ERCP (galwegonderzoek)

Informeer het ziekenhuis

Het is belangrijk dat u het ziekenhuis voor het onderzoek informeert over uw gezondheid. Denk hierbij aan de volgende punten:

• u gebruikt bloedverdunners
• u heeft allergieën
• u heeft diabetes mellitus (suikerziekte)
• u bent bekend met hart- of longproblemen
• u heeft een ICD of neurostimulator
• u bent zwanger
• u bent ooit geopereerd aan uw maag en/of dunne darm
• of als er andere zaken/ beperkingen zijn waar wij rekening mee moeten houden

U kunt deze gegevens doorgeven tijdens het gesprek dat u voorafgaand aan het onderzoek op de polikliniek heeft.

Naar huis en autorijden

Het onderzoek wordt met een roesje (sedatie) uitgevoerd. Door het roesje is uw reactievermogen verminderd. Daarom mag u tot 8.00 uur de volgende ochtend niet deelnemen aan het verkeer. Dit houdt in:

• niet zelfstandig naar huis lopen
• niet fietsen
• niet zelf autorijden
• niet alleen met de bus of trein reizen

Als u op de dag van het onderzoek naar huis mag, is het belangrijk dat u vervoer naar huis regelt. Als u niemand heeft om u op te halen, regel dan een taxi voor de terugreis.

Een galwegonderzoek is een inwendig kijkonderzoek van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier. De medische term hiervoor is ERCP. Dit is een afkorting voor Endoscopisch Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie. Het galwegonderzoek wordt gedaan met een endoscoop, een flexibele slang van ongeveer één centimeter dik. Deze slang brengen we via de mond in tot in de dunne darm. Tijdens het onderzoek wordt via de endoscoop contrastmiddel in de galwegen en/of de afvoergang van de alvleesklier gespoten. Daarna worden er röntgenfoto’s gemaakt. Zo brengen we eventuele afwijkingen van de galwegen in beeld. Als het nodig is kan meteen een behandeling plaatsvinden, zoals het verwijderen van galstenen.

Nuchter zijn

Voor het onderzoek moet u nuchter zijn. Daarom mag u vanaf zes uur voor het onderzoek niets meer eten of drinken. Medicijnen kunt u tot 2 uur voor het onderzoek innemen met een slokje water.

Medicijnen

• Bloedverdunners: Bepaalde bloedverdunners moet u voor het galwegonderzoek stoppen. U hoort van het ziekenhuis hoelang van te voren u de bloedverdunners moet stoppen. Dit hangt af de soort bloedverdunner die u gebruikt.
• Overige medicatie: Uw medicijnen kunt u tot 2 uur voor het onderzoek met een klein slokje water innemen. Ook moet u eventuele pufjes voor de longen gewoon blijven gebruiken.

Heeft u diabetes mellitus (suikerziekte)?

Als u medicatie gebruikt voor suikerziekte lees dan hieronder wat u moet doen:

• Neem tabletten tegen de suikerziekte in de ochtend van het onderzoek niet in. Zodra u na het onderzoek weer gewoon mag eten, neemt u ook deze medicijnen weer in.
• Spuit u normaal gesproken in de ochtend insuline? Stel de injecties dan uit tot na het onderzoek, wanneer u weer mag eten. 
• Spuit u in de avond insuline? Spuit dan de avond vóór het onderzoek tweederde (2/3) van de dosering.

Met vragen kunt u terecht bij uw diabetesverpleegkundige.

Meenemen naar het ziekenhuis

• Uw aanvraagformulier (als u dat heeft gekregen).
• De pas van uw ziektekostenverzekering.
• Een geldig legitimatiebewijs (identiteitskaart, rijbewijs, paspoort).
• Een lijstje met de medicijnen die u gebruikt. Dit noemen we ook wel een AMO (Actueel Medicatie Overzicht).

Kleding en sieraden

Tijdens het onderzoek kunt u het best gemakkelijk zittende kleding dragen zoals een ruimvallend T-shirt of blouse. Draag tijdens het onderzoek of behandeling geen piercings in het hoofd-halsgebied. Laat het weten als u ze niet kunt verwijderen. Verwijder uw horloge/armbanden voor het onderzoek. U kunt deze het beste thuis laten.

Begeleider (partner, familie)

Familie of eventuele begeleiders kunnen niet bij het onderzoek aanwezig zijn. Zij mogen mee naar binnen tot aan de start van het onderzoek. Daarna verzoeken we hen om in de wachtruimte/ centrale hal plaats te nemen of naar huis te gaan.

In overleg zijn uitzonderingen hierop mogelijk, bijvoorbeeld in geval van een taalbarrière.

Verhinderd?

Bent u verhinderd voor het onderzoek? Geef dit dan zo spoedig mogelijk door aan de afdeling Endoscopie. Bij voorkeur meer dan 24 uur van tevoren. Er kan dan iemand anders in uw plaats komen. Bovendien kunt u meteen een nieuwe afspraak maken.

Melden

U meldt zich drie kwartier voor het onderzoek bij de afdeling Dagbehandeling in Utrecht. U krijgt het tijdstip waarop u zich moet melden door van de secretaresse.

Als u bent opgenomen in het ziekenhuis, regelt de verpleegafdeling dat u op tijd naar de onderzoekskamer wordt gebracht. 

Roesje (sedatie)

Het onderzoek vindt plaats met een roesje, ook wel sedatie genoemd. U bespreekt met uw arts of u een lichte tot matige of een diepe sedatie krijgt. Op de dagbehandeling brengen we een infuusnaald aan in uw arm. Dit is voor het toedienen van het roesje. Door het roesje bent u na het onderzoek nog slaperig.

Ontstekingsremmer

U krijgt voor het onderzoek een ontstekingsremmer (Diclofenac) van de verpleegkundige in de vorm van een zetpil. Dit verkleint de kans op een alvleesklierontsteking na het onderzoek.

Gang van zaken tijdens het onderzoek

Voorafgaand aan het onderzoek controleren we uw patiëntgegevens zoals naam en geboortedatum. Eventuele gebitsprotheses doet u uit. Tijdens het onderzoek houden we uw bloeddruk, zuurstofgehalte en hartslag in de gaten. Ook krijgt u een dun slangetje in uw neus waardoor extra zuurstof toegediend kan worden. Dan plaatst de endoscopieverpleegkundige een bijtring tussen uw tanden/kaken om uw gebit en de endoscoop te beschermen.

We vragen u op uw linkerzij of op uw buik op de onderzoekstafel te gaan liggen. U krijgt het roesje via het infuusnaaldje. Een MDL-arts voert het onderzoek uit. De arts brengt de flexibele slang via de mond naar de maag. De arts schuift de slang verder naar binnen tot aan de papil van Vater. De papil van Vater is een kringspier waar de galbuis en de alvleeskliergang uitmonden in de dunne darm. Daarna brengt de arts via de endoscoop een katheter in. Via deze katheter wordt contrastvloeistof ingespoten waarna er röntgenfoto’s worden gemaakt. Soms is het nodig de papil van Vater iets open te snijden (papillotomie). Soms voert de arts meteen een behandeling uit, zoals het verwijderen van galstenen of het opheffen van een vernauwing in de galwegen door er een kunststof buisje in te brengen. Dit noemen we een endoprothese.

Weefselonderzoek

Als de MDL-arts het nodig vindt, kan hij/zij tijdens de ERCP een stukje weefsel (biopt) wegnemen voor verder onderzoek. Het weefsel wordt na een bepaalde periode (de bewaartermijn) vernietigd. Soms kan overgebleven weefsel gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek. Het weefsel wordt voor dat doel dan geanonimiseerd. Dat betekent dat niemand kan zien dat het van u afkomstig is. Heeft u bezwaar tegen gebruik van uw weefsel voor wetenschappelijk onderzoek? Dan kunt u dat kenbaar maken bij de MDL-arts voorafgaand aan het onderzoek. 

Een ERCP is een veilig onderzoek. Soms treden complicaties op waardoor u langer in het ziekenhuis moet blijven.

Een enkele keer kan er een scheurtje in de slokdarm of maag ontstaan als de slang moeilijk door de keel gaat of als er vernauwingen in de slokdarm zijn. Dit kan een bloeding en/of infectie tot gevolg hebben. Soms is dan een operatie noodzakelijk. 

Door het onderzoek kan de alvleesklier geïrriteerd en ontstoken raken. Dit wordt enkele uren na het onderzoek merkbaar door een heftige buikpijn. Vaak wordt dit na één dag vanzelf minder. Soms kan zo’n ontsteking langer duren en een ernstig verloop hebben.

Het opensnijden van de papil kan een bloeding veroorzaken. Een enkele keer ontstaat hierbij een gaatje in de darm waardoor verdere behandeling in het ziekenhuis noodzakelijk is. Soms kan een bloeding ook na een paar dagen nog optreden. 

Het slaapmiddel kan ervoor zorgen dat u na het onderzoek wat suf en vergeetachtig bent. Daarom mag u die dag niet zelfstandig aan het verkeer deelnemen. Daarnaast kan de hartslag, de bloeddruk of het zuurstofgehalte dalen door de medicijnen. Tijdens het onderzoek controleren we dit goed en geven soms zuurstof of infuus om dit te corrigeren.

Er bestaat een kleine kans op een luchtweginfectie als u zich verslikt in maaginhoud.

Na het onderzoek gaat u terug naar de afdeling Dagbehandeling. De verpleegkundige vertelt u wanneer u weer mag eten en drinken. Als u een nacht in het ziekenhuis moet blijven wordt u naar een verpleegafdeling gebracht. Als u niet in het ziekenhuis hoeft te blijven slapen, overlegt de verpleegkundige met u wanneer u opgehaald kunt worden.  

Uitslag

U krijgt direct na het onderzoek een voorlopige uitslag. De definitieve uitslag krijgt u één tot twee weken na het onderzoek van uw behandelend arts of huisarts.

Uitwerking van de keelverdoving

In sommige gevallen krijgt u een keelverdoving. Een keelverdoving is na ongeveer een uur uitgewerkt. Zolang de verdoving werkt, mag u niet eten of drinken omdat u zich dan kunt verslikken. Een uur na het onderzoek neemt u eerst een slokje water. Als dat goed gaat, kunt u weer eten en drinken.

Een geïrriteerde keel

Uw keel kan na het onderzoek nog een tijdje geïrriteerd voelen. Dit is normaal. Ook kunt u na het onderzoek slijm ophoesten met een beetje bloed. Ook dit is normaal en verdwijnt binnen twee dagen.

Naar huis

Mag u op de dag van het onderzoek naar huis? Houd er dan rekening mee dat u die dag tot de volgende ochtend 8.00 uur niet zelfstandig aan het verkeer mag deelnemen. Zie ook 'Belangrijke informatie vooraf' aan het begin van deze folder.

Problemen thuis

Heeft u na het onderzoek klachten die mogelijk te maken hebben met het  onderzoek? Neem dan contact met ons op.

• Tijdens kantoortijden belt u met de afdeling Endoscopie (088 250 5474) 
• Buiten kantoortijden belt u in geval van spoed het algemene nummer van het ziekenhuis (088 250 5000). Vraag naar de dienstdoende arts-assistent MDL.

Heeft u vragen of zijn er dingen onduidelijk dan kunt u contact opnemen met de afdeling Endoscopie. Voorafgaand aan het onderzoek kunt u ook altijd nog vragen stellen.

Meer informatie vindt u op de website van de Maag Lever Darm Stichting.

Afdeling Endoscopie 
088 250 5474

Algemeen nummer Diakonessenhuis
088 250 5000

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].