Provocatietest bij volwassenen

Een voedsel- of geneesmiddelprovocatietest is een test waarbij een bepaald voedingsmiddel of medicijn in toenemende hoeveelheid wordt toegediend. Het doel hiervan is te achterhalen of iemand allergisch is voor een bepaald voedingsmiddel of medicijn. Er zijn twee manieren om de test af te nemen: dubbelblind of open.

Dubbelblinde test

Bij het dubbelblind afnemen van de test krijgt u op twee verschillende dagen een preparaat toegediend. Naast het voedingsmiddel of geneesmiddel wordt ook een placebo toegediend. Een placebo is een preparaat wat lijkt op het echte voedings- of geneesmiddel maar dit middel niet bevat. Op de ene dag zit de placebo in het testpreparaat, op de andere dag het voedingsmiddel of geneesmiddel waar u mogelijk allergisch op reageert (bijvoorbeeld pinda, noten, antibiotica, pijnstillers) De preparaten (voornamelijk koekjes of drankjes, soms capsules of tabletten) zijn zo ontwikkeld dat u het verschil tussen het verdachte voedingsmiddel of geneesmiddel en de placebo niet kunt proeven, ruiken of zien. De verpleegkundige en arts weten niet op welke dag u het echte voedingsmiddel of geneesmiddel en de placebo krijgt. Dit doen we om een zo betrouwbaar mogelijk beeld te krijgen. Na afloop van de laatste testdag zal de verzegeling worden verbroken in het geval van een dubbelblinde provocatie zodat bekend wordt wanneer u het geneesmiddel of voedingsmiddel heeft gekregen en wanneer u de placebo heeft gekregen.

Open test

Bij een open provocatietest wordt het verdachte voedingsmiddel of geneesmiddel in stappen toegediend. Meestal weten we dan binnen een dag of u wel of niet op dit middel reageert.

Tijdens een provocatietest kunnen er allergische klachten optreden. Daarom voeren we de test uit op de afdeling Dagbehandeling. Er wordt (meestal) een infuus ingebracht om als het nodig is medicijnen om een allergische reactie te bestrijden toe te kunnen dienen. Een verpleegkundige en arts zijn aanwezig. Een acute allergische reactie is altijd goed te behandelen met medicijnen.

Vooraf melden

Gezondheid
De provocatietest kan alleen doorgaan als u zich goed voelt. Bij koorts, griep of ernstige verkoudheid of astmaklachten verzoeken wij u zo snel mogelijk af te bellen. Er kan dan een andere patiënt in uw plaats komen en u kunt een nieuwe afspraak maken.

Zwangerschap
Vanwege het risico voor moeder en kind worden geen provocaties verricht bij zwangere vrouwen. Meld het daarom als u zwanger bent (als dat niet al tijdens het gesprek met de arts ter sprake is gekomen).

Medicijnen

• U mag drie dagen voorafgaand aan de test geen anti-histaminica (zoals levocetirizine, desloratadine, fexofenadine) gebruiken. Deze medicijnen kunnen de test verstoren. Mocht u een zeer sterke reden hebben om deze medicijnen wel te gebruiken, overleg dit dan van tevoren met uw arts.
• Neussprays, oogdruppels en zalven kunt u blijven gebruiken.
• Inhalatiemedicijnen voor astma kunt u gewoon doorgebruiken.
• Als u medicatie bent gaan gebruiken die bij ons niet bekend is, zoals een antibioticakuur, dan moet u contact opnemen met de polikliniek Allergologie. U vindt het telefoonnummer achter in deze folder.

Eten en drinken

U mag thuis nog een licht ontbijt gebruiken. Tijdens de provocatietest mag u water drinken. Als u diabetes (suikerziekte) heeft, geef dit dan van tevoren aan; in overleg met de arts kunt u indien nodig tijdens de provocatie eten. Na de observatieperiode aan het einde van de provocatie kunt u op de dagbehandeling een broodmaaltijd gebruiken.

Begeleiding

• Zorg dat iemand u na de provocatie naar huis brengt. In het geval van een allergische reactie worden vaak medicijnen toegediend waarbij slaperigheid en concentratiestoornissen kunnen optreden. Ook van de allergische reactie zelf kunt u vermoeid raken. Daarom is het veiliger om niet op eigen gelegenheid naar huis te gaan.
• Vanwege drukte op de afdeling en privacy van andere patiënten verzoeken wij bezoek, vrienden of familie in de wachtkamer van de dagbehandeling plaats te nemen tijdens de test.

Melden

U meldt zich op afgesproken datum en tijdstip op de afdeling Dagbehandeling in Utrecht (route 244).

Gang van zaken tijdens de test

Op de afdeling Dagbehandeling krijgt u een bed. In de meeste gevallen wordt een infuus/waaknaald ingebracht om zo nodig noodmedicatie te kunnen geven. De verpleegkundige controleert uw bloeddruk, pols en temperatuur en de arts voert een lichamelijk onderzoek uit. In de loop van de ochtend krijgt u in stappen het voedingsmiddel of geneesmiddel (of een placebo) toegediend. Meestal bestaat de provocatie met voedingsmiddelen uit zes stappen met 30 minuten tussen de stappen en de provocatie met geneesmiddelen uit drie stappen met 60 minuten tussen de stappen. In sommige gevallen wordt hier echter van afgeweken. Tijdens de test moeten u op de afdeling blijven, zo kunnen wij u goed observeren.

Een allergische reactie

Als er tijdens de test een allergische reactie optreedt, krijgt u, afhankelijk van de ernst van de reactie, medicijnen. Deze medicijnen worden meestal via het infuus toegediend en bij milde allergische klachten soms in tabletvorm. Bij een ernstige reactie krijgt u een injectie in het bovenbeen. Veel gebruikte medicijnen om allergische reacties tegen te gaan zijn anti-histaminica (clemastine), ontstekingsremmers (dexamethason) of adrenaline. Bij een allergische reactie wordt u aangesloten aan een monitor waarmee we uw hartslag, de ademhaling en het zuurstofgehalte continu meten. Allergische reacties zijn over het algemeen zeer goed te behandelen met de bovengenoemde medicijnen.

Naar huis

Als u zonder problemen de test doorloopt, mag u afhankelijk van het type test één of twee uur na de laatste toediening naar huis. Dit is meestal in het begin van de middag. Als er een allergische reactie optreedt, krijgt u medicijnen en moet u mogelijk langer ter observatie op de dagbehandeling blijven.

Bij- en nawerkingen

De kans dat u thuis nog een reactie krijgt van de test is minimaal. De arts zal het risico hierop met u bespreken. Mocht u thuis allergische klachten krijgen of twijfelen dan kunt u contact opnemen met de polikliniek Allergologie of de spoedeisende hulp (buiten kantooruren). De telefoonnummers vindt u achter in de folder.

Uitslag

Afhankelijk van het type provocatie krijgt u na afloop van de laatste provocatiedag  een afspraak bij uw eigen arts of verpleegkundig specialist om de resultaten van de provocatietest te bespreken. Uw arts of verpleegkundig specialist zal op basis hiervan vervolgbeleid met u afspreken en adviezen geven.

Wilt u meer informatie of heeft u vragen? Neem dan contact op met de polikliniek Allergologie. U vindt het telefoonnummer onder het kopje 'Telefoonnummers'.

Polikliniek Allergologie
088 250 6604

Dagbehandeling Utrecht
088 250 6628

Spoedeisende hulp Utrecht
088 250 6211

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].