Harde plekken in de borst bij borstvoeding

Een harde plek in de borst is een plaatselijke zwelling rond de melkkanalen. De zwelling wordt veroorzaakt door een ophoping van melk, lymfevocht en een verhoogde bloedtoevoer. Het netwerk van fijne, smalle melkkanalen wordt ingedrukt, waardoor de melk minder goed doorstroomt.

Ook kan een verstoring van de bacteriële balans een rol spelen. De borst heeft namelijk een eigen groep bacteriën (het microbioom) die helpen beschermen tegen infecties. Als deze balans verstoord raakt, worden de melkkanalen smaller en stroomt de melk minder goed door.

• Een beurse en pijnlijke plek in de borst
• De plek voelt hard en vol, ook na het aanleggen/kolven
• De huid kan er iets roder uitzien
• Mogelijk lichte verhoging tot 38 graden

Meestal verdwijnen de harde plekken vanzelf binnen 24 tot 48 uur. Maar ze kunnen ook steeds weer terugkomen. De borst is dan vaak vol en gestuwd. Als de melkklieren overvol zijn, kan zwelling optreden. Dat kan komen door: 

• Te veel melkaanmaak (overproductie)
• Afwijking van het voedings- of kolfschema (als een voeding of kolfmoment wordt overgeslagen)
• Alleen kolven. Een kolfapparaat kan de borst onregelmatig legen. Daarbij komt dat aanleggen een positieve invloed kan hebben op het microbioom van de borst.
• Gebruik van een tepelhoedje
• Verkeerde kolfstand: te hoog of te laag vacuüm en/of cycli
• Verkeerde maat kolfschelp
• Intensieve borstmassage. De fijne melkkanalen kunnen beschadigd raken waardoor er zwelling ontstaat.
• Te strakke beha. Dit veroorzaakt te veel druk op de fijne melkkanalen waardoor zwelling kan ontstaan.
• Iets zwaars dragen, bijvoorbeeld een zware tas. Ook dan kan door de druk op de melkkanalen zwelling ontstaan.

• U kunt de borst koelen met ijs of een coolpack (niet direct op de huid) na het aanleggen/kolven, 10 minuten per keer, zo vaak als prettig is. Dit remt de zwelling en een mogelijke ontstekingsreactie.
• U kunt voor het aanleggen of kolven de borst licht masseren als dat prettig is. Niet stevig masseren of knijpen, dat verergert de klachten.
• Starten met lecithine 3 tot 4x per dag 1200 mg. De onverzadigde vetzuren hebben een positief effect op de melkstroom.
• Draag een ondersteunende, niet knellende beha zonder beugel (niet in de nacht)
• Zo nodig kunt u paracetamol tegen de pijn gebruiken, 4x 1000 mg per dag.
• U kunt advies op maat vragen aan de lactatiekundige. Zij kan kijken wat de mogelijke oorzaak van de klachten is.

U hoeft niet extra aan te leggen of te kolven. Voed uw baby op verzoek. Als u alleen kolft, kolf dan ongeveer de hoeveelheid die de baby nodig heeft.

Als een harde plek binnen 48 tot 72 uur niet kleiner wordt, vraag dan advies van de huisarts. Als u ook koorts krijgt en de harde plek/de borst wordt roder, dan kan het zijn dat u een beginnende borstontsteking heeft. Volg dan de adviezen in de folder Borstontsteking (mastitis) bij borstvoeding.

Lactatiekundigen
088 250 6380
[email protected]

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].