Adviezen bij een Low Anterior Resectie Syndroom na een darmoperatie

Het LAR Syndroom (ook wel 'lage naad' syndroom genoemd) staat voor klachten die ontstaan na een operatie aan de endeldarm. De endeldarm functioneert als een reservoir en geeft signalen als de darm vol is. Als de endeldarm ontbreekt, is ook de signaalfunctie weg die het gevoel van aandrang geeft. Ook de functie van de kringspier kan verminderd zijn door de operatie, bestraling en/of chemotherapie.

Mogelijke klachten zijn:

• sterke aandrang tot ontlasting die moeilijk is uit te stellen. U bent gebonden aan een toilet of u moet snel kunnen beschikken over een toilet
• ongewenst verlies van ontlasting (incontinentie van ontlasting)
• vaak naar het toilet moeten, tot wel 10 à 15 keer per dag, ook ’s nachts
• in een korte periode (binnen 2 uur) meerdere keren naar het toilet moeten
• dunnere ontlasting: van dun tot waterdun
• geen verschil voelen tussen 'een windje' en werkelijke ontlasting
• schade aan de huid door ontlastingsverlies
   

En soms ook:

• plasproblemen
• seksuele problemen
• onzekerheid en schaamtegevoel, wat van invloed kan zijn op het privé-, werk- en sociale leven

De klachten verminderen vanaf drie tot zes maanden na de ingreep. Het herstel kan twee jaar duren. Na die periode is drie tot zeven keer per dag naar het toilet gaan een normale stoelgang. Het kan ook zijn dat de klachten niet overgaan. Dit is meestal twee jaar na de ingreep duidelijk.

Omdat u kortere of langere tijd met de klachten te maken krijgt, is het belangrijk om hiermee te leren omgaan. De verpleegkundig specialist en/of arts zal u hierbij begeleiden. Zo nodig schakelen zij andere deskundigen in zoals een diëtist, bekkenbodemfysiotherapeut, continentieverpleegkundige of seksuoloog.

Soms is het moeilijk om over sommige problemen te praten. Het kan helpen om voor een polikliniekbezoek uw vragen of problemen op te schrijven en dat mee te nemen. Of via e-mail door te geven. Ons mailadres is [email protected]

De volgende adviezen kunnen helpen de klachten te verminderen:

• Beperk uw vochtinname tot maximaal 1,5 liter per dag, waarvan 0,5 liter water-gerelateerd (water, koffie, thee, bouillon), 0,5 liter zure melkproducten zoals yoghurt en karnemelk en 0,5 liter isotone dranken (AA, Aquarius en Isostar).
• Beperk het gebruik van dranken met cafeïne tot 0,5 liter per dag.
• Gebruik vaker per dag een kleine maaltijd. Dus in plaats van drie hoofdmaaltijden vijf tot zes kleine maaltijden.
• Sla geen maaltijden over. Dit verergert waterige ontlasting en kan winderigheid veroorzaken.
• Kauw uw voedsel goed.
• Gebruik maximaal drie stuks fruit per dag.
• Eet voedsel dat rijk is aan vezels, of voeg vezelsupplementen toe. Dit dikt de ontlasting in. U kunt bijvoorbeeld twee keer per dag na de maaltijd een eetlepel psyliumzaadjes gebruiken, of het vezelprocuct Metamucil. Deze middelen nemen ook het branderige gevoel rond de anus weg.
• Gebruik elke dag yoghurt met Probiotica (bijvoorbeeld Activia, Vifit) of probioticatabletten of druppels(bijvoorbeeld Hema, dr. Vogel). Probiotica zijn levende bacteriën. Ze kunnen bepaalde darmklachten verlichten of voorkomen.
• Stop met roken. Roken verhoogt het samentrekken van de darm en zorgt voor winderigheid.

• Neem voldoende tijd om naar het toilet te gaan, maar blijf niet langer dan 10 minuten zitten.
• Komt er geen ontlasting, adem dan tien keer rustig in en uit. De buik beweegt hierbij mee (buikademhaling).
• Kantel hierna het bekken 10 keer door een holle en bolle rug maken. Als u een holle rug maakt, ademt u rustig in, bij een bolle rug ademt u rustig uit.
• Komt de ontlasting dan nog niet terwijl er wel aandrang is, ga dan 10 minuten intensief bewegen, zoals traplopen. Probeer daarna op het toilet weer de bovenstaande oefeningen uit.

Probeer deze adviezen altijd te volgen, ook wanneer het erg moeilijk gaat.

Toilethouding

Bij een gehurkte houding komt de ontlasting het makkelijkst naar buiten. De knieën horen boven de hoogte van het bekken uit te komen (zie het rechter plaatje). Maar de meeste toiletten zijn niet laag genoeg. Om dit op te lossen plaatst u een krukje voor het toilet. Zet de voeten hier plat op en houd de knieën iets uit elkaar. U kunt de rug een beetje naar voren buigen. Zorg dat kleding niet halverwege de benen hangt, maar goed op de enkels ligt.

Als bovenstaande tips onvoldoende effect hebben zijn er aanvullende behandelingen:

• In overleg met de verpleegkundig specialist of arts kunt u immodium (vier keer per dag één capsule een half uur voor de maaltijd) gaan gebruiken om de aandrang te verminderen.
• Bekkenbodemoefeningen (eventueel in combinatie met een dieet) kunnen aandrang en ongewenst verlies van ontlasting verminderen.
• Darmspoelen is een manier om een deel van de dikke darm te legen. Darmspoelen kan worden ingezet bij ernstige klachten. Het is bedoeld om ongewild verlies van ontlasting te voorkomen en veelvuldige aandrang te verminderen.
• PTNS: Percutane Nervus Tibialis Stimulatie. PTNS is een vorm van neurostimulatie waarbij de onderbeenzenuw gestimuleerd wordt met kleine elektrische prikkelingen. Een kleine zenuw nabij de enkel wordt gestimuleerd met een klein apparaat. Deze zenuw stamt uit dezelfde zenuwwortel als de zenuw die naar de kringspier gaat. De kans bestaat dat de kringspier krachtiger wordt en daardoor de incontinentie vermindert of verdwijnt. Zie ook de folder ‘Neurostimulatie bij plasklachten en/of ontlastingsklachten (PTNS)’. PTNS is pas mogelijk als u hersteld bent van de operatie en de arts hier toestemming voor heeft gegeven.

Met de LARS-score kunt u uw klachten in kaart brengen. Dit is een korte vragenlijst van 5 vragen. Het aantal punten dat u kunt scoren staat achter het antwoord.

Totaal

Tel nu de punten van de 5 vragen bij elkaar op. Dat is uw totaalscore. Hieronder ziet u wat dat betekent.

Voor meer informatie kunt u terecht bij de casemanager darmkanker.

Casemanager darmkanker
088 250 5047

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected]