Mammapolikliniek

Deze folder geeft u informatie over de gang van zaken op de mammapolikliniek (mamma is de medische term voor borst). U kunt lezen wat u te wachten staat tijdens de eerste afspraak, met welke medewerkers van het ziekenhuis u te maken heeft en welke onderzoeken op de mammapolikliniek vaak gedaan worden. Het is belangrijk u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.

De mammapolikliniek

Bij de mammapolikliniek kunt u terecht als u een (nieuwe) afwijking in de borst, verkleuring van de huid, verhoogde erfelijke kans op borstkanker heeft of een afwijkende borstfoto waarbij meer onderzoek nodig is. De mammapolikliniek bevindt zich op onze locaties Zeist en Utrecht.

Afspraak maken

U heeft een verwijzing voor de mammapolikliniek van uw huisarts gekregen. U kunt zelf een afspraak maken op de mammapolikliniek. Dit kan via ons patiëntenportaal mijnDiak of u belt de mammapolikliniek via 088 250 5030.

Voorbereidingen

Meenemen

Neem bij voorkeur uw partner of een ander vertrouwd persoon mee. Het is belangrijk dat u onderstaande meeneemt bij uw bezoek aan de mammapolikliniek:

  • verwijsbrief/-kaart van de huisarts of de specialist
  • legitimatiebewijs
  • verzekeringspapieren (alleen bij het eerste bezoek)
  • medicijngegevens
  • recent gemaakte mammografieën (foto’s gemaakt in een ander ziekenhuis)

Verhinderd

Wanneer u de gemaakte afspraak op de mammapolikliniek niet kunt nakomen, wilt u dit dan zo ruim mogelijk van tevoren doorgeven aan de mammapolikliniek ? Er kan dan iemand anders in uw plaats komen. Bovendien kunt u meteen een nieuwe afspraak maken.

Gang van zaken

Melden

Op de afgesproken tijd meldt u zich bij de mammapolikliniek. De mammapolikliniek bevindt zich op de polikliniek Chirurgie.

Komt u voor het eerst als patiënt naar het Diakonessenhuis? Houd er dan rekening mee dat u zich van tevoren moet inschrijven bij de balie Patiëntinschrijving.

Eerste bezoek

De secretaresse neemt de verwijsbrief of verwijskaart in ontvangst en vertelt u in welke wachtkamer u kunt plaatsnemen. Tijdens uw bezoek aan de mammapolikliniek spreekt u de verpleegkundig specialist of chirurg. Hij/zij vraagt naar uw klacht(en) en doet lichamelijk onderzoek.

Hierna gaat u naar de afdeling Radiologie voor aanvullend onderzoek (een mammografie en/of echografie). Afhankelijk van de bevindingen wordt er aansluitend soms een punctie of biopsie gedaan. De verpleegkundig specialist of chirurg bespreekt met u welke onderzoeken nodig zijn. U moet er rekening mee houden dat u voor uw eerste bezoek aan de mammapolikliniek ongeveer twee uur in het ziekenhuis bent.

Aanvullend onderzoek op de afdeling Radiologie

Aansluitend aan uw bezoek aan de verpleegkundig specialist of chirurg vindt er op de afdeling Radiologie onderzoek plaats. Dit kan zijn:

  1. mammografie
  2. echografie (van de borst en/of van de oksel)
  3. punctie
  4. biopsie

Soms is er aanvullend onderzoek nodig. Dit kan zijn:
- stereotactische biopsie
- MRI

U meldt zich bij de balie van de afdeling Radiologie. De baliemedewerker verwijst u naar de juiste wachtruimte. Een laborant roept u naar binnen en vraagt u het bovenlichaam te ontkleden.
Bent u zwanger of vermoedt u dit te zijn, neem dan voor nader overleg contact op met de afdeling Radiologie van de locatie waar u een afspraak heeft.

1. Mammografie
Voor de mammografie is het belangrijk om met de volgende zaken rekening te houden:

  • Smeer uw borsten de avond/ochtend voorafgaand aan uw bezoek aan de mammapolikliniek niet in met bodylotion, zalf of crème. Uw huid wordt hierdoor gladder, waardoor het lastig wordt de mammografie goed uit te voeren. 
  • Als u moedervlekken, wratten en/of vetbultjes op uw borsten heeft, moet u dat even aangeven aan de laborant. Deze vlekken, wratjes of bultjes zijn soms zichtbaar op een röntgenfoto (mammografie) en zouden anders ten onrechte als een verdachte afwijking geïnterpreteerd kunnen worden.

Een mammografie is een röntgenonderzoek van de borsten. Er worden altijd meerdere foto’s van beide borsten gemaakt. Op deze foto’s zijn soms al heel kleine veranderingen in de borst te zien, die soms zelfs nog niet eens voelbaar zijn.
Het is belangrijk dat u zich zo goed mogelijk ontspant tijdens het onderzoek, zodat er zoveel mogelijk borstweefsel wordt afgebeeld. Wanneer u heeft plaatsgenomen voor het röntgentoestel, wordt de borst met een plastic plaatje platgedrukt. Dit kan onplezierig zijn, maar is noodzakelijk om een goede kwaliteit van de foto’s te krijgen. Vervolgens worden de foto’s gemaakt.
Soms komt de radioloog erbij. Hij/zij kan op basis van de bevindingen tijdens de mammografie besluiten om vocht of een stukje weefsel uit de borst weg te nemen voor verder onderzoek. Dit kan door middel van een punctie of een biopsie (zie verderop in de folder).

2. Echografie
Dit is een onderzoek met geluidsgolven. Een echografie levert informatie op over de verschillende weefsels in de borst. De arts kan bijvoorbeeld een cyste (dit is een holte gevuld met vocht) onderscheiden van een andersoortige knobbel. Vooral bij jonge vrouwen kan een echografie meer informatie geven dan een mammografie. Dat komt, omdat de structuur van het jonge borstklierweefsel vaak geen betrouwbare beoordeling van de mammografie toelaat.

Een echografie wordt gedaan door de laborant. Soms doet de radioloog het onderzoek.

Bekijk de video over een echografie van de borsten

3. Punctie (met een dunne naald)
Bij een punctie worden uit een duidelijk voelbaar of zichtbaar knobbeltje met een dunne naald weefselcellen en/of vocht opgezogen. Dit wordt onderzocht onder de microscoop. Het microscopisch onderzoek geeft informatie over de aard van het knobbeltje, of het om een goedaardig of een kwaadaardig knobbeltje gaat.

Een cyste kan met een punctie geheel worden leeggezogen, de borstafwijking is dan meteen behandeld.

Een punctie wordt met behulp van de echografie uitgevoerd door de radioloog.

4. Biopsie (met een dikkere naald)
Bij een biopsie worden met behulp van een grotere naald weefsel weggenomen uit het knobbeltje. Het onderzoek gebeurt poliklinisch. De huid wordt verdoofd. Vervolgens wordt een klein sneetje in de huid gemaakt en wordt het weefsel met de naald weggenomen, waarna het onder de microscoop wordt onderzocht.

Het onderzoek wordt meestal in combinatie met een echografie uitgevoerd door de radioloog.

Bekijk de video over een histologisch biopt

Andere onderzoeken
Stereotactische biopsie (met een dikkere naald)
Soms is er sprake van een afwijking in de borst die niet zichtbaar is met echografie, bijvoorbeeld microcalcificaties (kalkspatjes). Dan moet er een gericht biopt worden genomen met computergestuurd mammografisch onderzoek. Hiervoor moet een speciale afspraak gemaakt worden, dit betekent dat u voor dit onderzoek nog op een andere dag terug moet komen. Het duurt daardoor langer voordat u de uitslag krijgt.

Bekijk de video over een stereotactisch biopt

MRI van de borsten
MRI is een onderzoek met magnetische golven. De MRI-scan van de borsten kan soms extra nodig zijn bij het stellen van de diagnose. Mocht dit onderzoek voor u noodzakelijk zijn dan krijgt u hier aanvullende informatie over. Voor de MRI-scan moet een aparte afspraak gemaakt worden. Dit betekent dat u voor dit onderzoek op een andere dag terug moet komen. Het duurt daardoor langer voordat u de uitslag krijgt.

Bekijk de video over een MRI van de borsten

Na de onderzoeken

De uitslag

Ongeveer 1 tot 2 uur na uw eerste afspraak met de verpleegkundig specialist of chirurg en uw bezoek aan de afdeling Radiologie/beeldvormende diagnostiek heeft u een tweede gesprek met de verpleegkundig specialist of chirurg. U krijgt dan de uitslag van de onderzoeken mammografie en/of echo. Als er een biopt of punctie is gedaan maakt de verpleegkundig specialist of chirurg een nieuwe (telefonische) afspraak met u voor deze uitslagen. Als bij u een stereotactisch biopt of een MRI wordt geadviseerd, maken we een afspraak met u voor het onderzoek en een (telefonische) afspraak voor de uitslag.

Wanneer u voor de borstaandoening behandeld moet worden, zal de verpleegkundig specialist of chirurg dit uitgebreid met u bespreken en u verdere informatie geven.

Behandeling

In gezamenlijk multidisciplinair overleg wordt besloten welke behandeling de beste is. De meest geschikte behandeling is afhankelijk van de aard van het knobbeltje, de verandering in of aan de borst en de klachten die u heeft. Soms kan worden volstaan met een regelmatige controle. In andere gevallen kan het noodzakelijk zijn om het knobbeltje of de verandering in of aan de borst operatief te verwijderen. Daarnaast kan een behandeling met hormonen of andere geneesmiddelen nodig zijn.

Vervolgafspraken

Zo nodig maakt de verpleegkundig specialist of chirurg een vervolgafspraak met u. Neem als het kan bij alle afspraken een vertrouwd persoon mee, bijvoorbeeld uw partner. Voor verdere informatie over een eventuele behandeling verwijzen wij u naar andere brochures. De verpleegkundig specialist of chirurg kan u deze geven.

Bereikbaarheid

U kunt via de mammapolikliniek een afspraak maken met de verpleegkundig specialist of chirurg.

Vragen

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Kijk dan op onze website voor meer informatie.

Mammapolikliniek
Chirurgie

U kunt ons ook bellen.

Telefoonnummer

Mammapolikliniek (voor vragen en afspraken)
088 250 5030

Opmerkingen over de tekst

Vindt u iets onduidelijk beschreven? Of ontbreekt er informatie? Dat horen wij graag. U kunt opmerkingen over de tekst doorgeven via [email protected].

Bijgewerkt op: 14 december 2023

Code: M1