Artroscopie van de enkel

Een artroscopie is een operatie waarbij via een slangetje met een kleine camera aan het einde kijker (de 'scoop') in een gewricht (= ‘artros’) wordt gekeken. In uw geval de enkel. Als bepaalde klachten of aandoeningen van de enkel niet spontaan of door behandeling verdwijnen, kan de orthopedisch chirurg besluiten tot een artroscopie. Tijdens een artroscopie probeert de arts de oorzaak van de klachten vast te stellen. Zo mogelijk (afhankelijk van de oorzaak) vindt ook direct een behandeling plaats.

Meenemen naar het ziekenhuis

In de folder 'Opname op de dagbehandeling' staat welke spullen u mee moet nemen naar het ziekenhuis. Dit is een algemene lijst. Neem voor de artroscopie ook mee:

• twee (elleboog)krukken. Deze kunt u onder andere huren bij een thuiszorgwinkel in uw regio.Indien u op de locatie Utrecht wordt geopereerd, wordt u verzocht de krukken 's middags/'s avonds door het bezoek mee te laten nemen.
• een broek met wijde pijpen en wijde schoenen of slippers. Na de operatie heeft u een verband om uw enkel, waardoor deze dikker is dan normaal. Een broek met strakke pijpen krijgt u vaak niet meer over uw enkel heen. Ook smallere schoenen passen meestal niet. 
• Eventueel deze folder.

Verhinderd

Bent u verhinderd voor de operatie? Wilt u dit dan zo spoedig mogelijk (uiterlijk 24 uur voor de opname) melden bij de opnameplanner Orthopedie? Er kan dan iemand anders in uw plaats komen. Bovendien kunt u eventueel meteen een nieuwe afspraak voor een operatie inplannen.

Melden

Een artroscopie wordt meestal tijdens een dagopname uitgevoerd. Op het afgesproken tijdstip meldt u zich bij de balie van de afdeling Dagbehandeling op locatie Utrecht of Zeist. Meer informatie over de gang van zaken rond de dagbehandeling en de algemene voorbereidingen voor de operatie vindt u in de folder ‘Dagopname in het Diakonessenhuis’.

Anesthesie

De artroscopie vindt plaats onder algehele of regionale verdoving. Meer informatie over de verdoving kunt u lezen in de folder ‘Algehele en regionale anesthesie’. Deze folder ontvangt u tijdens het intakegesprek. Tijdens het intakegesprek met de anesthesist wordt met u besproken of er bij u een algehele of regionale verdoving wordt toegepast.

Via een kleine snee (van ongeveer 1 centimeter) kijkt de orthopeed met een smalle buis, de artroscoop, in de enkel. De artroscoop bevat een camera en een lichtkabeltje en is aangesloten op een tv-scherm. Via een andere kleine snee vult de chirurg het gewricht met vloeistof. Hierdoor zet de enkel uit, kan de chirurg makkelijker werken en wordt het gewricht tegelijkertijd schoongespoeld. Zo nodig worden via sneetjes instrumenten in het gewricht gebracht om de behandeling uit te voeren. Als u regionaal verdoofd bent (de ruggenprik), dan kunt u de operatie eventueel volgen op het televisiescherm.

De sneetjes worden meestal met een hechting gesloten. Deze hechting is vaak oplosbaar. U krijgt een drukverband om de enkel, ter voorkoming van zwelling. Tijdens de operatie kan er een drain zijn geplaatst. Als u een drain heeft, wordt deze voordat u naar huis gaat verwijderd.

Duur van de operatie

Een atroscopie duurt ongeveer vijftien tot dertig minuten.

Risico's en mogelijke complicaties

Er is, gezien de kleine wondjes en de methode van operatie, een zeer beperkte kans op de volgende complicaties:  

• Trombose. Een extreem pijnlijke en dikke kuit kan duiden op deze complicatie.
• Infectie. Bij een infectie is uw enkel extreem rood, gezwollen, pijnlijk en warm. Bovendien kunt u koorts en een algeheel ziek gevoel hebben.   
• Nabloeding. Bij een nabloeding is er sprake van een acute zwelling en pijn bij het bewegen van de enkel.  
• Langdurige zwelling, pijn en stijfheid van de enkel. Dit kan veroorzaakt worden door extra vochtvorming bij bijvoorbeeld artrose.

