Een val voorkomen

Bij opname in het ziekenhuis stelden we u een aantal vragen over vallen in het verleden, ondervoeding, acuut verward raken en bewegen. We stelden deze vragen om inzicht te krijgen in uw valrisico. Uit uw antwoord op de vragen blijkt dat u een verhoogd risico heeft om te vallen. In het ziekenhuis nemen we maatregelen om dit risico zoveel mogelijk te beperken. De arts en verpleegkundige onderzoeken wat de oorzaak is van het verhoogd valrisico bij u. Op grond daarvan krijgt u advies, bijvoorbeeld om wat meer te bewegen of om uw voeding en/of uw medicijnen aan te passen. Soms schakelen zij een fysiotherapeut of ergotherapeut in om u te adviseren over hoe u een val kunt voorkomen.

Het komt veel voor dat mensen van 65 jaar of ouder vallen: ongeveer een derde van de ouderen valt minimaal 1 keer per jaar. Ook mensen jonger dan 65 jaar kunnen een verhoogd valrisico hebben. Oorzaken van vallen kunnen zijn:

• verminderde spierkracht
• stoornissen in het bewegen en lopen of in uw evenwicht
• duizeligheid
• hartritmestoornissen
• lage bloeddruk
• medicijngebruik zoals bloeddrukverlagers, slaapmiddelen of rustgevende middelen, plasmedicijnen
• slecht zien en horen
• aandacht- en geheugenproblemen
• zich haasten
• kleedjes, drempels en snoeren in huis
• niet stevig schoeisel/ gladde zolen/ lopen op slippers, blote voeten of sokken
• een verblijf in een vreemde omgeving, zoals een ziekenhuis
• infuuslijnen en/ of katheters

Een val kan grote gevolgen hebben, zowel lichamelijk als psychisch. Door een val kunt u last krijgen van bijvoorbeeld:

• Angst om te lopen of om weer te vallen.
• Verzwakking van de spieren door weinig of niet lopen. Hierdoor wordt lopen moeilijker.
• Verwondingen: denk aan blauwe plekken, een botbreuk of een bloeding.
• In het ziekenhuis: een langere opnameduur.

• Zorg dat het bed op de goede hoogte staat wanneer u in of uit bed stapt. Als u op de rand van het bed zit, moet u de voeten plat op de grond kunnen zetten. De verpleegkundige helpt u bij het instellen van de goede hoogte.
• Blijf eerst op de rand van het bed zitten en sta pas na een paar tellen rustig op.
• Als u duizelig bent bij het opstaan of lopen, of zich onzeker voelt, meld dit dan aan uw verpleegkundige. De verpleegkundige kan u begeleiden bij het lopen.
• Draag stevige schoenen of sloffen die goed aansluiten. Gebruik zo nodig antislipzolen.
• Bent u gewend om bij het lopen een hulpmiddel te gebruiken, bijvoorbeeld krukken of een rollator? Neem deze dan mee naar het ziekenhuis. Het gebruiken van hulpmiddelen die u (her)kent is wel zo vertrouwd en zorgt er ook voor dat u goed in beweging kunt blijven
• Zorg dat uw hulpmiddel binnen handbereik staat. Gebruikt u een rollator? Zet deze dan vóór het opstaan op de rem.
• Vraag aan de verpleegkundige of fysiotherapeut of de rollator op de juiste hoogte is ingesteld.
• Leun bij het opstaan nooit op uw nachtkastje, dit kan wegrollen of omvallen.
• Gebruik altijd uw bril en/of gehoorapparaat als u deze heeft.
• Zorg dat u goed blijft eten en zoveel mogelijk actief blijft.
• Heeft u het idee dat (de hoeveelheid aan diverse) medicijnen die u gebruikt de oorzaak zouden kunnen zijn van uw verhoogde valrisico? Meld dit dan aan uw behandelend arts of aan de verpleegkundige.

• Is uw huis veilig? Controleer voor de zekerheid of er geen losse spullen op de grond liggen, zoals losse snoeren of kleedjes.
• Pas extra op bij een gladde vloer.
• Zorg dat er voldoende ruimte is om te lopen (met rollator) en dat u niet kunt struikelen over poten van meubels.
• Zorg voor voldoende licht, ook als u in de nacht naar het toilet moet.
• Soms zijn er in uw huis aanpassingen nodig om vallen te voorkomen. Denk aan een douchestoel of handgrepen in douche of toilet. Een ergotherapeut kan u bij de keuze van hulpmiddelen adviseren en begeleiden. Ook kan de ergotherapeut u advies geven over veiligheid in en om uw huis en samen met u het dagelijks handelen trainen.
• Als u nog moeite heeft met lopen, kunt u samen met de fysiotherapeut verder oefenen, ook eventueel in het omgaan met een loophulpmiddel.

Voor verdere begeleiding thuis kunt u een ergotherapeut of fysiotherapeut bij u in de buurt inschakelen. Een verwijzing is hiervoor meestal niet nodig. Ergotherapie zit in het basispakket van alle zorgverzekeraars. Fysiotherapie zit in het aanvullend pakket. Raadpleeg altijd uw polis voor voorwaarden en vergoeding.

Heeft u na het lezen van de folder nog vragen, stel deze dan aan een van onze fysiotherapeuten, ergotherapeuten of verpleegkundigen. Tips om vallen te voorkomen vindt u ook op www.veiligheid.nl.

Geriatrische traumatologische afdeling
Kamer 1 - 5 en 13 - 14:  088 250 6360
Kamer 6 - 12:  088 250 6468

Verpleegafdeling Ouderengeneeskunde (Zeist)
088 250 9505