Ontwrichte knieschijf (patella-luxatie)

Een ontwrichte knieschijf is vaak het gevolg van een plotselinge draaibeweging van de knie in een licht gebogen stand, bijvoorbeeld tijdens dansen. De medische term is patella-luxatie. Een andere term die ook wel wordt gebruikt is dat de knie ‘uit de kom’ is. Het komt vaker voor bij meisjes, vooral in combinatie met hypermobiliteit. Als de knieschijf ontwricht raakt, is dat naar de buitenkant (lateraal). Vaak schiet de knieschijf spontaan weer terug. Soms moet de knieschijf teruggezet worden door een hulpverlener.

Vaak is de ontwrichting van de knieschijf zichtbaar. Deze staat dan naar buiten toe. De ontwrichting doet veel pijn. Na terugzetten van de knieschijf is de knie vaak dik. De pijn neemt snel af.

Een ontwrichte knieschijf is duidelijk zichtbaar en voelbaar. Als de knieschijf nog ontwricht is, wordt deze eerst teruggezet. Vervolgens worden röntgenfoto’s gemaakt om te kijken of de knieschijf weer goed op zijn plek zit en of er niets gebroken is.

Er zijn twee behandelingsmogelijkheden:

• niet-operatieve behandeling 
• operatieve behandeling

Hieronder vindt u meer informatie over beide behandelingen.

Niet-operatieve behandeling

Als de knieschijf terug op zijn plek zit, krijgt u goede pijnstilling en een strekspalk. De strekspalk is een brace die ervoor zorgt dat de knie niet gebogen kan worden. Ook zult u een aantal weken met krukken lopen. Na de eerste week wordt de knieschijf elke week getapet op de gipskamer of door uw eigen fysiotherapeut. Ook krijgt u spierversterkende oefeningen voor het bovenbeen, die elke week worden uitgebreid. De oefeningen staan verderop in deze folder.

Operatieve behandeling

AIs er sprake is van een zich herhalende patella-luxatie binnen korte tijd, kan een traumatoloog u doorverwijzen naar een orthopeed. Deze kan u een operatie adviseren.

De behandeling met strekspalk, krukken en oefeningen duurt ongeveer zes weken. Hieronder vindt u de instructies per week.

Week 1: strekspalk, krukken en rust 

In de eerste week maakt u gebruik van de strekspalk, krukken en geeft u de knie rust.

Week 2: afbouwen van een van de hulpmiddelen en start oefeningen

In overleg met de gipsverbandmeester bouwt u in week twee één van de hulpmiddelen (de strekspalk of de krukken) af. Ook start u met de eerste oefening. 

Oefening week 2
U zit met de benen recht vooruit. Leg een kleine opgerolde handdoek in de knieholte van het aangedane been en strek het been. Houd het been tien tellen omhoog en rust tien tellen. Herhaal dit minimaal 10 keer. Doe deze oefening 5 keer per dag.

Oefening week 3
Ga op een tafel zitten met de benen afhangend en hef het aangedane been volledig vooruit. Houd dit tien tellen vast. Herhaal dit minimaal 10 keer. Doe deze oefening 5 keer per dag.

Oefening week 4
Squat: Ga met beide benen uit elkaar staan met de voeten op heupbreedte en zak langzaam door de knieën maar zorg ervoor dat u de knieën niet voorbij de tenen laat komen. Daarna gaat u weer rechtop staan en drukt de knieën door naar achteren. Herhaal dit minimaal 10 keer. Doe deze oefening 5 keer per dag.

Oefening week 5 
Squat op één been: Ga op het aangedane been staan en buig de knie. Zorg ervoor dat de knie niet voorbij de tenen komt. Dit houdt u tien tellen vol. Dan drukt u zich rechtop en strekt de knie door. Om uw evenwicht te bewaren, kunt u tegen een glad oppervlak leunen. Doe deze oefening 5 keer per dag.

U kunt een eventuele sport na 6 weken langzaam weer opbouwen, afhankelijk van hoe stabiel uw knie is. Rechte bewegingen zoals fietsen kunnen vaak snel hervat worden. Sporten waarbij de knie veel draaibewegingen maakt (bijvoorbeeld voetbal) kunt u vaak pas na langere tijd weer gaan doen. 

Als u vragen heeft over de behandeling kunt contact opnemen met de gipskamer. Met vragen over een eventuele operatie kunt u contact opnemen met de polikliniek Chirurgie.

Gipskamer Utrecht
088 250 6213

Gipskamer Zeist
088 250 9438

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].