Kolven in de zwangerschap (prenataal kolven)

Redenen om te gaan kolven in de zwangerschap zijn:

• Kolven in de zwangerschap kan een goede voorbereiding zijn op het geven van borstvoeding.
• Het kan het op gang komen van de melkproductie versnellen. 
• U kunt in alle rust oefenen met kolven voordat de baby geboren is. Soms is het nodig om na de geboorte te blijven kolven. Het geeft rust als u dit al geoefend heeft.
• Normaalgesproken heeft de baby direct na de bevalling genoeg aan de (aanwezige melk in de) borst en is bijvoeden niet nodig. Toch kan het fijn zijn om alvast wat moedermelk op voorraad te hebben. Mocht bijvoeding nodig zijn, dan kunt u deze voorraad daarvoor gebruiken. NB: bijvoeding met kunstvoeding is nooit helemaal uit te sluiten, het kan om medische redenen noodzakelijk zijn.
   

In de volgende situaties is het raadzaam om te gaan kolven in de zwangerschap:

• u heeft diabetes of zwangerschapsdiabetes;
• u gaat bevallen met een geplande keizersnede;
• u verwacht een meerling;
• u heeft overgewicht;
• u verwacht een klein of juist groot kind;
• u heeft een borstoperatie gehad;
• u had een lage melkproductie in een eerdere borstvoedingsperiode;
• er zijn allergieën in de familie waardoor u juist moedermelk wilt geven;
• uw verwacht een kind met schisis, het syndroom van Down of een hartafwijking;
• u heeft PCOS.
   

Kolven in de zwangerschap wordt afgeraden als:

• u eerder bent bevallen van een te vroeg geboren baby;
• u een baarmoederafwijking heeft (gehad);
• u tijdens deze zwangerschap bloedingen of een laagliggende placenta heeft;
• u tijdens deze zwangerschap vroegtijdige weeënactiviteit heeft gehad;
• de gynaecoloog of verloskundige het om andere redenen niet veilig acht.

U mag vanaf de 36e week van de zwangerschap starten met kolven. Overleg dit vooraf met uw verloskundige/gynaecoloog. 

U heeft spuitjes, dopjes en stickers nodig. U krijgt een startpakket van het ziekenhuis mee. De materialen zijn ook verkrijgbaar bij uw eigen apotheek en bij de apotheek van het ziekenhuis.

Wij adviseren u om 2 á 3 keer per dag ongeveer 10 minuten te kolven met de hand. 

Gebruik geen handkolf. Wissel tijdens de 10 minuten een aantal keer van borst.

Soms komt er de eerste keren niets, soms komen er direct een paar druppels. Pas na de bevalling kan de melkproductie echt op gang komen. De eerste moedermelk (colostrum) wordt steeds aangevuld. Na de bevalling verandert de samenstelling van de melk langzaam van colostrum naar rijpere melk.

Houd er rekening mee dat de hoeveelheid moedermelk die vrouwen uiteindelijk kolven heel verschillend is.

Voorbereiding

• Leg de benodigdheden klaar voor het opvangen van de druppels melk.
• Zorg voor een rustige ontspannen omgeving.
• De 1e keer kan het prettig zijn om te oefenen als u onder een warme douche vandaan komt of na een warm bad.
• Was uw handen voor het kolven.
• Begin met het masseren van uw borsten. Zie de eerste vier plaatjes hieronder.
• Kolf vervolgens de melk uit de borst. Zie de laatste twee plaatjes hieronder.
• Via onderstaande link kunt u een korte instructiefilm bekijken: Instructiefilm Kolven met de hand | Diakonessenhuis

• U kunt de melk direct opvangen met een schone lepel, een eierdopje of een klein glaasje.
• Daarna trekt u de melk op in een spuit en sluit u de spuit af met een dopje. Zet uw naam, kolfdatum en tijd op de sticker en bewaar de spuitjes in een bakje/ziplock zakje in de vriezer.
• Neem de ingevroren melk (gekoeld in een koeltas met koelelement) mee naar het ziekenhuis als u gaat bevallen en geef dit af aan de verpleging. De melk wordt bewaard in een vriezer totdat het nodig is.
• Ontdooi melk uit de vriezer bij voorkeur in de koelkast. Wilt u de melk sneller ontdooien, zet het spuitje dan in warm water (max 37 graden = handwarm). Gebruik melk die in de koelkast is ontdooid binnen 24 uur. Gebruik opgewarmde melk binnen 1 uur.

U kunt tijdens het kolven samentrekkingen (harde buiken) krijgen. Als dit het geval is, stop dan met kolven en probeer het op een later tijdstip opnieuw.

In geval van vragen kunt u contact opnemen met de lactatiekundige van het ziekenhuis: [email protected]

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected]