Spondylodese (voorste benadering)

Een spondylodese is het aan elkaar vastzetten van twee of meer rugwervels met kunstmatig fixatiemateriaal en bot. Het doel van deze operatie is om de wervels aan elkaar te laten groeien en pijnklachten te verminderen. Tijdens de operatie wordt eerst de versleten tussenwervelschijf verwijderd en vervangen door een implantaat, een zogenaamd kooitje of 'cage'. Deze cage zorgt ervoor dat er weer voldoende ruimte is tussen de wervels en daarmee ook voor de zenuwen. De wervels worden daarnaast ook nog aan elkaar vastgezet met een plaatje en 4 schroeven, zodat ze niet meer kunnen bewegen of verschuiven (figuur 1). Uiteindelijk zullen de wervels aan elkaar vastgroeien.

Met de 'voorste benadering' bedoelen we dat de operatie wordt uitgevoerd via de buik.

Een spondylodese wordt uitgevoerd bij mensen met rugklachten door slijtage. 

Slijtage is een verouderingsproces. Het doet zich bij de één sneller voordoen dan bij de ander. Slijtage kan voor een vernauwing van het wervelkanaal zorgen waardoor de zenuwen minder ruimte hebben. Slijtage kan ook leiden tot een versleten tussenwervelschijf met instabiliteit van de rug en rugklachten tot gevolg.

Preoperatieve screening

Zodra uw arts u heeft verwezen voor de operatie starten we met de voorbereiding ervan. Zo kijken we welke verdoving voor u geschikt is en of u nazorg nodig heeft. Deze voorbereiding noemen we de preoperatieve screening. Hoe de preoperatieve screening verloopt en wat u hiervoor zelf moet doen leest u in de folder ‘Het plannen van uw operatie’.

Bloedprikken

Voor de operatie moet u bloed laten prikken. Meestal kan dit aansluitend op het polikliniekbezoek waarin u bent verwezen voor de operatie.

Datum en locatie van de operatie

De polikliniek Orthopedie geeft drie tot zes weken voor de operatie de opnamedatum schriftelijk of telefonisch aan u door. De (werk)dag voor de opnamedag krijgt u tussen 13.30 en 17.30 uur per mail of telefonisch te horen hoe laat en waar precies u wordt verwacht. Hierbij wordt ook verteld vanaf wanneer u niet meer mag eten en drinken.

Gebruikt u bloedverdunnende medicijnen?

• Gebruikt u Ascal? Dan moet u hier 5 dagen voor de operatie mee stoppen.
• Gebruikt u Rivaroxaban, Apixaban, Dabigatran, Acenocoumarol of andere medicijnen tegen trombose? Overleg dan met uw behandelend arts wanneer u hiermee moet stoppen.

Roken en alcohol

Roken en alcohol is slecht voor bot- en wondgenezing. Probeer dit 4 weken voor en na de operatie te stoppen.

Nazorg regelen

In principe gaat u een of twee dagen na de operatie naar huis. Houd er rekening mee dat u na de operatie een aantal activiteiten niet mag uitvoeren (zie de folder 'Fysiotherapie bij wervelkolomchirurgie'. Zorg dat u voorafgaand aan uw operatie de volgende zaken regelt:

• In principe kunt u na ontslag gewoon naar huis. Denkt u na ontslag tijdelijk niet alleen thuis te kunnen zijn? Regel dan een logeerplek in een zorghotel of bij familie. 
• U mag tot zes weken na de operatie, geen zware boodschappen doen en geen zware huishoudelijke taken uitvoeren, zoals dweilen, stofzuigen, ramen lappen en het bed opmaken. Zorg op tijd dat iemand anders zware huishoudelijke taken voor u doet. Denk hierbij aan de volgende mogelijkheden:
  • Schakel hulp in van familie en vrienden. 
  • Bent u alleenstaand of heeft u een partner die ouder is dan 75 jaar en/of zelf hulp nodig heeft, dan kunt u bij het WMO-loket van uw gemeente huishoudelijke hulp aanvragen.
• Laat zorg voor eventuele jonge kinderen overnemen.

Verhinderd

Bent u verhinderd voor de operatie? Wilt u dit dan zo spoedig mogelijk (uiterlijk 1 week voor de opname) melden bij de opnameplanner Orthopedie? Er kan dan iemand anders in uw plaats komen. Bovendien kunt u meteen een nieuwe afspraak maken. Het telefoonnummer vindt u achter in deze folder.

