Klaplong
U wordt behandeld voor een klaplong. In deze folder vindt u informatie over de gang van zaken rond de behandeling van een klaplong. Het is belangrijk dat u zich realiseert dat de situatie voor u anders kan zijn dan is beschreven. De behandeling van een klaplong vindt alleen plaats op locatie Utrecht. U wordt hiervoor opgenomen op de afdeling Longziekten en Tuberculose. Algemene informatie over de opname in het ziekenhuis vindt u in de folder “Opname in het Diakonessenhuis”. U krijgt de folder uitgereikt tijdens het intake gesprek met de verpleegkundige.
Bekijk de video over een klaplong
Algemeen
De ademhaling
We ademen door middel van het vergroten en verkleinen van de borstkas met behulp van de ademhalingsspieren. Aan de binnenkant van de borstkas zit een vlies en om de longen zelf zit een vlies. Deze twee vliezen plakken als het ware aan elkaar. Als de borstkas op en neer gaat volgen de longen ook, waardoor de longen zich ontplooien en er lucht in de longen stroomt en weer samen wordt gedrukt, waardoor er lucht uitstroomt, oftewel de in- en uitademing.
Wat is een pneumothorax of klaplong?
Een pneumothorax wordt ook vaak een klaplong genoemd. Pneumothorax is een Grieks woord. Het Griekse woord ‘pneumo’ betekent lucht. Het Griekse woord ‘thorax’ betekent borst. Letterlijk betekent het dus lucht in de borst(holte).
Bij een klaplong is er lucht tussen beide vliezen gekomen. Hierdoor klapt de long in. Als gevolg hiervan kunt u niet ademhalen. Als een groter gedeelte van de long is samengevallen, dan zijn de klachten van kortademigheid, pijn op de borst vaak heviger.
Klachten bij een klaplong
Een klaplong veroorzaakt meestal lichte tot hevige pijn en kortademigheid. De pijn kan gevoeld worden op de borst, in de rug of zelfs in de buik. Soms is de pijn vooral te voelen in de schouders of rond het sleutelbeen. Sommige patiënten krijgen daarnaast last van een droge hoest. Bij een klaplong die langzaam ontstaat, zijn de klachten vaak minder hevig.
De oorzaak van een klaplong
Een klaplong kan spontaan ontstaan of als complicatie na een medische ingreep. Een spontane klaplong ontstaat, als er in een zwakke plek van het longvlies een ‘‘lek’’ ontstaat, waardoor lucht uit de luchtwegen in de borstholte kan komen. Meestal bevindt deze plek zich in het bovenste gedeelte van de long. De oorzaak waarom een spontane klaplong op een bepaald moment optreedt, is niet bekend. Wel is bekend dat de aandoening relatief vaak voorkomt bij magere mannen jonger dan 40 jaar en als zij roken.
Daarnaast komt een klaplong ook vaker voor bij een aantal longziekten, zoals longemfyseem, sarcoïdose, chronische bronchitis, bronchiaal astma, taaislijmziekte (cystic fibrosis) en tuberculose. Deze klaplong verloopt over het algemeen met meer complicaties en de genezing duurt langer. Een enkele keer kan een klaplong ontstaan bij snelle drukveranderingen, zoals vliegen of duiken. Soms is een medische ingreep de oorzaak van de pneumothorax.
De diagnose
De arts zal de diagnose klaplong vermoeden op grond van de klachten en verschijnselen van u. Als de arts de borst beklopt is een te heldere toon te horen en via de stethoscoop is een verzwakt of helemaal geen ademgeruis te horen. De diagnose moet altijd worden bevestigd met een röntgenfoto van de longen. Op de röntgenfoto is de samengevallen long meestal goed te herkennen.
Voorbereidingen
Nuchter
Voor de behandeling van een klaplong kan het zijn dat u enkele uren voor de behandeling nuchter moet zijn, dat wil zeggen dat u vanaf aangegeven tijd niets meer mag eten en drinken. Dit is afhankelijk van de behandeling.
Medicijnen
Gebruikt u medicijnen, dan moet u met uw behandelend arts en verpleegkundige overleggen of u voor de behandeling met uw medicijnen moet stoppen of niet.
Meenemen naar het ziekenhuis
In de folder ‘Opname in het Diakonessenhuis’ staat aangegeven welke spullen u mee moet nemen naar het ziekenhuis.
Verhinderd
Bent u verhinderd voor de behandeling? Wilt u dit dan zo spoedig mogelijk (uiterlijk 48 uur voor opname) melden aan de polikliniek Longziekten en Tuberculose? Er kan dan iemand anders in uw plaats komen. Bovendien kunt u meteen een nieuwe afspraak maken.
De behandeling
Melden
Op de opnamedag meldt u zich op het afgesproken tijdstip op de verpleegafdeling Longziekten en Tuberculose van de locatie Utrecht. Op de afdeling wordt u opgevangen door een verpleegkundige. Zij/ hij wijst u de kamer en neemt nog kort enkele dingen met u door, wat van belang is voor de behandeling.
De behandeling van een klaplong
- Spontane genezing: Een kleine klaplong hoeft niet te worden behandeld en herstelt spontaan. De klachten zijn vaak ook minimaal. Na 24 tot 48 uur wordt beoordeeld of verdere behandeling nog nodig is.
- Thoraxdrain: Bij een grotere klaplong moet er wel behandeld worden. Er wordt een dunne slang (drain) in de ruimte tussen de twee vliezen gebracht zodat de lucht tussen de twee vliezen kan ontsnappen. De long ontplooit zich weer en doet weer mee met de ademhaling. Als de long na enkele dagen niet meer samenvalt (ook niet na het afsluiten van de drain) kan de drain worden verwijderd.
- Plakken van de vliezen: Afhankelijk van de oorzaak kan er naast het inbrengen van de drain, het longvlies en het borstvlies weer aan elkaar worden geplakt. Dit zogenaamde plakken van de vliezen vindt plaats door middel van het inspuiten van een plakmiddel tussen de vliezen. Door dit plakmiddel wordt er een ontstekingsreactie tussen de vliezen op gang gebracht, die er voor zorgt dat de vliezen met elkaar verkleven. Het plakken van de longvliezen is pijnlijk omdat de longvliezen gevoelig zijn en niet kunnen worden verdoofd. De drain blijft nog wel zitten totdat duidelijk is dat het plakken gelukt is.
- Thoracoscopie: Afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak en/of de uitslag van de röntgenfoto kan er een thoracoscopie worden uitgevoerd. Hierbij wordt een flexibele slang (scoop) met een kijkbuis tussen de longvliezen ingebracht en wordt gekeken naar mogelijke afwijkingen. De thoracoscopie vindt plaats op de behandelkamer of operatiekamer en duurt ongeveer 20-30 minuten. Na de scopie wordt de long geplakt. U moet 3 uur voor de thoracoscopie nuchter te zijn. Ter voorbereiding op de thoracoscopie krijgt u enkele medicijnen die door de arts zijn afgesproken. Na de thoracoscopie komt u terug op de afdeling met een thoraxdrain. Het verdere verloop is zoals bij de ‘Thoraxdrain’ beschreven.
Na de behandeling
Terug op de afdeling
Tijdens uw opname zullen de temperatuur, uw pols, uw bloeddruk en de drain goed in de gaten gehouden worden. Daarnaast is het belangrijk dat als u pijn heeft of benauwd bent dit doorgeeft aan de verpleegkundige. U kunt hiervoor medicijnen krijgen.
Zolang u de drain heeft, is mobileren beperkt. Toch is het erg belangrijk dat u zoveel mogelijk rechtop/ glooiend in bed zit of als het mogelijk is op de stoel zit.
Adviezen voor tijdens de opname
- U mag zich niet optrekken aan de eventuele aanwezige ‘papegaai’ boven uw bed.
- U mag niet persen in verband met drukverhoging in de borstkas. U krijgt laxantia om de ontlasting soepel te maken, zodat u beter en makkelijker naar de toilet kunt.
- Hoesten en niezen moet u zoveel mogelijk beperken.
Fysiotherapie
Tijdens de opname zal er een fysiotherapeut bij u langskomen. De fysiotherapeut zal het volgende met u doornemen.
- Een goede ademhaling om de aanleg van de long te stimuleren.
- Aandacht voor de ademhaling tijdens het mobiliseren en uitvoeren van activiteiten.
- Hulp bij ophoesten van slijm, door ondersteuning van de wond en drain.
- Adviezen voor het bewegen in, uit en rondom bed.
- Schoudercontrole en oefeningen voor de aangedane kant.
- Eventueel begeleiden bij het traplopen en uitbreiden van mobiliteit.
Mogelijke complicaties
Er kan lucht vlak onder de huid ontstaan, het zogenaamde huidemfyseem. Dit kan optreden wanneer er veel druk op de wonddrain komt door, bijvoorbeeld hoesten of een verstopte drain. Gebruik de adviezen van de fysiotherapie om hoesten zoveel mogelijk te voorkomen/beperken.
Het ontstaan van een spanningspneumothorax behoort tot nog een mogelijke complicatie van een klaplong. Bij een spanningspneumothorax komt er lucht tussen de twee vliezen, die lucht kan er niet meer uit en neemt alleen maar toe. Hierdoor ontstaat acute heftige benauwdheid, die direct behandeld moet worden.
Ontslag
Naar huis
Afhankelijk van vochtproductie en luchtlekkage beslist de arts of de drain verwijderd kan worden. Als alles in orde is, kunt u snel naar huis. Voordat u naar huis gaat, neemt de zaalarts of specialist de leefregels tot de eerste controle op de polikliniek met u door. De leefregels zijn afhankelijk van de oorzaak. De controle vindt plaats tussen 2 - 4 weken na uw ontslag.
Adviezen voor thuis
De fysiotherapie zal u adviezen en begeleiding geven voor de ademhaling, beweging en het mobiliseren thuis. De adviezen die u krijgt zijn afhankelijk van de oorzaak. Het is belangrijk dat u deze adviezen de eerste twee tot vier weken goed opvolgt om zo de druk in en op uw borstkas te beperken en langzaam op te bouwen.
Leefregels
De eerste twee tot vier weken mag u niet fietsen en zelfstandig autorijden.
- Lichamelijke activiteiten en inspanning moeten rustig worden opgebouwd. Dit geldt voor vooral voor werk en sport.
- Voorzichtig met vrijen.
- U mag niet meer dan twee kilo tillen.
- De eerste drie maanden mag u niet vliegen.
- Duiken met perslucht is niet meer mogelijk.
- Pas op met persen als u naar het toilet moet voor ontlasting.
Welke regels voor u precies gelden, kunt u bespreken met uw arts.
Problemen
Heeft u problemen, dan kunt u contact opnemen:
- binnen kantooruren, met de verpleegafdeling Longziekten en Tuberculose of de polikliniek Longziekten en Tuberculose,
- buiten kantooruren, met de Spoedeisende hulp.
Telefoonnummers staan achter in de folder vermeld.
Opmerkingen over de tekst
Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].
Bijgewerkt op: 18 juli 2023
Code: LONG29