Fysiotherapie na een okselkliertoilet

Het is belangrijk om spoedig na de operatie te starten met het bewegen van uw arm, nek en schouder. Een van de redenen is, dat u uw arm tijdens eventuele radiotherapie, omhoog moet kunnen houden. Het bewegen van de arm kan na de operatie soms gevoelig of pijnlijk zijn. Dit kan er toe leiden dat u uw arm minder gebruikt en schouderklachten ontstaan. Door stapsgewijs te oefenen, kunt u dit voorkomen. Tevens kunt u door het regelmatig bewegen van de arm en schouder het ontstaan van lymfoedeem beperken of voorkomen.

Teveel bewegen in de eerste weken na de operatie kan er toe leiden dat er extra wondvocht (seroom) ontstaat. Daarom is het van belang om een balans te vinden tussen rust en bewegen. Wij adviseren u hierover op de polikliniek Fysiotherapie.

Om de balans tussen rust en bewegen te vinden, geven we u een aantal adviezen mee voor de eerste zes weken na de operatie.

Week 1 na de operatie

• Geef het wondgebied en de oksel zoveel mogelijk rust. Dit voorkomt dat er een teveel aan wondvocht wordt aangemaakt. Gebruik uw arm alleen om uzelf te verzorgen, zoals bij wassen en aankleden.
• Voer geen huishoudelijke activiteiten uit. Dit geldt ook voor autorijden, fietsen en tuinieren. Koken mag wel, maar giet geen pannen af.
• Til maximaal 1 kilogram. Dit geldt ook voor de zijde die niet geopereerd is.
• In bed kunt u uw arm laten rusten op een kussen, zodat uw hand en elleboog hoger liggen dan uw schouder (zie foto).
• Voer de oefeningen 1 tot en met 6 (beschreven onder het kopje ‘Oefeningen’) vier maal per dag uit. Begin hiermee op de dag na de operatie, wanneer de drain verwijderd is. De andere oefeningen komen in een later stadium aan bod.
• Wanneer drain nog aanwezig is mag u uw arm heffen tot op schouder hoogte.

Week 2 en 3 na de operatie

• In de tweede en derde week na de operatie gelden dezelfde adviezen als in de eerste week, maar u mag het gewicht dat u tilt, opvoeren tot 2 kilogram.
• Ongeveer 1 A 2 weken na de operatie heeft u een afspraak bij de fysiotherapeut in het ziekenhuis. De fysiotherapeut neemt de oefeningen voor de schouder met u door en bespreekt de balans tussen rust en bewegen met u.
• De oefeningen 8, 9, en 10 (zie kopje ‘Oefeningen’) mag u na de afspraak met de fysiotherapeut, zelf thuis oefenen. Doe deze oefeningen twee maal per dag.
• Blijf de oefeningen 1 tot en met 7 vier keer per dag uitvoeren. Probeer wanneer u zit, de arm neer te leggen op een stapel kussens: bij voorkeur zodat de hand en de elleboog hoger liggen dan de schouder (zie foto). Wanneer dit in het begin nog niet lukt door bijvoorbeeld pijn of trekken van de wond, dan mag u de arm ook minder hoog leggen.
• Samen met de fysiotherapeut bespreekt u of verder behandelen nodig is bij een fysiotherapeut buiten het ziekenhuis.

Week 4 na de operatie

• Ga door met het uitvoeren van de oefeningen zoals genoemd bij week 2 en 3.
• U mag activiteiten boven uw hoofd rustig weer gaan uitvoeren. Deze activiteiten mogen het wondvocht niet verergeren en de hand of arm mag ook niet dikker worden. Wanneer dit wel gebeurd, is het raadzaam nog even te wachten met het uitvoeren van de bewegingen boven uw hoofd. Wanneer de zwelling weer is afgenomen, probeert u het opnieuw.

Week 5 na de operatie

U mag weer autorijden en fietsen. Begin met korte afstanden en bekijk of de arm/hand/schouder niet dikker wordt en/of de zwelling verergerd. Gebeurt dit wel, doe het dan rustiger aan.

Week 6 na de operatie

U mag huishoudelijke activiteiten en het tuinieren weer opbouwen. Laat u zich met betrekking tot de intensiteit leiden door het al dan niet ontstaan van zwelling in hand/arm/schouder regio.

Hieronder worden de diverse oefeningen beschreven.

Algemeen

• Onder het kopje ‘Adviezen voor thuis’ vindt u welke oefeningen u wanneer mag uitvoeren.
• Het is de bedoeling dat u geen pijn voelt tijdens het oefenen.
• Adem tijdens het oefenen goed door.
• Voer de oefeningen uit zonder te veren.

Oefeningen voor de nek, romp en arm

Oefening 1
Uitgangshouding
Rechtop zittend met de voeten plat op de grond, uw handen.

Oefening
Laat uw schouders ontspannen hangen en draai uw hoofd naar links. Houd dit 1 tel vast, draai uw hoofd weer naar het midden en ontspan.

Wissel links en rechts af, 5 x herhalen.

Oefening 2
Uitgangshouding
Als oefening 1.

Oefening
Kin naar de borst bewegen, kijk weer terug naar het midden en ontspan. Doe dit hetzelfde naar boven, 5x herhalen.

Oefening 3
Uitgangshouding
Als oefening 1.

Oefening
Beweeg uw hoofd rustig zijwaarts richting schouder terwijl u naar voren blijft kijken, rustig terug naar het midden. Doe dit beurtelings naar beide zijden, 5x herhalen.

Oefening 4
Uitgangshouding
Als oefening 1.

Oefening
Trek uw schouders op en ontspan daarna rustig, 5x herhalen.

Oefening 5
Uitgangshouding
Rechtop zittend, schouders ontspannen en de armen rustig laten hangen langs het lichaam.

Oefening
De ellebogen afwisselend buigen en strekken, 5x herhalen.

Oefening 6
Uitgangshouding
Rechtop zittend met de voeten plat op de grond, uw handen rusten op uw benen.

Oefening
Maak afwisselend een vuist met linker- en rechterhand en ontspan.

Strek de vingers en ontspan, 5x herhalen.

Oefening 7
U mag de oefeningen 7 tot en met 10 pas uitvoeren als u naar de voorlichtingsbijeenkomst van de fysiotherapeut bent geweest.

Uitgangshouding
Buig de armen in een hoek van 90 graden met de ellebogen in de zij.  

Oefening
Beweeg de handen naar buiten en weer terug.

Oefeningen voor de schouder

Oefening 8
Uitgangshouding
U staat naast een tafel en u steunt met uw niet geopereerde arm op de tafel. Buig uw romp naar voren terwijl uw geopereerde arm ontspannen naar voren hangt.

Oefening 8a
Zwaai rustig met de geopereerde arm naar voren en naar achteren; een pendelbeweging.

Oefening 8b
Maak rustige, cirkelvormige bewegingen met de arm, 5x herhalen.

Oefening 9
Uitgangshouding
Liggend op de rug met opgetrokken benen.

Oefening
Vouw uw handen in elkaar en beweeg de armen zover mogelijk omhoog langs uw hoofd, 5x herhalen.

Oefening 10
Uitgangshouding
Staande met een stok van ongeveer 1 meter lengte in uw handen.

Oefening
De niet geopereerde arm duwt met de stok de geopereerde arm zijwaarts omhoog tot horizontaal. De geopereerde arm is bij deze omhooggaande beweging ontspannen en de schouder wordt zoveel mogelijk laag gehouden. Bij de teruggaande beweging mag de geopereerde arm licht tegen de stok aanduwen, 5x herhalen.

Met vragen naar aanleiding van deze folder kunt u terecht bij de afdeling Fysiotherapie.

Fysiotherapie Utrecht
088 250 6412

Fysiotherapie Zeist
088 250 9443

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected]