Fysiotherapie na een stabiliserende operatie aan de schouder
U bent geopereerd aan uw schouder. De orthopedisch chirurg heeft een stabiliserende operatie aan de schouder uitgevoerd. In deze folder vindt u meer informatie over de gang van zaken rond deze ingreep en de revalidatie na de ingreep.
Algemeen
Klachten aan de schouder
Een stabiliserende operatie van de schouder wordt uitgevoerd als de schouder (soms meerdere keren) uit de kom is geschoten (ontwricht) of bijna uit de kom is geschoten. Ook pijn in het schoudergebied kan een aanleiding zijn voor een stabiliserende operatie.
Wanneer een schouder eenmaal (bijna) uit de kom is geschoten, kan dit de volgende klachten geven:
- een onzeker, instabiel gevoel in het schoudergewricht;
- pijn in het schoudergebied;
- steeds opnieuw uit de kom schieten (luxeren).
Het schoudergewricht
Het kapsel dat rondom het schoudergewricht zit, heeft als functie om de kop en de kom bij elkaar te houden (figuur 1).
Als de arm uit de kom schiet, wordt het kapsel uitgerekt. Het kapsel krimpt meestal na een paar weken weer, maar blijft vaak toch wijder dan voorheen. Hierdoor is het mogelijk dat pijnklachten ontstaan en dat de arm opnieuw uit de kom schiet.
Maar ook wanneer de arm niet helemaal uit de kom is geweest, maar wel een vergrote verschuiving in het gewricht heeft plaatsgevonden, is het kapsel vaak ruimer geworden en kunnen pijnklachten ontstaan. Een schoudergewricht kan uit de kom schieten door bijvoorbeeld een ongeval. Het kan ook voorkomen dat het kapsel van de schouder in aanleg al iets te wijd is. Tevens kunnen ook andere weefsels in het schoudergewricht, zoals de kraakbeenring, ook wel ‘het labrum’ genoemd, door het bijna uit de kom schieten van de schouder, beschadigd zijn.
Figuur 1 - Kapsel rond het schoudergewricht
De operatie
De operatie
Om deze klachten te verhelpen heeft de orthopedisch chirurg een herstellende stabiliserende operatie van de schouder uitgevoerd. Er zijn verschillende ingrepen mogelijk:
- een bankart-repair;
- reven van het kapsel;
- een combinatie van bovenstaande twee methoden.
Voor de operatie is niet altijd duidelijk wat de schade aan de schouder is. De orthopedisch chirurg zal tijdens de operatie de schouder inspecteren en tijdens de operatie bepalen welke ingreep toegepast gaat worden.
Bankart-repair
In het schoudergewricht bevindt zich een kraakbeenring (labrum). Deze ring kan beschadigd raken (figuur 2).
De orthopedisch chirurg kan het defect tijdens een operatie verhelpen door de ring vast te zetten.
Figuur 2 - De kraakbeenring in de schouder
Reven van het kapsel
Het kapsel dat rondom het schoudergewricht zit, kan zoals eerder beschreven te ruim zijn geworden door het (bijna) uit de kom schieten van de schouder. De orthopedisch chirurg kan op twee manieren het kapsel strakker maken:
- Reven. De orthopeed kan er ook voor kiezen het kapsel in te nemen met een hechtdraad. Dit heet het ‘reven’ van het kapsel.
Figuur 3 - Kapsel met hechtdraad
Adviezen voor thuis
De eerste vier tot zes weken mag u de schouder niet bewegen. De lengte van de periode is variabel en hangt af van welke operatietechniek is uitgevoerd. De orthopedisch chirurg bepaalt het postoperatieve beleid.
Voor een voorspoedig herstel is het noodzakelijk dat u zich aan de volgende instructies houdt.
Instructies
De brace
Om te zorgen dat u schouder niet beweegt, draagt u de eerste 4 tot 6 weken dag en nacht een brace. Het is aan te raden om onder de brace een katoenen shirtje te dragen om huidirritatie te voorkomen.
Koelen
Als de schouder pijnlijk, gezwollen en stijf aanvoelt, kunt u de schouder drie- tot vijfmaal daags koelen met een coldpack of een zakje met ijsblokjes in water. Dit doet u 15 tot 20 minuten. Leg, om bevriezing te voorkomen, een droge theedoek tussen de huid en de coldpack. Als de schouder niet meer pijnlijk, gezwollen en stijf aanvoelt, kunt u met koelen stoppen.
