Borstontsteking (mastitis) bij borstvoeding

• Een pijnlijke, beurse, rode plek in de borst (meestal in één borst)
• De borst voelt warm en gezwollen aan
• Plotselinge hoge koorts >38.5
• Hoofdpijn
• Grieperig gevoel; rillerig/spierpijn

• Neem (bed)rust.
• Koel de borst met ijs of een coolpack (niet direct op de huid) na het aanleggen/kolven, 10 minuten per keer, zo vaak als prettig is. Dit remt de zwelling en de ontstekingsreactie.
• Geef borstvoeding zoals u gewend bent - voeden is veilig voor uw baby. De moedermelk kan anders van smaak (zouter) zijn, waardoor de baby soms anders aan de borst drinkt dan u gewend bent.
• U kunt tijdens het voeden vederlichte borstmassage toepassen als dat prettig is.
• Kolf zoals u gewend bent.
• Als de borst zo gezwollen is dat er (bijna) geen melkstroom meer is, geef de borst dan rust door tijdelijk helemaal te stoppen met aanleggen of kolven. De zwelling moet eerst afnemen. Rust en koelen helpt daarbij.
• Draag een ondersteunende beha (zonder beugel).
• Pas voor het aanleggen/kolven lichte lymfemassage toe.

Lymfemassage stimuleert het afvoeren van het lymfevocht, waardoor de zwelling in de borst afneemt. Pas een lichte massage (vergelijkbaar met het aaien van een kat) met een trekkende beweging toe, zodat de huid als het ware gelift wordt en het lymfevocht in beweging komt.

• Maak 10 draaiende bewegingen (met de klok mee) in de hals net boven het begin van het sleutelbeen.
• Maak 10 draaiende bewegingen (met de klok mee) in de oksel.
• Masseer de borst daarna licht in de richting van de oksel en sleutelbeen.

Hier vindt u een YouTube-video over lymfemassage van de borst: 

Lymphatic Massage for the Breast During Pregnancy and Lactation - YouTube

• Stevig masseren/knijpen; dit verergert de zwelling en veroorzaakt schade.
• Extra (vaak) kolven/aanleggen
• Voeden met een tepelhoedje (indien mogelijk)

• Pijnstilling: bij borstvoeding kunt u veilig gebruiken:
  4x daags 1000 mg paracetamol, aangevuld met 3x daags 400 mg ibuprofen (indien geen zwangerschap). Ibuprofen heeft ook een ontstekingsremmende werking.
• Lecithine:
  3-4x daags 1200 mg; de onverzadigde vetzuren hebben onder andere een positief effect op de melkstroom.

Als er na 24-48 uur geen verbetering is opgetreden, of als de klachten snel verergeren, neem dan contact op met de (huis)arts. Er zou dan sprake kunnen zijn van een bacteriële infectie, waarvoor antibiotica nodig is.

• Probeer te voorkomen dat u (veel) meer melk aanmaakt dan uw baby nodig heeft; een overproductie kan stuwingsklachten en ontstekingsreacties geven.
  - Voed de baby op verzoek. 
  - Wissel van borst als de baby niet meer actief drinkt.
  - Als u uitsluitend kolft: verdeel de kolfmomenten over de dag en kolf de hoeveelheid die de baby nodig heeft (of maximaal 700-800 ml per dag).
• Als voeden zonder tepelhoedje (nog) niet lukt: laat uw baby regelmatig even contact maken met de tepel, bijvoorbeeld voor of na het aanleggen. Dit heeft een positieve invloed op het microbioom van de borst, een eigen cultuur van micro-organismen die een rol speelt bij bescherming tegen infecties.

Tijdens een borstontsteking loopt de melkproductie vaak terug. Na herstel van de borst zal de melkproductie door regelmatig aanleggen weer normaliseren. Soms blijft de melkproductie na herstel achter. Vaak zie je dat de andere borst dan meer melk gaat aanmaken.

We raden u aan om een afspraak te maken met een lactatiekundige om het voeden en/of kolven te bespreken. De lactatiekundige kan bekijken welke factoren meegespeeld hebben in het ontstaan van de borstontsteking.

Secretariaat afdeling Verloskunde
088 250 6182

Afdeling Neonatologie (5B)
088 250 6136

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].