MCT dieet
Uw arts heeft u geadviseerd een MCT dieet te volgen. De diëtist heeft u al geïnformeerd over dit dieet. In deze folder kunt u de informatie nog eens rustig nalezen en vindt u een overzicht van aan- en af te raden voedingsmiddelen.
Wat is een MCT dieet?
Een MCT dieet bestaat uit het beperken van de zogenaamde LCT vetten en het toevoegen van MCT vetten aan uw voeding. MCT is de afkorting van Medium-Chain-Triglyceriden, ook wel middel-keten-vetten genoemd. Naast MCT vetten bevat onze voeding ook LCT vetten. LCT staat voor Long-Chain-Triglyce-riden, ook wel lange-keten-vetten genoemd. De meeste vetten in onze voeding zijn LCT vetten. Het verschil tussen beide vetsoorten zit vooral in de manier waarop de vetten in het lichaam worden vervoerd. MCT vetten worden via het bloed vervoerd, LCT vetten via het lymfevaatstelsel.
Als u door lekkage van een lymfevat veel lymfe verliest, verliest u ook vetten, eiwitten, vocht en zouten. De hoeveelheid lymfe die het lichaam maakt, is afhankelijk van de hoeveelheid LCT’s die u gebruikt. Om de hoeveelheid lymfe te verminderen is het dus nodig om de hoeveelheid LCT’s in de voeding te verlagen. Door een vetbeperkte voeding te gebruiken beperkt u de toestroom van lymfe.
Het lichaam heeft echter ook vetten nodig. Vetten leveren energie en bevatten bepaalde vitamines en mineralen. Om te voorkomen dat u te weinig vetten binnenkrijgt, wordt bij dit dieet de voeding aangevuld met MCT margarine en MCT olie. Deze zijn niet te koop in de supermarkt. Er zijn een aantal gespecialiseerde bedrijven die MCT producten leveren, zoals Sorgente en Mediq. Als uw arts of diëtist dit aanvraagt, wordt het in de meeste gevallen vergoed door de zorgverzekeraar. Dit is helaas niet het geval bij de MCT-margarine. Onkosten die u maakt voor uw dieet kunt u wel als dieetkosten aftrekken bij uw belastingaangifte. Bekijk de actuele informatie hierover op de site van de Belastingdienst. Uw behandelend diëtist kan u meer informatie verstrekken over verkooppunten en gebruiksadvies.
Voor wie is dit dieet?
Dit dieet wordt voorgeschreven als u:
- Verteringsproblemen heeft, zoals verlies van veel vet met de ontlasting;
- Lymfevocht verliest door lekkage in een lymfevat en/of door stofwisselingsproblemen.
Algemene richtlijnen voor MCT margarine en olie
- MCT-producten moeten op een droge plek worden bewaard. Voor zowel de olie als de margarine geldt een bewaartemperatuur van 4 tot 25°C.
- MCT-margarine mag u niet te hoog verhitten. Het vlampunt van MCT-margarine ligt lager dan dat van normale vetten. De margarine verbrandt eerder en bij bakken slaat dan ook gemakkelijker de vlam in de pan. Zorg er daarom voor dat u altijd een deksel in de buurt heeft om op de pan te leggen als de vlam in de pan slaat.
- MCT-olie kunt u verhitten tot 180°C. Het is ook mogelijk om met MCT-olie te frituren.
- In het begin kunnen MCT-producten klachten geven, zoals een opgezet gevoel en gerommel in de buik, lichte misselijkheid en soms diarree.
- Begin het dieet met ongeveer 25 gram MCT-producten per dag. U kunt dit opvoeren tot een maximum van 75 gram. Uw diëtist adviseert u hierover.
- Naast het gebruik van MCT-producten is het belangrijk vetbeperkte voeding te gebruiken.
| Geschikt | Ongeschikt | |
|---|---|---|
| Brood en broodvarianten | Alle gewone broodsoorten zonder noten, pitten en/of zaden, bruine- en witte bolletjes, ontbijtkoek, (volkoren) beschuit, knäckebröd (zonder sesamzaad/pitten/zaden), toast, Matzes, muesli zonder noten, cornflakes, Cracottes, rijstwafel, ontbijtgranen/pap gemaakt met magere melk of karnemelk | Brood met pitten en zaden, luxe broodjes, rozijnen- of krentenbrood, croissants, gevulde broodjes, krentenbollen, suikerbrood, notenbrood, amandelbroodjes, saucijzenbroodjes, creamcrackers, knäckebröd met sesamzaad, muesli met noten, cruesli, pap bereid met (half)volle melk, ontbijtgranen met chocolade |
| Zoet broodbeleg | Honing, jam, marmelade, (gestampte) muisjes, (appel)stroop, vruchtenhagel, anijshagel, (basterd)suiker, schijfjes fruit | Chocoladehagel, chocoladepasta, chocoladevlokken, kokosbrood, notenpasta, pindakaas |
| Kaas | 20+ kaas, 20+ smeerkaas, Zwitserse strooikaas, cottage cheese, magere kruidenkaas, magere kwark | Alle soorten kaas met méér dan 20% vet (dus 30+, 40+, 48+, 60+, etc.), geitenkaas, schapenkaas, vette buitenlandse kazen, (half)volle kwark |
| Vleeswaren | Casselerrib, fricandeau, kip- of kalkoenfilet, kalkoen-, kip-, of runderrollade, rookvlees, rosbief, tong, achterham | Bacon, balkenbrij, corned beef, filet americain, gebraden gehakt, leverpastei, paté, schouderham, spek, worstsoorten, lever |
| Ander hartig broodbeleg | Marmite, rauwkost | Broodsalades met dressing, vlees, vis en/of ei, sandwichspread, humus, tahin (sesampasta) |
| Vetten | MCT-margarine en MCT-olie | Alle andere soorten boter, halvarine, margarine, olie, smeersels en vetten. Denk ook aan vetten die gebruikt zijn in bewerkte producten. |
| Soep | Heldere soep, zelf gemaakt van ontvette bouillon(blokjes). Of gebonden soep die zelf gemaakt is van roux op basis van MCT-boter. Als vulling bijvoorbeeld groente, vermicelli, rijst, mager vlees. | Soep van niet ontvette bouillon, soep uit blik/pot/diepvries, gebonden soep. Zelfgemaakte soep met ingrediënten die als ongeschikt benoemd worden in deze folder. |
| Vlees | Magere vleessoorten zoals: mager rundergehakt, biefstuk tartaar, magere rollade, magere runderlap, magere sucadelap, baklapje, rosbief, rundervink, magere hamlap, varkenshaas, fricandeau, varkensoester, ongepaneerde schnitzel, biefstuk, tong zonder keelstuk, mager kalfsvlees, mager lamsvlees. Bereid het vlees in MCT-margarine of MCT-olie. Let op! Gepaneerd vlees of gepaneerde vis is alleen toegestaan als het wit van een ei of magere melk als plakmiddel is gebruikt. | Vette vleessoorten zoals: half om half gehakt, slavink, hamburger, lever, merg, worst, saucijs, (magere) speklap, vet lamsvlees, alle gepaneerde vleessoorten waarin eigeel verwerkt is, schouderkarbonade, doorregen varkens- en runderlap |
| Vis, schaal- en schelpdieren | Magere ongepaneerde vis, zoals: bot, snoek, snoekbaars, tarbot, baars, forel, poon, rog, schar, tonijn, kabeljauw, karper, koolvis, pieterman, stokvis, wijting, schelvis, schol, spiering, tong, zeelt, garnalen, kreeft, krab, mosselen, oesters. Vis in blik, in water, visvocht of gelei, van de bovengenoemde soorten. Stoof of bereid de vis in MCT-margarine of MCT-olie. | Vette vis, zoals ansjovis, bokking, haring (vers, zuur, zout of gerookt), makreel, paling, sardines, sprot, zalm, vis in pikante saus of olie, gemarineerde-, gerookte- of gestoomde vis, gepaneerde vis, gekochte gebakken vis, hom of kuit, kant en klare vissalades. Vis in blik op basis van olie. |
| Wild en gevogelte | Haas, wild konijn, ree, wilde eend, kip zonder vel, kippenlevertjes, magere kiprollade, kalkoen, magere kalkoen-rollade, fazant, patrijs, snip. | Tam konijn, tamme eend, gans, ganzenlever, kip met vel. |
| Vleesvervangers en eieren | Vetarme vleesvervangers (minder dan 10 gram vet/100 gram), tahoe, tempeh, wit van een ei (eiwit) | Vette vleesvervangers (meer dan 10 gram vet/100 gram), bijvoorbeeld kaasburgers, eidooier (eigeel) |
| Groenten | Alle soorten vers, blik of diepvriesgroenten (behalve à la crèmesoorten), mits bereid zonder boter, margarine, halvarine, olie, slasaus, of mayonaise. Gebruik eventueel MCT-margarine of MCT-olie. | Avocado, diepvriesgroenten à la crème. |
| Aardappelen, rijst en zetmeelproducten | Gekookte (zoete) aardappelen, aardappelpuree gemaakt van ontvette bouillon of magere melk, eventueel met MCT-margarine, aardappelen of rösti gebakken in MCT-margarine of MCT-olie, macaroni, spaghetti, bami, mihoen, witte of zilvervliesrijst, couscous, stamppot met mager vlees met eventueel met MCT-margarine en/of magere melk. | Gebakken aardappelen, chips, patates frites, aardappelkroketten, rösti gebakken in gewone margarine of olie, kant en klare nasi-goreng, bami, macaroni- of spaghettigerechten, stamppot met vet vlees, boter of margarine en volle of halfvolle melk, alle andere kant en klare maaltijden, alle kant en klare voorgebakken gerechten |
| Peulvruchten | Alle soorten gedroogde erwten, witte en bruine bonen, kapucijners, linzen, peulvruchten in blik of glas | Sojabonen |
| Nagerechten | Kant-en-klare magere vlasoorten, magere yoghurt, magere kwark, zelfgemaakte pap, vla of pudding van magere melk of karnemelk, 0% vet zuivel, waterijs, sorbetijs, mager yoghurtijs, vruchtenmoes, fruit. | Kant-en-klare halfvolle en volle vlasoorten, pudding, kwark, volle en halfvolle yoghurt, Bulgaarse/Griekse yoghurt, Biogarde, slagroom, zure room, crème fraîche, koffieroom, imitatie slagroom uit spuitbussen of in poedervorm, flensjes, pannenkoeken, drie-in-de-pan, gebakken in gewone margarine of olie, roomijs, softijs, schepijs, nagerechten bereid met (half)volle melk, eidooier, boter of margarine |
| Bindmiddelen | Tarwe-, gerst-, haver-, gierstvlokken, zemelen, gepofte rijst, aardappelmeel, agar-agar, maïzena, gelatine, bloem | Allesbinder uit een pakje, deegmengsels met boter of margarine, ei, paneermeel |
| Fruit | Alle soorten, met uitzondering van de hiernaast genoemde soorten | Avocado, kokos |
| Jus, saus en dressing | Jus bereid van MCT margarine, jus van juskorrels, - poeder of -blokjes Zelfgemaakte sauzen van toegestane ingrediënten als MCT olie, azijn, magere kwark, magere yoghurt, kant en klare sladressing zonder olie. Kant en klare sauzen zoals ketchup, curry, mosterd, piccalilly, mango chutney, barbecuesaus, sojasaus | Jus bereid van gewone margarine, dieetmargarine, roomboter of bak- en braadvet, kant en klare jus bijvoorbeeld smeltjus, jus op basis van een zakje met >3% vet. Saus bereid van gewone margarine, dieetmargarine, roomboter of bak- en braadvet, kant-en-klare sauzen zoals mayonaise, halvanaise, fritessaus, slasaus, cocktailsaus, kerriesaus, knoflooksaus, slasaus, satésaus, olie, kant en klare dressing met olie, room, pesto |
| Versnaperingen | Koek en gebak (met mate): (volkoren)biscuitjes, lange vingers, taai-taai, kaneelbeschuitjes, ontbijtkoek, kruidkoek, café noir, jan hagel, eierkoek, koek en gebak bereid met MCT-margarine. Snoep: drop, zuurtjes, schuimpjes, spekjes, pepermunt, kauwgom, krenten en rozijnen. Hartig: Japanse zoutjes (zonder pinda), pepsels, popcorn, rijstwafel, soepstengel, augurk, zilveruitjes. | Koek en gebak: overige koekjes, gevulde koeken, kano's, rondo's, koeken met chocolade en/of noten, slagroomgebak, mokkagebak, kwarkgebak, soezen, tompoes, cake. Snoep: chocolade, bonbons, noga, Engelse drop, marsepein, toffee. Hartig: noten, pinda's, chips, olijven, borrelkoekjes, borrelsalades, kroepoek, worst, kaas, loempia, kroketten, bitterballen, frikadellen en alle andere snacks. |
| Kruiden, specerijen, smaakmakers | Alle kruiden en specerijen, aroma, gistextract, tabasco, anijs, azijn, citroensap, zout, suiker, ketjap, tomatenketchup, tomatenpuree, worchestershiresaus, augurken, zilveruitjes, mosterd, piccalilly, sambal, kappertjes | Lijnzaad, olijven, sesamzaad, tarwekiemen |
| Dranken | Thee, koffie, (boeren)karnemelk, magere melk, magere yoghurt, drinkyoghurt (0% vet), magere chocolademelk, vruchtensap, tomaten- of groentesap, ontvette bouillon, mineraalwater, frisdrank, limonadesiroop, sportdrank. Alcohol, behalve de hiernaast genoemde soorten, in overleg met uw specialist en/of diëtist. | Koffie met koffiecreamer, volle en halfvolle koffiemelk, koffieroom, volle en halfvolle melk, volle en halfvolle yoghurt, volle en halfvolle chocolademelk, boerenmelk, milkshakes, boerenyoghurt, amandeldrink, sojadrink, rijstdrink, vette bouillon, advocaat, cream-likeuren. |
Opmerkingen over de tekst
Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].
Bijgewerkt op: 1 augustus 2023
Code: DIET12