Voeding op de afdeling Ouderengeneeskunde

Iedereen die ziek is, moet extra op zijn voeding letten. Om te herstellen heeft het lichaam meer energie, eiwit en andere voedingsstoffen nodig dan normaal. Vanwege uw ziekte kunt u een verminderde eetlust hebben, misselijk en/of vermoeid zijn waardoor u te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt. Als u minder eet, valt u mogelijk af en loopt u het risico op een verminderde voedingstoestand, ook wel ‘ondervoeding’ genoemd. Ondervoeding betekent dat het lichaam te weinig voedingsstoffen beschikbaar heeft, zoals energie en eiwit. Dit komt niet alleen voor bij mensen met ondergewicht, maar ook bij mensen met een normaal gewicht of overgewicht.

Bij het ouder worden gaat eten en drinken niet altijd meer zo vanzelfsprekend als vroeger. U kunt minder goed gaan eten door:

• verminderde smaak
• problemen met het klaarmaken van eten
• eenzaamheid
• depressiviteit
• vergeetachtigheid
• kauw- en slikproblemen
• gebruik van medicijnen
• obstipatie (verstopping van ontlasting)
• ziekten

U kunt minder goed gaan drinken door:

• verminderd dorstgevoel
• slikproblemen
• angst voor veel moeten plassen
• angst voor (nachtelijke) incontinentie

Gevolgen van niet goed eten en drinken

Als u niet goed eet of drinkt kunt u ondervoed of uitgedroogd raken. U kunt dan onder andere last krijgen van de volgende problemen:

• verlies van lichaamsgewicht en spieren
• een trager herstel van uw ziekte
• meer kans op doorligwonden (door te lang in eenzelfde houding te liggen of zitten)
• minder snel genezen van wonden
• meer kans op infecties
• meer kans op vallen en heupfracturen (gebroken heup)

Als ondervoeding snel herkend en behandeld wordt, kan dit problemen voorkomen en uw herstel bevorderen.

Om te beoordelen of u een goede voedingstoestand heeft, heeft de verpleegkundige bij de intake of bij de opname een paar vragen gesteld rondom uw gewicht, lengte, eetlust en het gebruik van dieetvoeding. Deze vragenlijst wordt ook wel de SNAQ genoemd (Short Nutritional Assessment Questionnaire). Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis krijgt u gezonde voeding met extra eiwitten en energie.

Wat zijn eiwitten en energie?

Wat is eiwit?
Eiwit is de bouwstof van het lichaam. Uw spieren en organen zijn opgebouwd uit eiwitten. Eiwit speelt ook een rol bij de weerstand en is nodig voor de genezing van wonden.

Waar zit eiwit in?
De volgende voedingsmiddelen bevatten veel eiwit:

• vlees(waren), vis, kip en eieren
• (karne)melk en melkproducten, zoals pap, vla, yoghurt, kwark en yoghurtdranken
• kaas en smeerkaas
• sojaproducten, zoals tahoe, tempé, quorn en sojamelk
• peulvruchten, zoals witte en bruine bonen, linzen en kapucijners
• noten en pinda’s

Wat is energie?
Vetten en koolhydraten (= suikers en zetmeel) leveren energie (= kilocalorieën). Voldoende energie is belangrijk om ongewenst gewichtsverlies te voorkomen.

Waar zit energie in?
De volgende voedingsmiddelen leveren veel energie:

• roomboter, (dieet)margarine, olie en andere vetten
• (slag)room, crème fraiche en zure room
• volle melkproducten, kaas, vooral 48+ en roomkaas
• alle soorten suiker
• brood, graanproducten, koek en gebak
• aardappelen, rijst en pasta
• snacks, noten en pinda’s

De maaltijden op de afdeling

• Bij de broodmaaltijden kunt u kiezen uit hartig beleg: kaas, smeerkaas, vleeswaren, smeerworst of pindakaas. Wanneer u geen hartig beleg wilt, kunt u kiezen voor chocoladepasta. Hartig beleg levert meer energie en eiwit dan zoet beleg, zoals jam of appelstroop. Daarom hebben wij geen jam en appelstroop in ons assortiment.
• Er is roomboter of margarine om uw brood mee te besmeren.
• Elke dag krijgt u iets extra’s bij de lunch aangeboden.
• Bij de broodmaaltijden wordt melk, karnemelk, chocolademelk of sap aangeboden. Koffie, thee en water leveren geen voedingsstoffen, alleen vocht. Deze dranken mag u naast zuivel en sap extra drinken.
• Omdat bouillon weinig voedingsstoffen bevat maar wel een vol gevoel geeft, bieden wij u geen bouillon aan.
• U krijgt 3 keer per dag een tussendoortje aangeboden. De tussendoortjes bevatten een ruime hoeveelheid calorieën en eiwit. U heeft keuze uit diverse tussendoortjes. De voedingsassistent kan u informeren over de mogelijkheden.

De diëtist

Wanneer blijkt dat u een slechte of verminderde voedingstoestand heeft, dan wordt tijdens uw opname een diëtist om advies gevraagd. De diëtist bekijkt of u met bovenstaande adviezen voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt of dat er nog aanvullende adviezen nodig zijn.

Uw gewicht is een goede graadmeter om te kijken of u voldoende energie binnenkrijgt. Daarom wordt u tijdens uw opname regelmatig gewogen.

Bent u thuis en lukt het niet om op gewicht te blijven, vindt u het moeilijk om voldoende te eten of heeft u vragen over voeding? Neem dan contact op met uw huisarts voor een verwijzing naar de diëtist bij u in de buurt.

Heeft u na het lezen nog vragen, stelt u deze dan gerust aan de verpleegkundige die u verzorgt of aan de diëtist, die regelmatig op de verpleegafdeling aanwezig is.

Verpleegafdeling Ouderengeneeskunde (A2) (Zeist)
088 250 9505

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected]