Scheelzienoperatie bij volwassenen (strabismusoperatie)

Deze ingreep vindt plaats in de Diak Clinic, onderdeel van het Diakonessenhuis. Meestal is dat op locatie Zeist. Soms wordt de operatie om medische redenen in Utrecht gepland. Uw polikliniekafspraken kunnen op een locatie naar keuze.

Wat is scheelzien?

Scheelzien (of strabismus) is een afwijking van de stand van de ogen waarbij de ogen niet op hetzelfde punt gericht zijn. Er bestaan vele vormen van scheelzien. Vaak staat het afwijkende oog naar binnen, naar de neus toe. In andere gevallen is het oog naar buiten, naar het oor, gedraaid. Het oog kan ook omhoog of omlaag gedraaid staan. Ook is het mogelijk dat er afwisselend met het ene en dan met het andere oog gekeken wordt. Scheelzien ontstaat meestal op kinderleeftijd, maar het kan ook bij volwassenen optreden.

Orthoptie

U bent onder behandeling van een orthoptist, omdat er een scheelziensafwijking geconstateerd is. De orthoptist doet uitgebreid onderzoek naar de oogstand en de samenwerking tussen de ogen. De orthoptist onderzoekt ook de oogbewegingen. U heeft besloten, in overleg met de orthoptist, om het scheelzien met behulp van een operatie te corrigeren. De oogarts voert de operatie uit.

Doel van de operatie

Het doel van de operatie is om de ogen ‘rechter’ te krijgen. Dit woord staat niet voor niets tussen aanhalingstekens. Er kan na de operatie nog een restafwijking bestaan. Bij de meeste patiënten is de resterende afwijking niet storend.

Sommige vormen van scheelzien zijn erg hardnekkig en hebben de neiging om na verloop van tijd toch weer toe te nemen. In die gevallen kan het nodig zijn om opnieuw een operatie uit te voeren. Een zogenaamde heroperatie vindt over het algemeen minimaal een half jaar na de eerste operatie plaats. 

In de meeste gevallen wordt een scheelzienoperatie uitgevoerd om de ogen cosmetisch rechter te zetten. Het kan ook zijn dat de operatie wordt uitgevoerd omdat u dubbel ziet. In beide gevallen is er geen sprake van een verbetering van de gezichtsscherpte na de operatie.

Voorafgaand aan de operatie meet de orthoptist de scheelzienshoek een aantal keer. Bij een stabiele scheelzienshoek wordt u aangemeld voor de operatie. U krijgt dan ook een afspraak voor het laatste pre-operatieve orthoptische onderzoek. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door meerdere orthoptisten, eventueel met de oogarts, om te kijken hoeveel millimeter de oogspieren verplaatst of ingekort moeten worden. Als u al eerder bent geopereeerd voor scheelzien komt u eerst op het pre-operatief orthoptische onderzoek en wordt u pas na de meting en bespreking aangemeld voor de operatie. Bij het laatste orthoptische onderzoek krijgt u een recept mee voor oogdruppels. Deze druppels kunt u het beste één week voor de operatie halen bij de apotheek. U krijgt van de opnameplanner bericht wanneer u geopereerd gaat worden. 

Preoperatieve screening 

Zodra uw arts u heeft verwezen voor de operatie starten we met de voorbereiding ervan. Zo kijken we welke verdoving voor u geschikt is en of u nazorg nodig heeft. Deze voorbereiding noemen we de preoperatieve screening. Hoe de preoperatieve screening verloopt en wat u hiervoor zelf moet doen leest u in de folder ‘Het plannen van uw operatie’.

Voorbereidingen thuis

De secretaresse van de afdeling belt u de dag voor de operatie. Zij informeert u over het opnametijdstip en vertelt u of u nuchter moet zijn.

Vervoer
U kunt en mag zelf niet naar huis rijden. Zorg ervoor dat iemand anders u naar huis brengt. In het ziekenhuis kunt u ook een taxi bellen. 

Medicijnen
Gebruikt u bloedverdunnende medicijnen, overleg dan vroegtijdig met uw behandelend arts die de bloedverdunners heeft voorgeschreven of het veilig is om twee weken van tevoren te stoppen met het gebruik van uw medicijnen.

Meenemen naar het ziekenhuis

In de folder ‘Opname op de dagbehandeling’ staat aangegeven welke spullen u mee moet nemen naar het ziekenhuis. 

Verhinderd

Bent u verhinderd op het moment van de afspraak/operatie? Geef dit dan zo spoedig mogelijk (uiterlijk 24 uur) van tevoren door. Er kan dan iemand anders in uw plaats komen. Bovendien kunt u meteen een nieuwe afspraak maken. De telefoonnummers vindt u onder het kopje 'Telefoonnummers'. 

Ziek of verkouden

Als u zich niet lekker voelt of verkouden bent, wordt de operatie uitgesteld in verband met een grotere kans op infectie en slechter herstel. Ook in dit geval kunt u contact opnemen met de afdeling. 

Melden

Op het afgesproken tijdstip meldt u zich op de afgesproken afdeling.

Voorbereidingen in het ziekenhuis

Kort voor de operatie krijgt u een operatiejasje en een papieren broekje aan. Hierna wordt u in een bed naar de operatieafdeling gebracht. Daar komt u enige tijd in een wachtruimte (holding) met andere patiënten te liggen. Als u aan de beurt bent, haalt de verpleegkundige of anesthesioloog u op om u naar de operatiekamer te brengen. U wordt vanuit het bed op de operatietafel geholpen en u krijgt de verdoving toegediend.

Anesthesie

Een scheelzienoperatie vindt plaats onder algehele narcose (verdoving). De medische term voor verdoving is ‘anesthesie’. Informatie over de anesthesie vindt u in de folder ‘Algehele en regionale anesthesie’. U krijgt deze folder uitgereikt tijdens het intakegesprek met de verpleegkundige. 
 

Gang van zaken tijdens de operatie

Uw orthoptist bespreekt met u welke oogspieren geopereerd gaan worden en of beide ogen geopereerd worden. Vaak wordt er symmetrisch geopereerd. Dit betekent dat er aan beide ogen geopereerd wordt. Meestal, uitzonderingen daargelaten, is de scheelzienshoek te groot om maar aan één oog te opereren en is het effect beter als dit aan beide ogen gebeurt.
Voor de operatie wordt uitvoerig orthoptisch onderzoek gedaan om te kijken hoeveel millimeter de oogspieren verplaatst of ingekort moeten worden. Iedere millimeter verplaatsing of inkorting van de oogspier heeft een bepaald effect op het aantal graden dat het oog scheef staat.

Er zijn twee soorten operaties:

1. Verplaatsing van de oogspier/verzwakkende werking:
   De spier wordt losgemaakt van de oogbol en een aantal millimeters naar achter verplaatst zodat de trekkracht minder wordt. 
2. Inkorting van de oogspier/versterkende werking:
   Er wordt een stukje weefsel uit de spier gehaald. Hierdoor gaat de spier harder trekken.

De operatie heeft alleen effect op de oogstand. Het oog gaat door de operatie niet beter of slechter zien. Het uiteindelijke resultaat van de oogstand is na circa twee maanden goed te beoordelen.

Duur van de operatie

De operatie duurt ongeveer een uur, afhankelijk van het aantal te opereren oogspieren. 
 

Bij iedere operatie kunnen complicaties optreden. Zo zijn er ook bij scheelzienoperaties de normale risico’s, zoals een wondinfectie. In heel zeldzame gevallen kan het om een ernstige ontsteking gaan. Om dit te voorkomen wordt er niet geopereerd bij verkoudheid. Bij hevige pijn na de operatie moet u meteen contact opnemen. De telefoonnummers vindt u onder het kopje ‘Telefoonnummers’.

Er is kans dat de ogen na de operatie nog niet recht staan, of dat de ogen de andere kant op scheel staan. Mogelijk is dan een tweede operatie nodig.

De uitslaapkamer

Na de operatie komt u eerst op de uitslaapkamer. Als u voldoende hersteld bent, gaat u terug naar de Dagbehandeling.  