Neem bij de verschijnselen van een infectie, trombose of nabloeding contact op met uw huisarts of de polikliniek Orthopedie.

Controle op de polikliniek

U krijgt voor ontslag uit het ziekenhuis een afspraak mee voor controle op de polikliniek. De controle vindt na ongeveer zes weken plaats. Als u hechtingen heeft, dan laat u de uiteinden na ongeveer 14 dagen afknippen door uw huisarts. De hechtingen lossen daarna vanzelf op.

Pijn, zwelling en stijfheid

Na de operatie kan uw enkel gezwollen zijn en pijnlijk en stijf aanvoelen. Dit zijn normale reacties. U hoeft zich hier dus niet direct zorgen over te maken.

Drukverband

Na de operatie heeft u een drukverband om de enkel gekregen. Dit is om de zwelling zoveel mogelijk tegen te gaan. Het drukverband mag u er drie dagen zelf afhalen. Als er geen wondvocht (meer) uit de wondjes komt, hoeft er geen pleister of gaasje op de wondjes.

Voorkomen of verminderen van een dikke enkel

Zolang uw enkel gezwollen en pijnlijk is, is het verstandig uw enkel driemaal daags te koelen met een coldpack (ijspakking). De eerste drie dagen legt u de coldpack op het drukverband en koelt u gedurende dertig minuten. Als het drukverband eraf is legt u een droge theedoek tussen de huid en de coldpack en koelt u vijftien minuten. U kunt in plaats van een coldpack ook een zakje gevuld met ijsblokjes en water gebruiken. U hoeft dan geen theedoek tussen het ijs en uw enkel te leggen.  

Leg uw been de eerste week horizontaal en zorg dat uw hele been wordt ondersteund. Dit vermindert de zwelling. Zorg dat het hele been ondersteund wordt.

Door te zitten ontlast u de enkel. Als uw enkel gezwollen is, zult u meer rust moeten nemen. Als u veel zit, is het belangrijk uw voeten regelmatig te bewegen (zie figuur 1 onder het hoofdstuk 'Oefeningen'). Dit voorkomt trombose. Ga de eerste dagen na de operatie elk uur even op het geopereerde been staan en loop een stukje.

Pijn

Bij pijn kunt u een pijnstiller nemen. U krijgt hiervoor bij uw ontslag uit het ziekenhuis instructies en zo nodig een recept mee. Indien nodig kunt u bij uw eigen huisarts terecht voor een herhaalrecept .

Douchen

Het drukverband mag niet nat worden. Wilt u graag douchen, dan moet u het verband droog houden. Hiervoor kunt u een 'douchezak' gebruiken. Deze kunt u kopen bij de apotheek. Ook kunt u een stuk plastic om het drukverband wikkelen (eventueel goed vastplakken met tape of vastmaken met een post-elastiek).

Lopen

Stel de krukken zo af dat u de handvatten makkelijk kunt vastpakken en de ellebogen heel licht gebogen zijn. Als u gaat lopen, zet u eerst de twee elleboogkrukken tegelijkertijd een klein stukje naar voren. Vervolgens plaatst u het geopereerde been tussen de krukken en stapt u er met uw andere been voorbij.

Beperk het lopen de eerste dagen zoveel mogelijk tot de 'noodzakelijke activiteiten' (activiteiten voor uw persoonlijke verzorging, zoals wassen, aankleden, naar het toilet lopen). Om de enkel gedeeltelijk te ontlasten, gebruikt u elleboogkrukken ter ondersteuning. U maakt met het geopereerde been gewoon een loopbeweging.

U mag de enkel gewoon belasten, tenzij uw arts na de operatie anders heeft geadviseerd. U mag de geopereerde enkel de eerste week voor 50% belasten. U plaats de voet op de grond, maar laat het gewicht op de krukken steunen. Na de eerste week mag u de enkel weer wat meer belasten. Dit doet u door met één kruk te lopen in plaats van twee krukken. Indien pijnklachten uitblijven mag u proberen zonder krukken te lopen.

Wanneer u wel meer pijn ervaart door het belasten van de enkel, belast u de enkel waarschijnlijk te veel. U kunt de enkel dan tijdelijk iets minder (vaak) belasten. 

Traplopen

Traplopen met krukken gaat als volgt: 

• Gebruik aan één kant de leuning, aan de andere kant een (elleboog)kruk.
• Trap op: het niet geopereerde been een trede hoger zetten, het andere been en de kruk bijzetten.  
• Trap af: het geopereerde been en de kruk een trede lager zetten, het andere been bijzetten.  

Werken en autorijden

U moet erop rekenen dat u minstens één à twee weken niet kunt werken, afhankelijk van het soort werk dat u doet. Zittend werk kunt u eerder hervatten dan lopend of (zwaar) lichamelijk werk.  

Als richtlijn kunt u aanhouden dat werken weer kan wanneer de pijn, zwelling en stijfheid grotendeels verdwenen zijn en uw werk deze symptomen niet verergert/oproept. Overleg zonodig met de orthopeed over de werkhervatting.

Zorg dat u de eerste weken na de operatie op uw werk lopen en zitten afwisselt en eventueel tussendoor oefent (zie hoofdstuk 'Oefeningen').

Het is niet verstandig zelf auto te rijden, zolang u de voet nog niet volledig kan belasten. 

Fietsen en sporten

U mag de eerste week na de operatie niet fietsen.  

Het kan enkele weken of soms maanden duren voordat u weer (intensief) kunt sporten. Dit hangt af van verschillende factoren:  

• de conditie van het gewricht voor de operatie;  
• de verrichte ingreep;  
• de hevigheid van de reactie van uw enkel na de operatie (pijn, zwelling, stijfheid);  
• het soort sport;   
• het niveau waarop u sport.       

Bouw het sporten rustig op. Soms is begeleiding door een fysiotherapeut nodig. Vraag hierover gerust advies aan de orthopedisch chirurg als u na zes weken op controle komt.

Bij problemen of klachten kunt u de eerste 24 uur na de operatie contact opnemen met de polikliniek Orthopedie. Het telefoonnummer vindt u achter in deze folder. Buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp van de locatie waar u geopereerd bent. 

Na die 24 uur kunt u overdag contact opnemen met de polikliniek Orthopedie. Buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met uw huisarts. 

Oefeningen

Na een artroscopie van de enkel kunnen kracht en beweeglijkheid van de enkel tijdelijk verminderd zijn. Onderstaande oefeningen helpen u de enkel en de spieren er omheen weer snel in conditie te krijgen. Voer de oefeningen drie maal per dag uit. Start zo mogelijk al direct na thuiskomst. Het drukverband kan de bewegingen de eerste dagen iets belemmeren. U kunt met de oefeningen stoppen wanneer de enkel weer normaal functioneert.

Oefeningen zittend op de grond, met de knie gestrekt

1. Trek vanuit de enkel uw voorvoet/ tenen naar u toe en strek de enkel daarna weer.
   Herhaal deze oefening dertig keer (zie figuur 1). 
2. Beweeg alleen de tenen op en neer.     
   Herhaal deze oefening dertig keer.

Zittend op een stoel
Deze oefening is bedoeld om uw enkel soepel te houden. Schuif uw voet over een gladde vloer naar voren en vooral naar achteren. U kunt de voet ook op een plastic zak plaatsen en over de vloerbedekking schuiven. Zorg dat de hak contact houdt met de vloer. Oefen op geleide van de pijn. Dit betekent dat u tijdens het oefenen slechts een lichte pijn mag voelen. U mag met de oefening de pijn echter niet opwekken /verergeren. Voer de oefening uit totdat de enkel soepel is, ongeveer 1 minuut.

Fysiotherapie

Soms is het nodig dat u na een artroscopie van de enkel door een fysiotherapeut behandeld wordt. De orthopeed heeft dit met u besproken. U kunt ook zelf contact opnemen met een fysiotherapeut, bijvoorbeeld als uw enkel na twee weken nog erg stijf is. In beide gevallen heeft u een verwijzing van de orthopeed nodig. Deze kunt u telefonisch aanvragen bij de polikliniek Orthopedie.

Als u vragen heeft, dan kunt u die stellen aan de orthopeed of aan de verpleegkundige van de dagbehandeling. U kunt ook telefonisch contact opnemen met de polikliniek Orthopedie. Het telefoonnummer vindt u achter in deze folder.

Polikliniek Orthopedie
 088 250 6270

Dagbehandeling Zeist (A3/B3)
 088 250 9510

Kort verblijf Zeist (A4)
 088 250 9589

Dagbehandeling Utrecht
 088 250 6628

Spoedeisende hulp Utrecht
 088 250 6211

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected]