Uitwendig fixatiemateriaal

Er is besloten uw botbreuk te behandelen met uitwendig fixatiemateriaal, een zogenaamde fixateur externe. Een fixateur externe is een metalen raamwerk, waarmee de botstukken van uw botbreuk in de gewenste stand gehouden worden.

Voor een aantal typen botbreuken (zoals bijvoorbeeld ingewikkelde polsbreuken) is de fixateur externede behandeling van eerste keus. Ook kan de chirurg de fixateur externe gebruiken als een tijdelijke oplossing voor het op de plaats houden van een breuk. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer er meerdere botten gebroken zijn, of als er daarbij ook nog ander ernstig lichamelijk letsel aanwezig is. 

Daarnaast kan de fixateur externe gebruikt worden om een gewricht in een gewenste stand te houden (bijvoorbeeld ter voorkoming van een spitsvoet) of wanneer er verwondingen aan de huid, spieren of bloedvaten zijn en we het maken van nieuwe wonden bij de operatie willen voorkomen. Ook kan bij ernstige verwondingen de arm of het been aan een fixateur externe worden opgetild, zodat de wonden makkelijker te verzorgen zijn. In sommige gevallen wordt de fixateur externe gebruikt als hulpmiddel bij botverlenging.

Bij de operatie worden een aantal metalen pennen door de huid in het bot geschroefd. Met verbindingsstaafjes worden deze pennen met elkaar verbonden, zodat een raamwerk ontstaat. Vervolgens wordt de botbreuk in de juiste stand gebracht waarna het raamwerk wordt vastgedraaid.

Geen enkele operatie is zonder risico’s. Zo is ook bij deze operatie de kans op complicaties aanwezig, zoals een (na)bloeding, infectie of trombose.

Daarnaast zijn er nog specifieke complicaties mogelijk. De meest voorkomende complicatie van de fixateur externe is een infectie rondom de pennen, die door de huid in het bot zijn geschroefd. Dit wordt een pengatinfectie genoemd. Daarbij kan er roodheid en pusuitvloed zijn ter plaatse van de pennen in de huid. Meestal is de infectie eenvoudig te verhelpen door de pengaten regelmatig goed schoon te maken. Soms ontstaat er een abces onder de huid. Dit moet dan onder lokale verdoving ontlast worden door middel van een kleine snee in de huid. Antibiotische behandeling van een pengat-infectie is doorgaans niet zinvol, maar is wel nodig als de infectie zich uitbreidt in de huid of in het bot. Soms moeten bij een ernstige pengat-infectie de pennen verwijderd of verplaatst worden. Om een pengat-infectie te voorkomen is het van belang dat de fixateur externe goed wordt verzorgd.

Twee á drie dagen na de operatie kunt u dagelijks weer onder de douche. Na het douchen moet u de pennen verzorgen. Van de behandelend arts krijgt u te horen in hoeverre u het bot met de fixateur externe mag belasten.

De verzorging van een fixateur externe kunt u meestal zelf doen. Dit moet een keer per dag gebeuren. Als u onder de douche gaat, kunt u alle gaasjes die los zitten verwijderen. De gaasjes die vast zitten verwijdert u als ze nat zijn.

U heeft de volgende spullen nodig:

• niet steriele gazen 10x10 cm
• steriele splitgazen 10x10 cm
• fixatiemateriaal
• niet-steriele handschoenen
• chloorhexidine 0,5% in alcohol 70%
• alcohol 70%
• afvalzakje of prullenbak
   

U verzorgt uw fixateur externe als volgt:

1. Trek handschoenen aan.
2. Verwijder het vuile verband en deponeer dit direct in het afvalzakje of de prullenbak.
3. Trek de handschoenen uit.
4. Trek nieuwe handschoenen aan.
5. Desinfecteer de insteekopeningen met chloorhexidine 0,5% in alcohol 70%.
6. Desinfecteer de insteekpennen met alcohol 70%.
7. Breng de splitgazen droog aan om de insteekpen en plak deze vast.
8. Trek de handschoenen uit.
    

Neem contact op met de behandelend arts:

• als de insteekopeningen erg rood zijn
• als er pussig vocht uit komt
• als u koorts heeft
• als u meer pijn heeft

Hoelang de fixateur externe moet blijven zitten hangt van de omstandigheden af. Bij polsbreuken blijft de fixateur externe vier tot zes weken zitten. Wanneer een fixateur externe gebruikt wordt als behandelingsmethode bij een beenverlenging kan het soms wel een jaar duren.

Een fixateur externe wordt meestal op de polikliniek of in de gipskamer verwijderd en dat kan in het algemeen zonder verdoving. Eerst wordt het framewerk verwijderd, daarna worden de pennen uit het bot gedraaid. Na het verwijderen van de pennen kunnen de wondjes in de huid een tijdje nabloeden. Na een dag moet dat gestopt zijn. De wondjes kunnen verbonden worden met een pleister of gaasje. De pengaatjes in het bot groeien vanzelf dicht.

Heeft u nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de polikliniek Chirurgie.

Polikliniek Chirurgie
088 250 5333

• toets 1 voor het maken / verzetten van afspraken op de polikliniek in Utrecht en Zeist
• toets 2 voor vragen rond opname
• toets 3 voor medisch inhoudelijke vragen
• toets 4 voor overige vragen

Voor het maken of verzetten van afspraken op de polikliniek in Doorn kunt u bellen met polikliniek Doorn, telefoonnummer 088 250 8888.

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].