Eczeem bij kinderen

Mensen met eczeem hebben vooral last van jeuk. Vaak is die jeuk erg vervelend. Kinderen krabben daarom veel, vaak tot hun huid bloedt. Hierdoor kunnen wondjes ontstaan.

Andere kenmerken van eczeem zijn:

• roodheid van de huid,
• warm aanvoelende huid,
• zwelling,
• droge huid, schilfering,
• vochtblaasjes en vochtafscheiding,
• ontstaan van grovere huidlijnen.

Het eczeem kan over het hele lichaam voorkomen. Vaak zit het vooral in de elleboogplooien, knieplooien, binnenkant van de polsen, hals, achter de oren, rond de ogen en op de enkels. Bij baby’s bevindt het eczeem zich vaak aan de buitenkant van de armen en benen en in het gezicht.

Iedereen kan last hebben van eczeem. Bij kinderen van 0 tot 4 jaar komt eczeem het vaakst voor. Het eerste eczeem ontstaat al voor het einde van het eerste levensjaar. Vaak ontstaat het zelfs al een paar weken na de geboorte. Van deze groep kinderen heeft 40% tot 50% geen klachten meer wanneer ze vier zijn. Bij 75% van de kinderen zijn de klachten voor hun puberteit verdwenen. Een derde van de kinderen die klachtenvrij zijn na de puberteit krijgen daarna opnieuw last van eczeem.

Een baby van wie (één van) de ouders eczeem, astma, hooikoorts of voedselallergie heeft, heeft een grotere kans op eczeem. Om de kans op het ontstaan van eczeem te verkleinen is het raadzaam om de huid van uw baby goed te verzorgen.

Lees meer in de folder Huidverzorgingsadviezen voor baby’s met een verhoogde kans op eczeem | Diakonessenhuis

Eczeem is een onvoorspelbare en blijvende aandoening. Uw kind wisselt perioden met klachten af met perioden zonder klachten. Meestal zijn de klachten tijdelijk. De klachten verdwijnen, soms voor altijd. Maar de aanleg van uw kind voor eczeem blijft wel bestaan. Het is goed om daar rekening mee te houden zodat u niet wordt overvallen als het eczeem actief is. Sommige mensen blijven hun hele leven last houden van eczeem.

De huid bestaat uit meerdere lagen. De buitenste laag is de opperhuid. Dat is de eerste bescherming tussen het lichaam en de omgeving. De opperhuid zorgt er ook voor dat het lichaam water vasthoudt. Een normale opperhuid heeft goed aangesloten cellen met genoeg huidvet ertussen.

Bij een eczeemhuid verliest de huid meer water. De huid kan minder vocht vasthouden en is daardoor droger. Dit komt doordat de huid minder vet bevat. Ook beschermt de huid minder goed. Daardoor dringen stofjes de huid binnen. Het afweersysteem reageert hierop. Vaak heb je bij eczeem een overgevoelige huid die sneller reageert op prikkels uit de omgeving.

De huid van iemand met eczeem is anders dan de huid van iemand zonder eczeem. De belangrijkste oorzaak van eczeem lijkt de verminderde functie van de huidbarrière te zijn.

Eczeem wordt niet veroorzaakt door voedselallergie of allergie van de luchtwegen (bijvoorbeeld hooikoorts of astma). Veel mensen denken onterecht dat er een verband is. Dit misverstand is ontstaan omdat deze allergieën vaak voorkomen bij mensen die ook eczeem hebben.

Erfelijkheid lijkt een belangrijke rol te spelen bij eczeem. Maar erfelijkheid is niet dominant. Dit betekent dat een kind van wie beide ouders aanleg hebben voor eczeem niet altijd eczeem krijgt. De kans hierop is wel groter dan bij andere kinderen. Deze kans wordt kleiner als een kind niet wordt blootgesteld aan sigarettenrook, zowel tijdens zwangerschap als daarna. Ook wordt op het ontstaan van eczeem minder als u borstvoeding geeft en als u de huid van uw kind vanaf de geboorte dagelijks insmeert met vettende zalf.

Zowel vloeibare als droge stoffen kunnen de huid irriteren. Vloeibare stoffen drogen de huid ook uit. Voorbeelden van vloeibare stoffen die het eczeem kunnen verergeren:

• water,
• natuurlijke sappen: groenten, fruit,
• chemische oplossingen: zeep, schoonmaakmiddelen, verf, cosmetica, parfums.

Droge stoffen kunnen de houd irriteren. Dit zijn materialen waarvan kleding gemaakt is, bijvoorbeeld wol en synthetisch stof. Sommige synthetische stoffen nemen geen vocht op. Daardoor gaat uw kind zweten. Strakke kleding, schurende naden of merkjes in kleding kunnen de huid ook irriteren.

Een huid met eczeem biedt minder bescherming. Dat komt doordat een huid met eczeem een andere vetsamenstelling heeft. Daardoor verdampt meer vocht uit de huid. De huid wordt daardoor nog droger. Smeren met een basiszalf helpt om de bescherming te herstellen en de huid soepel te houden. Soms is het lastig om dit iedere dag te doen. Probeer het zalven niet over te slaan of heel snel te doen. De huid kan dan te weinig zalf krijgen en uitdrogen.

Een actieve eczeemhuid is warm. Een warme huid kan zweten (transpireren). In transpiratievocht zitten zouten die de eczeemhuid irriteren. Ook kunnen bloedvaten groter worden door warmte en het drinken van alcohol. De stoffen die jeuk veroorzaken verspreiden zich dan makkelijker. Dit zorgt ervoor dat uw kind meer jeuk krijgt.

Infecties

Door krabben ontstaan wondjes. Bacteriën of virussen kunnen die wondjes infecteren. Dit maakt het eczeem erger. Het genezen van de wondjes zorgt voor jeuk, waardoor uw kind opnieuw moet krabben. Dit zorgt voor een vicieuze cirkel van jeuk, krabben, jeuk. Een goede behandeling van eczeem maakt de kans op infecties kleiner. Dit verbetert namelijk de huidbarrière en vermindert de jeuk.

Bacteriën

Bij een infectie met een bacterie ontstaan er puistjes, (gele) korstjes, pus of wondvocht. Ook worden de jeuk en het eczeem erger. Is het eczeem van uw kind opeens heftiger? Of reageert uw kind niet goed op een behandeling? Dan kan het eczeem geïnfecteerd zijn.

Bij een infectie met het herpesvirus ontstaan blaasjes en wondjes. In het midden ziet u een inzinking of verzakking. Uw kind voelt zich ziek en heeft koorts en vergrote lymfeklieren. De puistjes en blaasjes drogen in en er ontstaan korstjes. Deze zitten vaak op het hoofd, de nek en de romp. Als u denkt dat uw kind een herpesinfectie heeft adviseren wij (direct) contact op te nemen met het ziekenhuis.

Verschillende omgevingsfactoren hebben invloed op het eczeem. De jeuk neemt toe als het warm is. De huid kan dan namelijk niet goed afkoelen. Weersomstandigheden of -omslagen kunnen het eczeem beïnvloeden. Als het vriest of als de zon hard schijnt, droogt de huid sneller uit. Ook van droge lucht droogt de huid uit. Ten slotte kunnen rokerige ruimtes de huid irriteren.

De algemene conditie van uw lichaam is erg belangrijk. Als uw kind grieperig is heeft hij of zij meer last van eczeem. Ook psychische spanningen – of deze nu positief of negatief zijn – kunnen invloed hebben. Voorbeelden hiervan zijn een verhuizing, een scheiding, het overlijden van een dierbare of op vakantie gaan.

Eczeem vraagt om blijvende aandacht

Soms is het moeilijk om te accepteren dat uw kind eczeem heeft. Zeker als de huid erg actief is. Maar u hoeft niet te accepteren dat uw kind actief eczeem heeft. Hier is een goede behandeling voor. Eczeem vraagt wel om blijvende aandacht, iedere dag opnieuw. U kunt veel dingen doen (en laten) om de invloed van het eczeem op het dagelijks leven te beperken.

Bewust keuzes maken

Het is belangrijk dat u aandacht besteedt aan gevoelens van weerstand tegen het eczeem. Als u of uw kind ze vaak heeft, bent u misschien geneigd minder goed voor het eczeem te zorgen. Gun uzelf en uw kind zo nu en dan iets wat misschien minder goed is voor het eczeem, maar goed is voor jullie.  Kies er ook bewust voor om handelingen die het eczeem rustig houden met aandacht te blijven uitvoeren. Doe dit niet omdat het moet, maar omdat jullie graag willen dat het eczeem rustig blijft.

Sommige stoffen verergeren het eczeem als uw kind een hier een allergie voor heeft. Het gaat om contactallergenen als rubber, latex, nikkel en conserveringsmiddelen. Naast constitutioneel eczeem heeft uw kind dan ook contacteczeem.

Uit ‘Leef met eczeem’ UMCU en uit www.huidhuis.nl