Pterygium en pingueculum

Van een pterygium (Grieks voor 'vleugel') is sprake wanneer het bindvlies, de conjunctiva, dat het wit van het oog bedekt, in een driehoekige vorm in en over het hoornvlies, groeit (zie afbeelding). Het hoornvlies is het heldere venster aan de voorkant van het oog. Meestal groeit een pterygium vanuit de neuszijde van de oogbol over het hoornvlies.

Oorzaken

Landurige blootstelling aan ultraviolette straling (uit het zonlicht) en chronische irritatie van de ogen in een stoffige en droge omgeving, zoals bij langdurig verblijf in een zonnig en warm klimaat, verhogen de kans op het groeien van een pterygium. Ook komt een pterygium vaker voor bij mensen die veel in de open lucht hebben gewerkt. Een enkele keer is een pterygium een bijverschijnsel of gevolg van ontstekingen aan het hoornvlies en/of de harde oogrok (sclera).

Symptomen

In de meeste gevallen heeft u geen last van het pterygium. Soms is er sprake van een chronische irritatie en wordt het oog ter plaatse van het pterygium rood. De in‐ en overgroei van het hoornvlies kan leiden tot een veranderde cylindersterkte van de bril en verminderd zicht. Als het pterygium zo groot is dat het voor de pupilopening is gegroeid, zal uw zicht ook verminderd zijn. Af en toe treedt er dubbelzien op door een pterygium.

Behandelingsmogelijkheden

Als het oog geïrriteerd is geraakt (door bijvoorbeeld zonlicht, wrijven, zwemmen of ontsteking van het pterygium), kan het nodig zijn om deze te behandelen met kunsttranen of ontstekingsremmende druppels.

Bij groei over het hoornvlies met toenemende cilindersterkte, toenemende irritatie ondanks druppels en zeker bij groei naar de pupilrand toe, zal het pterygium operatief verwijderd worden.

Vaak wordt er bij de verwijdering van het pterygium een transplantaat ingehecht, gemaakt van bindvlies van hetzelfde oog. Dit is om de kans op terugkeer van het pterygium te verkleinen naar ongeveer 5%. Bij een kleine pterygium is het niet altijd nodig om een transplantaat in te hechten.

Na de operatie krijgt u littekenremmers in druppelvorm.

Meenemen naar het ziekenhuis

Neem op de dag van het onderzoek uw identiteitsbewijs mee naar het ziekenhuis.

Verhinderd

Bent u verhinderd voor de operatie? Meld dit dan zo spoedig mogelijk (uiterlijk 24 uur voor de operatie) aan de polikliniek Oogheelkunde. Er kan dan iemand anders in uw plaats komen. Bovendien kunt u meteen een nieuwe afspraak maken.

Melden

Op de afgesproken tijd meldt u zich op de polikliniek Oogheelkunde of op de dagbehandeling, afhankelijk van waar u de afspraak heeft.

Gang van zaken tijdens de operatie

De oogarts verdooft u plaatselijk met een injectie of oogdruppels. Vervolgens brengt de oogarts een ooglidhouder in. De arts verwijdert het pterygium van het hoornvlies met een scherp spateltje. Vervolgens sluit de arts het bindvlies of brengt deze een transplantaat in.

Duur

De operatie duurt 30 tot 60 minuten.

Bij- en nawerkingen

Na de operatie zal het oog een tijd lang pijnlijker zijn en/of het gevoel geven dat er veel zand in zit. U kunt hiervoor pijnstillers nodig hebben. Ook zal de oogarts u meestal oogdruppels voorschrijven ter vermindering van de klachten en ter genezing van het operatiegebied.

De pijn moet in de loop van een aantal dagen of weken afnemen. Enige roodheid op de plaats waar het pterygium zich voordien bevond, is normaal en in het algemeen een goed teken.

Problemen thuis

Nemen de pijnklachten toe of heeft u pussige uitvloed uit het oog, neem dat contact op met het ziekenhuis. Tijdens kantooruren kunt u bellen met de polikliniek Oogheelkunde, buiten kantoortijden kunt u bellen met de dienstdoende arts. Deze is bereikbaar via het algemene nummer van het ziekenhuis.

Controleafspraak

Van uw arts hoort u of u nog voor controle terug moet komen op de polikliniek.

Een pingueculum (Latijn voor: “vetbolletje”) is een witgele zwelling in het bindvlies van het oog aan de neuszijde (vaker dan aan de slaapzijde) van de oogbol. Het is in feite geen opeenhoping van vet, maar van eiwit(fragmenten). Het komt bij een groot deel van de bevolking voor, vaker naarmate men ouder wordt, en meer bij personen die veel buiten zijn (geweest). Het is een goedaardige verandering van het bindvlies. Er vindt geen ingroei in het hoornvlies plaats zoals bij een pterygium (zie afbeelding 2).

Oorzaak

Pingueculum ontstaat door een combinatie van veroudering en blootstelling aan ultraviolette straling (zonlicht, lassen).

Behandeling

Behandeling is niet nodig, behalve bij irritatie: dan worden vaak kunsttranen of ooggel voorgeschreven. Een enkele keer is er sprake van een locale ontsteking: dan kunnen antibiotica en/of ontstekingsremmende oogdruppels voorgeschreven worden. Operatieve verwijdering is maar zelden zinvol.

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neem dan contact op met de polikliniek Oogheelkunde. 

Polikliniek Oogheelkunde
088 250 9429

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].