Wassen en aankleden
Om de oksel te wassen kunt u de arm uit de brace halen, ondersteun hierbij de elleboog. Laat uw hand van de geopereerde kant rusten op uw lichaam en zorg dat de hand niet voorbij de navel komt. Na het wassen kunt u de oksel droogföhnen, zodat de oksel goed droogt en huidirritatie wordt vermeden.
Zijn de wondjes goed droog, dan mag u douchen. Tijdens het douchen draagt u een mitella, in plaats van de brace. Zorg ervoor dat de mitella de elleboog en de schouder goed ondersteunt.
Houd bij het aankleden de geopereerde arm tegen het lichaam.
Oefeningen voor thuis
Voordat u naar huis gaat, komt er in het ziekenhuis een fysiotherapeut bij u langs. Het volgende oefenprogramma wordt uitgelegd en doorgenomen.
- Buig en strek de pols tien keer elk uur.
- Buig en strek de vingers tien keer elk uur.
- Buig en strek de elleboog tien keer. Tijdens de oefening wordt de arm over de buik heen bewogen tegen het lichaam aan. Drie maal per dag uitvoeren.
- Instructies omtrent gebruik van de brace (anti-rotatie sling).
De revalidatie
Fysiotherapie
Na ongeveer 8 weken komt u op controle bij de orthopedisch chirurg. Na 4 tot 6 weken mag u starten met het oefenen van uw schouder, afhankelijk van het beleid van arts. Dit oefenen gebeurt onder begeleiding van een fysiotherapeut. U krijgt hiervoor van de orthopeed een verwijzing mee. Samen met de fysiotherapeut gaat u het dragen van de brace afbouwen. In deze oefenfase duurt het meestal nog enkele weken voordat u de brace helemaal niet meer hoeft te dragen.
Tussen de 6 en 12 weken mag u nog niet alle bewegingen maken. Zo moet u bewegingen boven een hoek van 90 graden en draaibewegingen vermijden. Autorijden en fietsen is in deze periode nog niet niet toegestaan. De fysiotherapeut geeft u hier te zijner tijd nadere uitleg over.
Na 12 weken gaat u onder begeleiding van de fysiotherapeut de bewegingen van de schouder verder vergroten tot volledig bewegen. Het accent in de daarop volgende periode zal liggen op verbetering van de kracht van de schouderspieren. Ook zal de fysiotherapeut samen met u oefenen om de spieren en daardoor de schouder weer goed te gebruiken.
Heeft u nog geen eigen fysiotherapeut en bent u nog op zoek naar een schouder gespecialiseerde fysiotherapeut bij u in de buurt. Zoek dan op de website van Schoudernetwerk Midden Nederland.
Autorijden en fietsen
Het autorijden en fietsen mag u na 12 weken weer voorzichtig oppakken. Doe dit in overleg met de fysiotherapeut.
Werkhervatting
Afspraken over wanneer en hoe u uw werkt hervat maakt u met uw werkgever. Uw werkgever kan hierbij de bedrijfsarts inschakelen voor een advies over werkhervatting, rekening houdend met uw beperkingen. Indien nodig kan de bedrijfsarts, met uw toestemming, informatie opvragen bij de behandelend specialist.
Sporten
In overleg met de orthopedisch chirurg kunt u uw sport hervatten. Niet alle sporten zijn geschikt om na de operatie te beoefenen (bijvoorbeeld vechtsporten). De keuze van sport kunt u overleggen met uw fysiotherapeut. De revalidatie in de laatste periode is erop gericht om alle deelbewegingen van de betreffende sport met u te oefenen.
Revalidatieverloop
De revalidatie na een schouderoperatie is een lange weg. U moet er vanuit gaan dat het eindresultaat vaak pas na driekwart jaar tot een jaar wordt bereikt. In deze periode zult u aanvankelijk regelmatig een fysiotherapeut bezoeken die samen met u oefent. Ook krijgt u een uitgebreid oefenprogramma voor thuis mee. Hoe vaak per week u fysiotherapie krijgt, hangt onder andere af van het herstel van de schouder, de stijfheid van het gewricht en van de conditie van de spieren. Als u een specifieke sportwens heeft, zal de revalidatie ook langer duren, dan wanneer u niet sport.
Opmerkingen over de tekst
Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].
Bijgewerkt op: 5 maart 2019
Code: FYSIO01