Episiotomie en rupturen

Tussen de vagina en de anus bevindt zich het perineum. Tijdens de bevalling kan het perineum te strak komen te staan. Het is dan noodzakelijk dat het perineum wordt ingeknipt, zodat ongecontroleerd uitscheuren wordt voorkomen. Deze ingreep wordt een episiotomie of afgekort een 'epi' genoemd. Een paar belangrijke redenen om het perineum in te knippen: 

• om het kind meer ruimte te geven om geboren te worden;   
• om uitscheuren te voorkomen; 
• bij een stuitligging;   
• bij een kunstverlossing (met de verlostang of met de vacuümpomp).   

Een epsiotomie wordt altijd gehecht.

Ruptuur

Soms scheurt het perineum tijdens de bevalling. Dit heet een ruptuur. De wond die bij het uitscheuren ontstaat, is een 'natuurlijke' wond die meestal mooi geneest. In de meeste gevallen wordt u na een ruptuur gehecht.

Dagelijkse verzorging

Het is belangrijk dat het gebied rond de wond goed wordt schoongehouden. Daarom is het belangrijk om:  

• na het plassen te spoelen met kraanwater, dit kan bijvoorbeeld met een kannetje of een fles gevuld met koud of lauw water;   
• minimaal 2 x per dag het wondgebied schoon te spoelen onder de douche (zonder zeep);   
• na elk toiletbezoek de wond te sproeien met de douchekop en droog te deppen (dit is het meest hygiënisch);   
• kraamverbanden bij ieder toiletbezoek te verschonen, zonodig vaker;   
• zoveel mogelijk het wondgebied te laten drogen aan de lucht.

Problemen met plassen

Na de bevalling moet u binnen 4 uur hebben geplast. Als dit wat moeilijk gaat, kunt u het volgende proberen:  

• veel drinken; 
• rustig de tijd nemen (bijvoorbeeld iets te lezen meenemen);   
• niet gaan persen; 
• rechtop (zittend) plassen, vervolgens het bekken voor- en achterover kantelen, daarna nogmaals rechtop zittend volledig proberen uit te plassen;   
• de kraan laten druppelen; 
• tijdens het plassen spoelen met water; 
• onder de douche plassen.

Problemen met ontlasting

Meestal krijgt u binnen 2 dagen na de bevalling ontlasting. Hierbij kunt u de eerste 3 adviezen, die bij het plassen vermeld staan, opvolgen. Uw houding moet wat onderuitgezakt zijn. Het eten van vezelrijke voeding kan het krijgen van ontlasting bevorderen. Dit is zeker van belang als u aambeien heeft. Als u veel last heeft van de aambeien, kunt u een zalf voorgeschreven krijgen van de arts.

Zwelling of blauwe plek (hematoom)

Als het wondgebied erg gezwollen is, dan kunt u een ijskompres gebruiken om de zwelling te verminderen. U maakt deze door een maandverband door te knippen, goed nat te maken en in een plastic zakje te doen. Dit geheel vriest u in. Bij gebruik doet u het bevroren kompres in een washandje en plaatst het tegen het wondgebied. Na ongeveer 15 minuten kunt u het kompres weggooien. Een alternatief voor het ijskompres is de cold/hot pack (een soort geleizakje) welke ingevroren kan worden. Deze heeft dezelfde werking als een kompres.

Het komt regelmatig voor dat de wond zelf weinig pijn geeft, maar de zwelling of blauwe plek rond het wondgebied de pijn veroorzaakt. U kunt dan Arnica druppels of tabletjes innemen. Ook kunt u het wondgebied 2 x daags dun insmeren met een zalf waar Arnica in zit (niet op de hechtingen zelf aanbrengen). Middelen met Arnica zijn verkrijgbaar bij drogist en apotheek en worden niet door het ziekenhuis verstrekt. 

Wondinspectie

In het ziekenhuis controleert de verpleegkundige (zonodig de arts) de wond. Thuis controleren de kraamverzorgende en de verloskundige de wond de eerste week na de bevalling. Als u wilt, kunt u met een spiegel meekijken hoe het wondgebied er uitziet.

Hechtingen

Als u tijdens de bevalling een beetje uitgescheurd bent, wordt dit niet altijd gehecht. De wond groeit van binnenuit prima aan elkaar. Van belang is altijd goed te spoelen en daarbij de schaamlippen goed te spreiden. Ter verzachting kunt u eventueel een gaasje met vaseline tussen de schaamlippen doen en deze bij elk toiletbezoek verschonen.    

Als u hechtingen heeft, zijn dit in de meeste gevallen oplosbare hechtingen. Het kan vaak enige tijd duren voor de hechtingen volledig zijn opgelost. Soms zit er een knoopje van de hechting aan het eind van de wond die wat irritatie kan veroorzaken. De verloskundige kan deze eventueel verwijderen na ongeveer 7 dagen. Soms gaat er een hechting los en/of valt er één uit. Dit is geen probleem, de wond geneest verder vanzelf.   

Als er hechtingen gebruikt worden die niet vanzelf oplossen, zullen deze tussen de 5e en de 7e dag na de bevalling verwijderd worden (in het ziekenhuis door de verpleegkundige en thuis door de verloskundige).

Infectie

Ontstaat er een infectie in het wondgebied en/of het wondgebied blijft erg pijnlijk, dan kunt u een Biotex of soda badje nemen. U mengt een klein beetje Biotex of soda door handwarm water, in een bak waarin u kunt zitten. (Zorg dat het middel heel goed opgelost is voor u er in gaat zitten!) Dit doet u 2 x daags 5 minuten. Daarna spoelt u het met de douchekop goed schoon en dept het droog.

Littekenvorming

Als de wond helemaal dicht is en er is veel littekenweefsel, dan kunt u er zalf of olie op smeren die vitamine E bevat. De vitamine E in de zalf zorgt voor een mooier herstel.

Gemeenschap

Zolang u nog veel bloed verliest is het beter, in verband met infectiegevaar, geen gemeenschap te hebben. U en uw partner bepalen zelf wanneer u er weer aan toe bent. Blijft de gemeenschap pijnlijk, raadpleeg dan uw huisarts.

Houding

Probeer zoveel mogelijk gewoon te zitten. Soms is dat moeilijk door pijn en/of angst voor pijn. Het 'normaal' zitten bevordert echter de wondgenezing en vermindert de zwelling. Ga liever niet op kussentjes, zwembanden et cetera zitten, dat maakt de zwelling alleen maar erger. Kies liever voor een stevige ondergrond.

In geval van vragen kunt u terecht bij de afdeling verloskunde, uw kraamverzorgende en verloskundige. Het kan zijn dat uw verloskundige aanvullende of afwijkende informatie verstrekt. Hij/zij zal u dan de reden hiervan vertellen.

Kraamsuites (4 AB)
088 250 6042

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].