Voorbehandeling bij borstkanker

De behandeling van borstkanker kan bestaan uit verschillende onderdelen, zoals een operatie, bestraling en medicatie. Vaak bestaat de behandeling uit een combinatie hiervan.

Er zijn verschillende soorten medicatie, waaronder chemotherapie, doelgerichte therapie en anti-hormonale therapie. Als we bij het stellen van de diagnose al weten dat medicatie onderdeel uitmaakt van de behandeling, kunnen we de medicatie voorafgaand aan de operatie geven. We noemen dit een voorbehandeling of neoadjuvante behandeling.

Een voorbehandeling bij borstkanker is een behandeling voorafgaand aan de operatie. U krijgt een behandeling met medicatie voordat uw borstoperatie plaatsvindt. De behandeling bestaat uit chemotherapie of soms anti-hormonale therapie.

Er zijn drie redenen:

1. De tumor en/of uitzaaiingen kunnen door de medicatie kleiner worden of zelfs helemaal verdwijnen. De chirurg hoeft dan minder weg te halen tijdens de operatie. Het kan zo zijn dat een borstsparende operatie eerst niet mogelijk was, maar na het geven van de medicatie wel. Ook is het mogelijk dat er niet of minder in de oksel hoeft te worden geopereerd.
2. Het behandelteam kan zien hoe de tumor en/of uitzaaiingen op de medicatie reageren. Na de operatie kan het vervolg van de behandeling worden aangepast afhankelijk van het resultaat van de voorbehandeling. Het kan zijn dat u geen medicatie meer nodig heeft. Het kan ook zijn dat u korter of langer wordt nabehandeld met medicatie.
3. De radiotherapeut (bestralingsarts) houdt rekening met de reactie van de tumor en/of uitzaaiingen op de medicatie. Soms hoeft er niet of minder te worden bestraald.

Het is veilig om niet meteen te opereren en de tumor gedurende de voorbehandeling te laten zitten.

Jodiumbron

Soms wordt de tumor door de voorbehandeling zo klein dat hij niet meer te voelen of te zien is op een foto of scan. Daarom plaatsen we van tevoren een jodiumbron of marker in de tumor. De jodiumbron en de marker blijven zichtbaar. De chirurg die u na de voorbehandeling opereert, zoekt de jodiumbron op met een detector en verwijdert het gebied rond de jodiumbron.

Als vóór de behandeling al duidelijk is dat de borst helemaal wordt verwijderd, is het plaatsen van een jodiumbron of marker niet altijd nodig.

Er kan ook een jodiumbron ingebracht worden in een okselklier. Dat doen we als er kankercellen in de lymfeklieren in de oksel zijn gevonden. Dit heet een MARI-klier procedure. De lymfeklier met de jodiumbron wordt dan tijdens de operatie verwijderd.

Radiotherapeut

Radiotherapie is de behandeling van kanker met straling. Na een borstsparende operatie wordt de borst bijna altijd bestraald. Soms moet ook na een borstamputatie de borstwand en/of oksel bestraald worden. In sommige gevallen is het belangrijk dat de radiotherapeut (bestralingsarts) de situatie van uw borst en de tumor kent voordat u met de voorbehandeling start. U krijgt dan bij start van de voorbehandeling een gesprek met de radiotherapeut in het UMC Utrecht. In de meeste gevallen zal u, als bestraling nodig is, de radiotherapeut na de voorbehandeling spreken. De bestraling vindt plaats in het UMC Utrecht.

Chemotherapie

De medicijnen die u bij chemotherapie krijgt, noemen we cytostatica. U krijgt deze meestal via een infuus. De medicijnen gaan via het bloed door uw lichaam en remmen de celdeling van snel delende cellen. Ze kunnen op bijna alle plaatsen kankercellen bereiken en doden. Chemotherapie kan nodig zijn als er een groter risico is dat de ziekte terugkomt. Dit komt omdat er misschien heel kleine, onzichtbare uitzaaiingen (micrometastasen) zijn. Deze zijn niet zichtbaar op een scan of in het bloed. Er wordt een inschatting gemaakt of micrometastasen aanwezig kunnen zijn. Verschillende factoren spelen hierbij een rol, zoals tumorgrootte. Chemotherapie heeft als doel deze micrometastasen te doden en zo te voorkomen dat er in de toekomst uitzaaiingen komen.

Bij een HER2-positieve tumor worden twee soorten medicatie tegelijk gegeven: chemotherapie en doelgerichte therapie. De medicijnen die u bij doelgerichte therapie krijgt, worden ook via een infuus toegediend. Hierbij richten de medicijnen zich op specifieke eigenschappen van de kankercellen. Dit doen ze door de werking van bepaalde eiwitten op de kankercel te blokkeren. De signalen waardoor de cel gaat groeien worden bijvoorbeeld geremd.

Internist-oncoloog
Voor de behandeling van chemotherapie en eventueel doelgerichte therapie wordt u verwezen naar de internist-oncoloog. Deze geeft u meer informatie over de behandeling en de mogelijke bijwerkingen. De duur van de voorbehandeling met chemotherapie is afhankelijk van de soort behandeling die u krijgt. Meestal is dit tussen de 3 en 6 maanden. Uw internist-oncoloog zal u hier verder over informeren. Na de operatie wordt er meer duidelijk over uw eventuele nabehandeling.

Anti-hormonale therapie

Het kan zijn dat u op het moment van diagnose niet in aanmerking komt voor chemotherapie. Als u een hormoongevoelige tumor heeft, kunt u mogelijk anti-hormonale therapie krijgen. Dit is een behandeling met tabletten. Deze behandeling duurt meestal 9 tot 12 maanden voorafgaand de operatie. Na de operatie wordt er meer duidelijk over uw eventuele nabehandeling.

Beoordeling

Na de voorbehandeling kijken we wat het effect ervan is. Uw chirurg en/of verpleegkundig specialist bespreekt met u welke onderzoeken daarvoor nodig zijn. De resultaten worden besproken in een multidisciplinair team dat onder andere bestaat uit de chirurg, verpleegkundig specialist, internist-oncoloog, radiotherapeut, radioloog en patholoog. Aan de hand van de resultaten bespreken we met u het vervolg van uw behandeling. Zo nodig verwijzen wij u naar een plastisch chirurg voor een eerste gesprek.

Operatie

Als u chemotherapie krijgt, vindt de operatie gemiddeld 4 tot 6 weken na de laatste chemotherapie plaats. Als u anti-hormonale therapie krijgt, kijken we samen met u naar het beste moment voor de operatie.

Heeft u vragen, dan kunt u contact opnemen met de Mammapolikliniek. Het telefoonnummer vindt u hieronder.

Mammapolikliniek
088 250 5030

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].