Fysiotherapie na een operatieve behandeling bij een nekhernia of stenose

De eerste drie uur na de operatie moet u plat op uw rug blijven liggen. U mag hierbij wel gebruik maken van een hoofdkussen. Na drie uur mag u ook op uw zij liggen en mag u de hoofdsteun omhoog zetten. U heeft u tot de volgende ochtend bedrust. Daarna mag u op geleide van kunnen uit bed zijn. Let erop dat de nek alleen rust als het hoofd gesteund in bed ligt, dus als u merkt dat uw nek moe wordt moet u weer even gaan liggen.

Fysiotherapie na de operatie

De dag na de operatie komt de fysiotherapeut bij u langs. U oefent samen met de fysiotherapeut bij het uit bed gaan, zitten en lopen. Afhankelijk van het behandelplan van de neurochirurg krijgt u een halskraag, die u draagt als u uit bed bent. De halskraag helpt u herinneren voorzichtig te bewegen. 

De fysiotherapeut maakt afspraken met u over de activiteiten die u zelfstandig mag uitvoeren.

Leefregels na de operatie

Na de operatie geldt er voor 6 weken een aantal beperkingen: 

• U mag niet zwaarder dan 1 kilo tillen. Zie hiervoor ook de adviezen over tillen verder in deze folder.
• U mag geen extreme bewegingen  maken met de nek en dan vooral uw hoofd niet in de nek leggen.
• U mag niet fietsen of op de brommer, niet met het openbaar vervoer. In de auto mag u alleen mee als bijrijder; niet zelf de auto besturen Buiten deze beperkingen is het belangrijk om in beweging te zijn waarbij u zelf goed let op wat kan.

Pijn en stijfheid

Na de operatie kunt u pijn in de nek en tussen de schouderbladen hebben. Soms is er nog gevoelsverandering van de huid (doof gevoel) of zijn er nog tintelingen in armen of benen. Ook komt vaak stijfheid voor in de nek, schouders of armen. Het kan zijn dat pijn en/of stijfheid enkele dagen tot weken kunnen aanhouden. Overleg met de arts over eventuele pijnstilling.

Douchen

De dag na de operatie mag u zich aan de wastafel wassen.

Eten

Vanaf de eerste dag mag u zittend eten.

Weer naar huis

In overleg met de neuroloog en de verpleging bepaalt de fysiotherapeut wanneer u naar huis kunt. Als u goed mobiliseert en de wond is dicht dan kan dat de dag na de operatie zijn. Indien nodig krijgt u een begeleidende brief en een machtiging voor fysiotherapie mee. U dient in dat geval zelf een afspraak te maken met de fysiotherapeut bij u in de buurt.

Liggen en draaien

• U mag alleen draaien en verplaatsen in bed op aanwijzing van de fysiotherapeut. U mag geen gebruik maken van de ‘papegaai’ (handvat boven het bed).
• Wissel rug- en zijligging dan regelmatig af. De eerste zes weken mag u niet op uw buik liggen.
• Gebruik één kussen onder uw hoofd.

In en uit bed komen

Voer onderstaande bewegingen vloeiend uit. Zorg ervoor dat uw nek niet te ver draait en dat uw schouders en hoofd in één lijn blijven.

1. Ga op uw zij liggen, dicht bij de bedrand aan de kant waar u uit wilt stappen.
2. Leg uw gebogen knieën iets over de rand van het bed.
3. Span uw buikspieren aan.
4. Houd de knieën en voeten tegen elkaar en buig de knieën tot ongeveer 90 graden.
5. Uw voeten liggen nu over de rand van het bed.
6. Druk op met behulp van uw arm en elleboog. Ondersteun hierbij uw hals met een hand.
7. Laat uw romp omhoog komen terwijl u uw onderbenen over de rand van het bed beweegt.

Als u weer gaat liggen voert u de beweging in omgekeerde volgorde uit.

Zitten

• Lang in dezelfde houding is niet goed voor het lichaam, zeker niet voor een geopereerde nek. Ga daarom regelmatig even staan of lopen. Ook als u hersteld bent, adviseren we niet langer dan één uur achter elkaar te zitten.
• Zorg voor een goede stoel. Bij een goede stoel kunt u met uw voeten bij de grond en zijn uw nek en rug ondersteund zodat het gemakkelijk is rechtop te zitten.
• Uw schouders zijn ontspannen.
• Heeft u zittend werk, dan is advies door een ergocoach of fysiotherapeut over een werkplek op maat belangrijk.

Opstaan: van zittend naar staand

• Zet beide voeten op de grond. Eventueel kunt u het sterkste been naar achter plaatsen, het andere wat naar voren.
• Zet uw handen op uw knieën en breng uw schouders naar voren.
• Houd uw rug recht en sta op.
• Bij een stoel met armleuningen kunt u gebruik maken van de leuningen als u opstaat.
• Als u staat, let dan goed op de stand van uw nek (zie afbeelding 4).

Tillen en dragen

Verstandig tillen is belangrijk. Na zes weken kunt u geleidelijk het gewicht opvoeren. Tilt u meer dan een paar keer per uur, til dan geen voorwerpen die zwaarder zijn dan 12 kilo. Tilt u een paar keer per dag of minder, houd dan de grens van maximaal 20 kilo aan. Dit geldt ook als u volledig bent hersteld.

Dragen op heuphoogte
Draag niet meer dan 15 kilo op heuphoogte. Doe dit bovendien niet vaker dan één keer per 15 minuten en loop niet verder dan 90 meter.

Algemene adviezen tillen

• Til rustig en beweeg gelijkmatig. Span de nekspieren aan en bouw de kracht in drie tellen op.
• Til de last zo dicht mogelijk bij het lichaam
• Til niet boven schouderhoogte.
• Vermijd een voorovergebogen houding, draaien en zijwaarts buigen.

Trekken, duwen en manoeuvreren

U mag de eerste zes weken na de operatie niet trekken, duwen en manoeuvreren met bijvoorbeeld een winkelwagen of kinderwagen. Let erop dat uw nek nog niet sterk genoeg is voor onverwachte bewegingen en dus niet mag lopen met d hond, paraplu of stoeien met kinderen. Na zes weken kunt u deze activiteiten weer geleidelijk oppakken. Ook als u bent hersteld, zijn er grenzen voor trekken en duwen. Duw geen voorwerpen die meer dan 20 kilo wegen. Als u met één hand duwt, dan is het maximum gewicht wat u mag duwen 15 kilo. Als de kracht tijdens het duwen alleen uit uw vingers komt, is het maximum gewicht 5 kilo.

Algemene adviezen

• Maak gebruik van uw lichaamsgewicht. Hang naar voren als u duwt en naar achteren als u trekt.
• Duw en draai nooit tegelijk.
• Duwen is beter dan trekken.
• Als u draait, loop dan om het voorwerp heen en neem het in de beweging mee. Forceer uw nek niet door het object om u heen te laten draaien.
• Beweeg rustig en gelijkmatig. Neem drie seconden de tijd om het voorwerp, bijvoorbeeld een winkelwagen of kinderwagen, in beweging te zetten.
• Stop en start niet te vaak. Houd het voorwerp aan de rol bij langere afstanden.
• Gebruik twee handen bij het duwen van een buggy of winkelwagentje.

In de eerste zes weken na de operatie is het belangrijk om signalen van uw lichaam serieus te nemen. Wondpijn is de eerste weken normaal. De eerste zes weken is de pijn in uw nek en/of armen een goede graadmeter voor wat u wel en niet kunt. U doet teveel als de pijn toeneemt en/of meer uitstraalt naar de arm.

• Neem de eerste zes weken, verdeeld over de dag, rust door te gaan liggen. Beweeg regelmatig uw hoofd en armen, dit bevordert uw herstel. Wees niet bang om te bewegen. Angst kan leiden tot een gespannen nek en schouderspieren.
• Wissel uw houdingen en activiteiten af. Blijf niet te lang achtereen zitten, zeker niet in een gespannen of gebogen houding. Dit veroorzaakt pijnklachten.
• Handhaaf in alle houdingen de goede stand van de nek (onderkin maken, kin omhoog), met name bij bukken, tillen en zitten.
• Bouw uw conditie stap voor stap op. Wandelen of fietsen op een hometrainer met licht verzet is een goede manier. Als u traint op een hometrainer is het verstandig eerst uit te breiden in tijd, dan pas in weerstand.
• Na zes weken mag u buiten fietsen. Neem de eerste keer iemand mee en fiets een kleine afstand. Belast uzelf niet door een paraplu of tas mee te nemen.
• Bij gemeenschap gelden dezelfde adviezen als bij de andere activiteiten. U hoeft dit niet te mijden.

Huishouden

De eerste zes weken mag u geen zware huishoudelijke activiteiten uitvoeren omdat u niet meer dan één kilo mag tillen. Licht huishoudelijk werk mag wel. Neem de volgende adviezen in acht:

• Houd uw romp en hoofd recht. Ga dichtbij het schoon te maken voorwerp staan. Voer geen werkzaamheden uit boven schouder- en onder heuphoogte.
• Beweeg in een laag tempo met weinig kracht.
• Neem regelmatig een pauze.
• Schoonmaken met microvezelmateriaal reinigt grondig met weinig drukkracht en voorkomt sjouwen met emmers water.
• Was af in een afwasteil op het aanrecht. Zo zorgt u dat u rechtop staat.
• Bij het uitstrekken van de hand naar voren, mag de afstand van schouder tot hand niet meer dan 50 cm zijn.

Zware huishoudelijke taken
Voorbeelden van zware huishoudelijke taken zijn stofzuigen, in- en uitruimen van vaatwasser en wasmachine, bedden verschonen, dweilen en ramen lappen. Tips:

• Stofzuig met één hand en een lange steel. Dit voorkomt een gebogen houding.
• Neem een schuttershouding aan bij het in en uitruimen van de vaatwasser, wasmachine en tijdens bedden opmaken.

Zwemmen

Na zes weken mag u weer zwemmen. Begin rustig aan en bouw dit geleidelijk op. Rugzwemmen is minder belastend voor uw nek dan borstzwemmen.

Sporten

Bespreek in het ziekenhuis met de fysiotherapeut welke sporten u graag weer wilt uitvoeren. U krijgt dan een advies over het hervatten van sporten. 

Werk

Bespreek uw werkzaamheden met de fysiotherapeut in het ziekenhuis of met de fysiotherapeut thuis. Mogelijk kunt u tijdens de eerste zes weken al wat activiteiten oppakken. Werkhervatting kunt u ook bespreken met de neurochirurg en/of uw bedrijfsarts.

Pijnmedicatie

Het toedienen van pijnmedicatie kan een onderdeel zijn van het herstelproces. Dit gebeurt in overleg met de neuroloog.

Controleafspraak

Zes weken na de operatie komt u voor controle terug bij de neurochirurg.

Hebt u vragen over oefeningen en activiteiten? Stel deze aan de fysiotherapeut die u thuis behandelt of bel dan met de afdeling Fysiotherapie. Het telefoonnummer vindt u achter in deze folder.

Afdeling Fysiotherapie
 088 250 6412

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected]