Voedingsadviezen bij passageproblemen

Gemalen voeding

Een gemalen voeding is een voeding waarbij u brood zonder korst en de warme maaltijd gemalen kunt nuttigen. Dit houdt in dat u uw normale voeding fijnmaalt en eventueel aanlengt met vloeibare producten, zoals bouillon, room of jus. In principe kunt u alle voedingsmiddelen gebruiken die goed fijngemaakt kunnen worden. Daarnaast is het belangrijk om de voeding alsnog goed fijn te kauwen.

Vloeibare voeding

Een vloeibaar dieet bestaat uitsluitend uit vloeibare voedingsmiddelen. Bij een vloeibare voeding wordt onderscheid gemaakt in vloeibaar en dun vloeibaar. Overleg met uw arts of diëtist welke consistentie (dikte) van voeding voor u van toepassing is.

Vloeibaar
Vloeibare voeding is bijvoorbeeld:

• gladde of gezeefde pap of vla;
• gezeefde soep, appelmoes of vruchtensap; 
• een zeer fijngemaakte of gezeefde warme maaltijd of een babymaaltijd (potje vanaf 6 maanden).

Dun vloeibaar
Als uw voeding dun vloeibaar moet zijn, lengt u vloeibare voeding aan tot u deze met een rietje kunt drinken. U kunt bijvoorbeeld:

• vla, pap, yoghurt en kwark verdunnen met melk, karnemelk, vruchtensiroop of koffieroom;
• de zeer fijngemaakte of gezeefde warme maaltijd (of potje babyvoeding vanaf 6 maanden) verdunnen met bouillon, water, melk of koffieroom.

Er zijn verschillende soorten keukenapparaten verkrijgbaar om voedsel glad te maken. Enkele voorbeelden zijn:

• draaizeef of passe-vite;
• staafmixer; 
• mengbeker of blender;
• keukenmachine.

Als u een gemalen of vloeibare voeding gebruikt, is het volume vaak groter dan bij een normale voeding. U moet dus meer vloeibare of gemalen voeding eten dan vaste voeding om dezelfde hoeveelheid voedingsstoffen binnen te krijgen. Dit kan een vol gevoel geven.

• Maak gebruik van meerdere kleine maaltijden, minimaal zes per dag.
• Neem rustig de tijd om te eten.
• Neem niet te grote porties. Een vol bord kan tegenstaan.

Om ervoor te zorgen dat uw voeding niet eentonig wordt, kunt u zelf variatie aanbrengen in de smaak, geur, kleur en temperatuur van dranken en gerechten door verschillende producten te combineren.

Tips voor de brood- en tussenmaaltijd

Bij gemalen voeding

• Pap, drinkontbijt of brood zonder pitten en zaden en zonder  korst met smeerbaar beleg.
• Als hartige aanvulling kunt u bijvoorbeeld gebruikmaken van fijngemaakte ragout, slaatje, roerei.
• Fruitsoorten die goed te pureren zijn: banaan, appel, kiwi, mango, perzik, nectarine, peer (allen zonder schil).

Bij vloeibare voeding

• Fruitsoorten die goed te pureren zijn: banaan, appel, kiwi, mango, perzik, nectarine, peer (allen zonder schil).
• Wissel zoete dranken af met zure of hartige dranken, zoals karnemelk, yoghurt, (crème)soep of bouillon.
• Gebruik verschillende smaken zuivel.

U kunt variatie aanbrengen door verschillende producten te mengen, bijvoorbeeld:

• smoothie van kwark of yoghurt met gepureerd fruit of groente en eventueel tarwevlokken, havermout of griesmeel.
• vanillevla met appel- of vruchtenmoes
• vla met yoghurt en een scheut vruchtensiroop
• vla met roomijs - melk of karnemelk met vruchtensiroop of vruchtensap
• kwark of yoghurt met jam
• milkshake van roomijs, melk en siroop
• roomijs met vruchtenmoes
• warme melk met oploskoffie, cappuccinopoeder of wiener melange poeder
• (warme) chocolademelk met slagroom

Tips voor de warme maaltijd

• Vlees kunt u pureren. Voeg eventueel bouillon, room of jus toe om de gewenste dikte te krijgen. Vooral wit vlees (kip/wild) en graatvrije vis lenen zich hiervoor.
• U kunt vlees vervangen door gestoofde vis, roerei of een vegetarische vleesvervanging. Deze producten kunt ook fijnmalen.
• Kook de aardappelen, rijst, pasta en groenten goed door, zodat ze makkelijker te pureren zijn. Of gebruik aardappelpuree.
• Gebruik vooral niet-vezelige groente (gaar gekookt): wortelen, andijvie, boerenkool, spinazie, bietjes, postelein, sperziebonen (dun), bloemkool, broccoli, rode kool, courgette, witlof, paprika.
• Er zijn veel kant-en-klare producten verkrijgbaar die gemakkelijk gebruikt kunnen worden voor gemalen of vloeibare voeding. Bijvoorbeeld: ravioli uit blik, ragout uit blik, maaltijdsoepen (erwten- en bonensoep), stamppot- en aardappelpureepoeder.
• Kant-en-klare potjes babymaaltijden kunt u ook gebruiken. Ook deze kunt u verdunnen met bouillon.

Onder bepaalde omstandigheden, zoals bij ziekte en/of ongewenst gewichtsverlies, heeft het lichaam extra voedingsstoffen nodig. Een energieverrijkte vloeibare of gemalen voeding kan u helpen om in een goede conditie te blijven.

Gewicht

Gewicht is een goede maatstaf om te zien of u voldoende voeding binnen krijgt. Controleer uw gewicht één keer per week, bij voorkeur op dezelfde dag en tijdstip. Neem bij ongewenst gewichtsverlies contact op met uw diëtist.

Tips voor een energierijke voeding

• Maak naast de drie hoofdmaaltijden gebruik van kleine tussenmaaltijden. Streef naar zes tot acht maaltijden per dag.
• Maak gebruik van volle melkproducten in plaats van halfvolle of magere melkproducten.
• Gebruik geen light- of halvaproducten, zoals halvajam, halvanaise en light frisdrank.
• Voeg vet toe aan de voeding. Kies bij voorkeur voor (dieet)margarine, vloeibare margarine, olie of room op plantaardige basis. Voorbeelden:
  • Klontje (dieet)margarine door de warme maaltijd
  • Koffieroom of ongeklopte slagroom, melkproducten of soep 
• Voeg suiker of voedingssuiker toe. Voedingssuiker is suiker zonder smaak, het kan worden toegevoegd aan warme of koude voedingsmiddelen. Het is verkrijgbaar in de supermarkt, drogisterij en apotheek. Voorbeelden van voedingssuikers zijn: druivensuiker, Resource Dextrine Maltose (Nestlé) of Fantomalt (Nutricia).
• Clinutren mix is een gemixte hoofdmaaltijd in poedervorm van fabrikant Nestlé. Dit product is te bestellen via uw apotheek. Het is aan te raden om te overleggen met uw diëtist voordat u dit product aanschaft.

Dieetpreparaten

Als het u niet lukt om met vloeibare of gemalen voeding voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen, kan het nodig zijn om te starten met dieetpreparaten. Er zijn verschillende soorten dieetpreparaten, zoals drinkvoeding en/of poeders. U kunt deze producten het beste gebruiken in overleg met een diëtist. Deze beoordeelt dan welke soort en hoeveelheid u nodig heeft. Het kan zijn dat u door medische omstandigheden in aanmerking komt voor een vergoeding van de dieetpreparaten. Uw behandelend arts of diëtist moet hiervoor een aanvraag indienen. Drinkvoeding is zonder recept verkrijgbaar bij uw apotheek. De poeders kunt u ook vinden bij de drogist.

Obstipatie

Het gebruik van een vloeibare of gemalen voeding kan lijden tot een tekort aan voedingsvezels met als gevolg obstipatie (verstopping). Voedingsvezels zorgen voor een goede darmwerking, de ontlasting krijgt meer volume en wordt soepeler. Ook als u te weinig drinkt, kunt u last krijgen van obstipatie.

• Gebruik minimaal twee liter drinkvocht per dag. Alle vloeibare voedingsmiddelen tellen mee.
• Maak zoveel mogelijk gebruik van volkoren producten.
• Eet minimaal twee stuks gepureerd fruit per dag.
• Eet dagelijks vier tot vijf opscheplepels fijngemaakte groente.

Hier kan uw diëtist uw persoonlijk advies invullen

.......................................................................................

Afdeling Diëtetiek
088 250 6412

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected]