Keelamandeloperatie (tonsillectomie)
U wordt binnenkort opgenomen voor het verwijderen van uw keelamandelen. Na overleg met de arts heeft u ingestemd met deze operatie. Voor deze operatie wordt u kortdurend opgenomen, dat wil zeggen in dagbehandeling of met een overnachting na de ingreep. Dit is afhankelijk van uw eigen wens en in overleg met de KNO-arts. In deze folder vindt u informatie over de gang van zaken rond de operatie. Het is belangrijk dat u zich realiseert dat de medische situatie in uw geval anders kan zijn dan hier beschreven is.
Deze ingreep vindt plaats in de Diak Clinic, onderdeel van het Diakonessenhuis. Meestal is dat op locatie Zeist. Soms wordt de operatie om medische redenen in Utrecht gepland. Uw polikliniekafspraken kunnen op een locatie naar keuze.
Algemeen
De amandelen
De keelamandelen vormen samen met de neusamandel en de tongamandelen een ring van weefsel rond de ingang van het laagste gedeelte van de keelholte. Daar zijn ook de ingang van de slokdarm en luchtpijp. De neusamandel speelt op volwassen leeftijd eigenlijk geen rol van betekenis meer. Van de functie van de keel- en tongamandelen op volwassen leeftijd is maar weinig bekend. Op de kinderleeftijd hebben de amandelen een functie in het afweersysteem van de mens. De keelamandel heeft een oppervlak waarin zich diepe uitstulpingen bevinden, de zogenoemde 'crypten'. In deze crypten kunnen zich bacteriën vestigen. Een ontsteking kan het gevolg zijn.
Welke klachten kunnen amandelen geven?
Als de amandelen ontstoken raken dan zwellen ze op. Dat leidt tot slikklachten, keelpijn en koorts. Meestal daalt de koorts na een dag of drie en verdwijnen daarna ook de andere symptomen. Het is mogelijk dat dit meerdere keren per jaar voorkomt. Een chronische ontsteking kan leiden tot vermoeidheid, snurken, slechte eetlust en een slechte adem. De neusamandel kan bij volwassenen klachten als snurken, door de neus praten en regelmatige verkoudheid veroorzaken.
Wanneer worden amandelen verwijderd?
Er kunnen meerdere reden zijn om uw amandelen te verwijderen. De KNO-arts kijkt vooral naar de ernst van uw klachten en hoe vaak de klachten terugkomen.
- Ontstekingen. In eerste instantie proberen we uw klachten met medicijnen te bestrijden. Als dit niet voldoende lukt of de ontstekingen komen te vaak terug, dan kan het verwijderen van de amandelen de beste keus zijn.
- Peritonsillair abces. In uitzonderingsgevallen breidt een ontsteking van een keelamandel zich uit tot het omliggende weefsel. Het gevolg is een abces. Een abces kan worden behandeld door de pus eruit te laten lopen en antibiotica te gebruiken of door de amandel te verwijderen.
- Snurken/apneu. De keelamandelen of neusamandel kunnen zo groot zijn, dat ze snurken of zelfs ademonderbreking (OSAS) veroorzaken. Verwijdering helpt tegen die klachten.
- Slechte adem. Herhaalde ontsteking van de keelamandelen kan leiden tot een slechte adem. Soms is verwijdering de enige optie om van die slechte adem af te komen.
Doel
Door de keelamandelen te verwijderen verdwijnt de bron van de terugkerende ontstekingen in de keel.
Voorbereidingen
Voorbereidingen thuis
Voorschriften over nuchter zijn en medicijngebruik kunt u vinden in de folder ‘Algehele en regionale anesthesie’.
Verhinderd
Bent u verhinderd voor de operatie? Wilt u dit dan zo spoedig mogelijk (uiterlijk 48 uur voor de opname) melden aan de polikliniek KNO? Er kan dan iemand anders in uw plaats komen. Bovendien kunt u meteen een nieuwe afspraak maken. Indien u verkouden bent, griep of koorts heeft, kan het zijn dat de arts de operatie uitstelt. Ook hiervoor kunt u contact opnemen met de polikliniek KNO.
Na de operatie
De uitslaapkamer
U wordt na de operatie wakker op de uitslaapkamer (recovery) van de operatieafdeling. Als u voldoende hersteld bent, gaat u naar de verpleegafdeling.
Pijn
Elke operatie die in de keel wordt verricht geeft pijn na de operatie, met name bij het slikken. U zult op de verpleegafdeling dan ook op gezette tijden een pijnstiller krijgen. Soms komt er bloed uit uw neus en mond en u kunt (oud) bloed braken. Het is erg belangrijk dat u goed drinkt en dus slikt. Hiermee voorkomt u dat de keel uitdroogt en er stolsels ontstaan op de plaats waar de amandelen hebben gezeten. Daarom krijgt u op de verpleegafdeling veel koude dranken en waterijsjes aangeboden.
Complicaties
Elke operatie heeft een kans op complicaties. De kans op complicaties bij het verwijderen van amandelen is echter klein. Een nabloeding kan optreden. Dit gebeurt slechts in één tot vijf procent van de gevallen. Meestal is dit al duidelijk als u nog in het ziekenhuis verblijft, maar het kan zijn dat u thuis enkele dagen na de ingreep helder rood bloed opgeeft. U moet dan direct contact opnemen met het ziekenhuis.
Ontslag
Naar huis
Op de dag van de ingreep komt de KNO-arts bij u langs om te vertellen hoe de operatie is verlopen. In principe gaat u dezelfde dag weer naar huis.
Controleafspraak
U krijgt een afspraak mee voor het controlebezoek op de polikliniek KNO.
Adviezen voor thuis
U heeft al een recept met pijnstillers op de polikliniek meegekregen. Dit kunt u bij de apotheek (laten) ophalen.
- De eerste dagen na de operatie moet u het rustig aan doen. De eerste dag mag u niet persen, bukken of een warm bad nemen.
- Drink veel koude dranken tot de keel is genezen. Het is beter om geen melk (vanwege slijmvorming) en geen ‘prikkelende’ dranken, zoals sinaasappelsap en koolzuurhoudende dranken te drinken.
- U mag zacht voedsel eten, ook brood zonder korst. Zorg dat uw eten niet te heet en niet te scherp is.
- Geleidelijk aan mag u weer alles eten. Het is belangrijk dat u hierbij alles goed kauwt.
- U mag thuis 4 x 2 tabletten of zetpillen paracetamol á 500 mg nemen tegen de pijn. U moet er rekening mee houden dat u tot ongeveer twee weken na de ingreep een pijnlijke keel kan hebben. U krijgt ook een recept mee voor eventuele aanvullende pijnstillers.
- Op de plaats waar de amandelen hebben gezeten, ontstaat een grijswitte korst die geleidelijk verdwijnt. Uw adem kan hierdoor wat weeïg ruiken. Bovendien kunt u gedurende een aantal dagen een metaalachtige smaak in de mond hebben. Deze verschijnselen verdwijnen vanzelf.
- Tussen de 6e en 9e dag na de operatie laat de korst in de keel los. Er is een kleine kans op bloeden.
- U mag douchen en baden mits het water niet te warm is.
- U mag anderhalve week na de ingreep uw werk hervatten.
- Twee weken na de ingreep mag u weer sporten.
Pijnbestrijding
Het pijnadvies is meestal als volgt:
4x 1000 mg paracetamol (= 2 tabletten á 500 mg per keer) per dag. Dit betekent dat u iedere 6 uur paracetemol mag innemen. Meestal worden zetpillen geadviseerd, omdat slikken vaak moeilijk gaat. Ook mag u uiteraard de paracetamol ook oplossen in water.
Driemaal per dag diclofenac 50 mg. Dit betekent dat u iedere 8 uur diclofenac mag innemen. Diclofenac kan tot maagklachten leiden. Als dit bij u het geval is, krijgt u er een maagzuurbeschermer bij.
Als u de pijnstillers regelmatig inneemt, dan bouwt u een spiegel in uw bloed op en dat werkt beter tegen de pijn. Wij adviseren om iedere 6 uur 2 tabletten paracetamol in te nemen en eventueel daarbij nog iedere 8 uur diclofenac.
Als u ondanks de voorgeschreven medicatie nog pijn heeft, neem dan contact op met de polikliniek Keel-, neus- en oorheelkunde voor aanvullende pijnstilling of adviezen. De KNO-arts kan morfine-achtige middelen zoals oxynorm of tramadol (5 mg, iedere 4 tot 6 uur in te nemen) voorschrijven. Het nadeel van deze middelen is dat u er erg suf van kan worden.
Het is normaal dat u na 5-7 dagen meer pijnklachten hebt. Bij mensen boven de 55 is de genezing langzamer en kan de pijn 10-14 dagen aanhouden. De 3e dag wordt de pijn wat erger met uitstraling naar de oren toe. Dit komt omdat de wond dan geneest.
Problemen thuis
In geval van problemen kunt u contact opnemen met de polikliniek KNO. De eerste avond en nacht na de operatie kunt u bij problemen via de spoedeisende hulp van het ziekenhuis contact opnemen met de KNOarts. Doen zich na de eerste 24 uur nog problemen voor, neem dan contact op met de polikliniek KNO. Op de momenten dat de polikliniek KNO gesloten is, kunt u uw (waarnemend) huisarts bellen.
(Patiënten)organisaties
Meer informatie vindt u op de website kno.nl.
Opmerkingen over de tekst
Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].
Bijgewerkt op: 24 oktober 2023
Code: KNO7