Borstvorming bij de man (gynaecomastie)

Bij de geboorte hebben zowel meisjes als jongens kleine klierschijfjes achter de tepel. Doorgaans verdwijnen deze klierschijven bij jongens in de kindertijd. Bij meisjes zal in de puberteit onder invloed van hormonen borstvorming ontstaan. Ook bij jongens komt het regelmatig voor dat in de puberteit de borstklieren opzwellen. Meestal is dat aan beide zijden, maar het kan ook aan één zijde gebeuren. Deze in de puberteit ontstane vergroting is meestal van korte duur, maar kan ook een paar jaar langer blijven bestaan.
Bij baby's en in de puberteit kan deze borstvorming bij de man ‘normaal’ (fysiologisch) voorkomen. Vanaf middelbare leeftijd kan de borstklier bij de man weer gaan opzwellen. Ook dat kan als ‘normaal’ worden beschouwd. Maar op oudere leeftijd kunnen ook andere factoren een rol spelen bij het ontstaan van de gynaecomastie. Deze factoren kunnen zijn: 

• een bijwerking van bepaalde medicijnen
• een reactie op stofwisselingsveranderingen bij een lever- of nierziekte
• een verandering in de productie van hormonen (te geringe productie door te geringe productie door de zaadbal of bij stress)
• het slikken van hormonen
• hormoonproducerende gezwellen aan de zaadballen of de luchtwegen
• borstkanker

Meestal echter wordt voor een gynaecomastie geen oorzaak gevonden. 

Bij gynaecomastie bij baby's en in de puberteit zal de arts meestal volstaan met een lichamelijk onderzoek. Soms wordt aanvullend onderzoek gedaan. Dat kan een bloedafname zijn om bepaalde stoffen in het bloed te onderzoeken. Er kan een echografie worden gemaakt van de borstklier, van de zaadballen of van de lever. Soms wordt er een röntgenfoto gemaakt van de borstklier of de longen.

Bij het vermoeden van een kwaadaardige aandoening kan een celonderzoek worden ingezet. Er wordt dan met een naaldje in het weefsel geprikt om cellen te verkrijgen (punctie).

Bij gynaecomastie wordt meestal een aantal maanden gewacht met behandelen omdat het vanzelf weer kan verdwijnen.

Als de gynaecomastie het gevolg is van medicijngebruik wordt bekeken of u kunt stoppen met het medicijn of een ander medicijn kunt gebruiken. Wanneer de oorzaak niet duidelijk is, kan afhankelijk van de omstandigheden en de klachten worden besloten tot een operatie. Daarbij zal de arts het klierweefsel onder de tepel verwijderen. Dit weefsel wordt vervolgens in het laboratorium onderzocht. De operatie voor een gynaecomastie vindt meestal plaats in dagbehandeling onder algehele anesthesie (narcose), soms onder plaatselijke verdoving. De operatie duurt ongeveer drie kwartier tot een uur. 

Geen enkele operatie is zonder risico’s. Zo is ook bij deze operatie de normale kans op complicaties aanwezig, zoals een nabloeding of wondinfectie. Daarnaast zijn er nog enkele specifieke complicaties mogelijk:

• Omdat er onder de tepel weefsel wordt verwijderd, kan de tepel na de operatie intrekken. 
• De doorbloeding van de tepel kan in het gedrang komen en er kan littekenvorming van de tepel optreden.

Als de verdoving uitgewerkt is, kunt u wat pijnklachten hebben, waarvoor u pijnstillers als paracetamol kunt gebruiken. Deze zijn te koop bij apotheek en drogist en het is raadzaam om voor de ingreep deze pijnstillers alvast in huis te halen.

Na twee dagen kunt u het verband verwijderen en weer douchen. Werkhervatting is meestal één of twee dagen na de operatie weer mogelijk.

Een verwijderde borstklier wordt meestal voor weefselonderzoek opgestuurd. Bij de eerste poliklinische controle na de operatie is de uitslag meestal bekend. 

Adviezen voor thuis

Wondverzorging
Het verband moet tot 48 uur na de ingreep blijven zitten. Daarna hoeft de wond niet meer te worden afgedekt met een verband of pleisters.

Douchen
U mag 48 uur na de operatie weer douchen. We raden u aan om de eerste week na de operatie niet te baden, in verband met het week worden van de wond.

Thuismedicatie hervatten
U mag het gebruik van uw thuismedicatie weer hervatten. We adviseren u daarnaast om maximaal vier keer per dag twee tabletten paracetamol 500 mg te nemen. Het is aan te raden dit op gezette tijden (bijv. om 8.00, 12.00, 17.00 en 22.00 uur) te doen.

Het hangt van uw verzekeraar af of deze gynaecomastie wordt vergoed. We adviseren u contact op te nemen met uw zorgverzekeraar. Voor het krijgen van toestemming voor deze ingreep, moet u samen met het ziekenhuis een verzoek indienen. Hiervoor is een aantal extra handelingen noodzakelijk, zoals het maken van foto's en het uitsluiten van andere onderliggende aandoeningen door bloedonderzoek.

Heeft u nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de Mammapolikliniek.

Mammapolikliniek
088 250 5030

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].