Voorbereidingen thuis

• Op de dag van de operatie komt u nuchter naar het ziekenhuis. Dat wil zeggen dat u niet meer eet en drinkt vanaf het tijdstip dat met u is afgesproken.
• Neem makkelijk zittende kleding en instapschoenen mee.
• Laat waardevolle spullen zo veel mogelijk thuis.
• Gebruikt u medicijnen? Neem deze dan samen met een actueel overzicht van uw medicijnen mee naar het ziekenhuis.

Melden

U meldt zich op het afgesproken tijdstip op de afgesproken afdeling. Hier neemt u plaats in de ontvangstruimte.

Voorbereidingen

• De verpleegkundige bespreekt met u wat u de komende periode kunt verwachten. 
• Ook vraagt de verpleegkundige wie uw contactpersoon is, welke medicijnen u gebruikt en of u ergens overgevoelig voor bent. 
• De verpleegkundige vertelt  hoe laat u ongeveer aan de beurt bent. U krijgt operatiekleding aan. Uw bloeddruk, pols en temperatuur worden gemeten. 

De operatie

Vlak voor de operatie wordt u naar de operatieafdeling gebracht. U krijgt een infuus. Dit is een naald in een bloedvat van uw arm met hieraan een systeem waardoor u medicijnen, vocht en het narcosemiddel krijgt. De anesthesioloog geeft u de verdoving die met u besproken is. Ook krijgt u bewakingsapparatuur aangesloten om uw bloeddruk, hartfunctie en ademhaling tijdens de operatie te controleren. Tijdens de operatie ligt u op uw rug. De operatie wordt uitgevoerd door een orthopeed en een vaatchirurg. Uw arts maakt een  opening in uw onderbuik (overdwars of in de lengte) ter hoogte van de wervels die vastgezet moeten worden.

Kort na de operatie

• Na de operatie wordt u wakker in de uitslaapkamer. Zodra u voldoende wakker bent en het goed met u gaat, komt de verpleegkundige u ophalen. U gaat weer terug naar de verpleegafdeling.
• De verpleegkundige controleert regelmatig uw pols, bloeddruk en de werking van uw benen.
• Als de verdoving uitgewerkt raakt, krijgt u pijn in het wondgebied. Als u pijn voelt, is het belangrijk medicijnen tegen de pijn te vragen.
• Belangrijk is dat u binnen 6 uur na de operatie weer probeert te plassen. Gebeurt dit niet spontaan, dan wordt uw blaas met een slangetje (katheter) geleegd.
• U mag de dag van de operatie al uit bed komen. De fysiotherapeut of verpleegkundige helpt u hierbij en leert u hoe u het best in en uit bed kunt stappen zonder de rug te buigen. Ook zal hij/zij een aantal andere adviezen over lichaamshouding en leefregels met u bespreken.

De dagen na de operatie

• De dag na de operatie wordt een röntgenfoto van uw rug gemaakt.
• Over uw wonden zit een pleister. Als er geen wondlekkage meer bij komt in het verband, is de wond droog en mag u kort onder de douche. Laat de wond dan nog niet weken.
• De eerste twee weken na de operatie heeft u nog een stijf en pijnlijk gevoel in uw rug en een doof gevoel in uw been of voet. De zenuwpijn in uw been en uw bil is vaak direct weg. Als dit niet het geval is, moet de pijn uit de zenuw 'slijten'. Dit kan enkele maanden duren.
• Als de orthopeed het nodig vindt, draagt u de eerste zes weken na de operatie een afneembaar korset. U draagt het alleen als u uit bed bent. Na de eerste controle (na zes weken) kunt u het gebruik van het korset geleidelijk afbouwen.

In de meeste gevallen verloopt deze operatie zonder problemen. Toch is het van belang dat u weet welke complicaties kunnen optreden:

• Nabloeding: Tijdens de operatie worden er een aantal belangrijke vaten aan de kant gehouden. Het kan zijn dat er toch een vat geraakt wordt en gaat bloeden. Om dit te stelpen kan een nieuwe operatie nodig zijn.
• Uitvalsverschijnselen (verlamming, gevoelsverlies): Dit kan ontstaan tijdens de operatie door het bewegen van de zenuwwortels. U merkt dit in uw voet of onderbeen. Deze klachten zijn vervelend maar gaan in de maanden na de operatie meestal weer weg. Meld deze klachten wel bij uw eerstvolgend bezoek aan de polikliniek. 
• Wondinfectie in het operatiegebied: De wond kan geïnfecteerd raken. Dit merkt u doordat de wond rood en dik wordt. Er kan pus uitkomen. Ook kunt u koorts krijgen. De wond moet dan regelmatig worden schoongemaakt. Als het nodig is, krijgt u antibiotica.
• Trombose: Omdat u tijdens en vlak na de operatie veel stilligt en weinig beweegt, kan er in uw been een bloedvat verstopt raken. U heeft dan een verhoogde kans op trombose. U kunt dan een dikke, pijnlijke kuit krijgen. De kuit kan rood worden en een strak gespannen gevoel geven. Wanneer dit niet behandeld wordt, kan er een stolsel naar de longvaten of hersenvaten schieten. Dat kan zeer ernstige gevolgen hebben. Om de kans op trombose te verkleinen krijgt u tijdens de opname dagelijks een injectie met bloedverdunners (fraxiparine).

• De meeste patiënten kunnen na 3 dagen weer naar huis, afhankelijk van het herstel
• De hechtingen in uw buik kunnen na 2 weken door de huisarts worden verwijderd.
• U krijgt een polikliniekafspraak mee voor over 6 weken bij de orthopedisch chirurg.
• U moet thuis nog 4 weken doorgaan met bloedverdunners om trombose te voorkomen.
• De eerste zes weken is het belangrijk om regelmatig kleine stukjes te bewegen zonder zwaar te oefenen.

Zitten

De eerste tijd na de operatie is het beter om regelmatig wat te lopen en niet langer dan 30 minuten achter elkaar te zitten. Zit rechtop, met een steun in de rug. Maak er een gewoonte van elk halfuur even te lopen, bijvoorbeeld naar de keuken of naar het toilet.

Bukken en draaien

Ga tijdens bukken door de knieën. Zorg ervoor dat u uw rug recht houdt. Vermijd het draaien van uw romp. Draai de heup en de schouders tegelijk wanneer u zich omdraait.

Tillen

De eerste 6 weken mag u niet meer dan 1 kilo tillen. 
Verricht geen 'zware' huishoudelijke taken zoals stofzuigen, het bed opmaken of de ramen wassen.

Werken

Wanneer u weer kunt gaan werken hangt af van wat voor werk u doet. Licht werk (werken aan een bureau en licht huishoudelijke klussen) kunt u na 3 à 4 weken weer starten. Let wel goed op met bukken en tillen. Zwaar werk (werk waarbij veel getild moet worden) mag u na ongeveer 6 weken weer oppakken.

Wanneer moet u ons bellen?

Neem in de volgende gevallen contact op met het ziekenhuis:

• Als u aanhoudende koorts heeft.
• Als pijn 1 uur na het innemen van de afgesproken pijnmedicatie ondraaglijk blijft.
• Bij veranderingen aan de wond (roodheid, warmte, zwelling en/of pus uit de wond).
• Bij verlamming of een verminderd gevoel in het been dat er voorheen niet was.
• Als u u uw plas of ontlasting laat open zonder dat u het merkt.

Wie moet u bellen?

• De eerste 24 uur na ontslag belt u tijdens kantoortijden met de afdeling waar u behandeld bent.
• De dagen erna belt u tijdens kantoortijden met de polikliniek Orthopedie.
• Buiten kantoortijden belt u in geval van spoed het algemene nummer van het ziekenhuis 088 250 5000. Vraag naar de dienstdoende arts-assistent Orthopedie.

Met vragen die kunnen wachten, kunt u terecht bij de polikliniek. Dit kan telefonisch of via de app BeterDichtbij.

www.diakonessenhuis.nl
www.orthopeden.org website van de Nederlandse Orthopedische Vereniging (NOV)
www.zorgvoorbeweging.nl
 

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan contact op met de polikliniek Orthopedie.

Polikliniek Orthopedie
088 250 6270

Afdeling kortverblijf Zeist (ZA4)
088 250 7160

Verpleegafdeling 3C/D
088 250 6457

Algemeen nummer Diakonessenhuis
088 250 5000

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].