Terug op de Dagbehandeling

De verpleegkundige controleert regelmatig uw bloeddruk, uw polsslag en de ogen. 

Bij- en nawerkingen

Na de operatie kan er een verband op het oog zitten. De verpleegkundige verwijdert het verband zodra u wakker bent.
U kunt last hebben van de volgende verschijnselen die meestal na een aantal uren verdwijnen: 

• Soms komt er wat bloederig vocht uit het oog, dit is normaal. 
• U kunt last hebben van prikkende ogen, alsof er zand in zit. 
• U kunt rode ogen hebben. 
• Er kan een zwelling in de ogen optreden. 
• Het kan moeilijk zijn de ogen open te houden. 

Het kan soms ook voorkomen dat u dubbel ziet. De hersenen moeten namelijk de kans krijgen om te wennen aan de nieuwe oogstand. Dit gaat na een paar dagen vanzelf over. U kunt last hebben van het licht. Hiervoor kunt u eventueel een zonnebril dragen. Door de hechtingen zijn uw ogen geïrriteerd. De hechtingen lossen binnen een paar weken vanzelf op.

Naar huis
De oogarts komt na de operatie bij u langs op de Dagbehandeling om te vertellen hoe de operatie is verlopen. Als alles goed gaat, mag u naar huis. Ongeveer een week na de operatie heeft u een controleafspraak bij de orthoptist en/of de oogarts.

Adviezen voor thuis

De volgende zaken zijn van belang:

Oogdruppels
Druppel na de operatie, gedurende tien dagen, drie maal daags 1 druppel in het geopereerde oog of ogen. Na tien dagen mag  u stoppen. 

Het is goed om na de operatie oogspieroefeningen te doen. Dit doet u door het geopereerde oog in horizontale, vertikale en in schuine richtingen te laten bewegen. Deze oefeningen doet u drie maal per dag voor iedere blikrichting twee keer. Deze oefeningen kunt u doen door uw vinger te volgen. Soms zijn nog andere oefeningen nodig. Uw orthoptist geeft u uitleg over de oefeningen.

Geïrriteerde ogen

• Uw oogwit is bloeddoorlopen. Deze roodheid kan 6 tot 8 weken aanhouden en verdwijnt vanzelf. 
• De oogleden kunnen wat opgezet zijn. 
• Geïrriteerde ogen kunt u reinigen met een watje met lauw vers getapt kraanwater. 
• Probeer wrijven in de ogen de eerste dagen zoveel mogelijk te vermijden.

Werken
U kunt na een paar dagen uw werk weer hervatten. Bent u werkzaam in een stoffige omgeving, dan mag u deze werkzaamheden gedurende twee weken niet uitvoeren.

Zwemmen
In verband met infectiegevaar mag u tot twee weken na de operatie niet zwemmen.

Autorijden
Tot aan de controleafspraak bij de orthoptist wordt afgeraden zelf auto te rijden. Dit is in verband met het dubbelzien. Overleg met de orthoptist tijdens de controle wanneer u weer mag autorijden.

Problemen thuis

Doen zich na het vertrek uit het ziekenhuis problemen voor of heeft u vragen over het herstel, dan kunt u binnen 24 uur na de operatie binnen kantooruren contact opnemen met de polikliniek Oogheelkunde. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de Spoedeisende hulp. De telefoonnummers vindt u onder het kopje ‘Telefoonnummers’. Na 24 uur na de operatie kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met uw huisarts en buiten kantooruren met de huisartsenpost.

In deze folder is kort ingegaan op een scheelzienoperatie. Heeft u na het lezen van de folder nog vragen, stelt u deze dan gerust aan uw behandelend orthoptist. Uiteraard heeft u ook tijdens de opname de gelegenheid vragen te stellen.

Polikliniek Oogheelkunde
088 250 9429

Dagbehandeling Utrecht 
088 250 6628

Dagbehandeling Zeist (A3/B3)
088 250 9510

Spoedeisende hulp Utrecht
088 250 6211

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].