Borstkanker

Niet ieder knobbeltje in de borst of iedere afwijking op de foto is borstkanker. Onderzoek is nodig. Er worden borstfoto’s (mammografie) en/of een echo gemaakt. Als het nodig is, onderzoeken we daarnaast uw weefsel (punctie/biopsie). Soms is nog meer onderzoek nodig, bijvoorbeeld een MRI of een PET-scan. Als al het nodige onderzoek is gedaan, kunnen we samen met u een passend behandelplan maken.

U vindt meer informatie over de verschillende onderzoeken in de onderstaande folders: Onderzoeken

• Mammografie
• Echografie
• MRI onderzoek van de borsten
• Biopsie van de borst met echo
• Biopsie van de borst onder röntgen-geleide
• Markeren afwijking in de borst met  jodiumbron
• PET/CT-onderzoek algemeen 
• Verwijdering van de schildwachtklier | Diakonessenhuis
• Skeletscintigrafie

Borstkanker wordt bijna altijd geopereerd. Bij de operatie verwijdert de chirurg de tumor uit de borst. Dat noemen we een borstsparende operatie. Soms is het nodig de hele borst te amputeren. Tijdens de operatie wordt meestal een lymfklier uit de oksel weggehaald om te kijken of er tumorcellen in zitten (schildwachtklierprocedure). Hierdoor kunnen we beoordelen of aanvullende behandelingen nodig zijn. De operatie kan samen met een van onze plastisch chirurgen worden uitgevoerd.

Meer informatie leest u ook in de folders:

• Borstoperatie bij een voorstadium van borstkanker
• Operatie bij borstkanker

Een ander woord voor radiotherapie is bestraling. Het is een plaatselijke behandeling van de borst. De behandeling wordt door de radiotherapeut gegeven. Door middel van radiotherapie kunnen kankercellen beschadigd en gedood worden.

Deze behandeling vindt plaats in het UMC Utrecht. Op de website van het UMC Utrecht leest hu meer informatie over de bestraling. 

Als deze behandeling voor u nodig is, bespreken we dat met u op de poli. Het betreft een behandeling om de kans op terugkeer van de ziekte zo klein mogelijk te maken.

Een voorbehandeling bij borstkanker is een behandeling voorafgaand aan de operatie. U krijgt een behandeling met medicatie voordat uw borstoperatie plaatsvindt. U leest hier meer over in de folder Voorbehandeling borstkanker.

Sommige vormen van borstkanker reageren op hormonen. Het vrouwelijk hormoon kan ervoor zorgen dat kankercellen groeien. Met antihormonale therapie remmen we die werking. Dit kan helpen om de kanker te stoppen of te vertragen.

De behandeling is meestal een tablet en werkt in het hele lichaam. Vaak duurt de therapie meerdere jaren. Het doel van deze therapie is de kans op genezing vergroten en de kans op terugkeer van de kanker verkleinen.

• Meer over anti-hormonale therapie bij borstkanker
• Meer over anti-hormonale therapie bij oudere patiënten met borstkanker

Soms is het bij de behandeling van borstkanker nodig om chemotherapie toe te dienen. Dit kan zowel voor als na de borstoperatie plaatsvinden. Chemotherapie, ook wel cytostatica genoemd, zijn medicijnen die kankercellen doden of hun celdeling remmen. De medicijnen verspreiden zich via het bloed door het hele lichaam om hun werking uit te oefenen. Chemotherapie kan gegeven worden om de kans op genezing te vergroten en de kans op terugkeer van de kanker te verkleinen.

De behandeling bestaat altijd uit meerdere chemokuren, die meestal via het infuus worden toegediend. De chemotherapie wordt in dagopname gegeven op het Dagbehandelcentrum Oncologie en Hematologie. 

In deze folder leest u meer over de behandeling met chemotherapie op het Dagbehandelcentrum Oncologie en Hematologie.

Bij doelgerichte therapie pakken we heel gericht specifieke eigenschappen van de kankercellen aan. De medicijnen blokkeren bepaalde eiwitten in de kankercel. Hierdoor worden signalen die de cel laten groeien, tegengehouden.

Deze therapie gebruiken we vaak bij Her2-positieve borstkanker. De medicijnen blokkeren dan het Her2-eiwit. Dit doen we altijd samen met chemotherapie. U kunt deze behandeling krijgen voor of na de borstoperatie.

De medicijnen krijgt u via een infuus. Dit gebeurt altijd meerdere keren. U ontvangt de behandeling in ons Dagbehandelcentrum Oncologie en Hematologie.

In deze folder leest u meer over de behandeling.

Niet iedereen heeft evenveel baat bij een behandeling met aanvullende chemotherapie. Een genexpressietest  kan helpen bepalen of het geven van chemotherapie in aansluiting op de operatie zinvol is of beter achterwegen gelaten kan worden. Deze test wordt uitgevoerd op het tumorweefsel en de uitslag kan gebruikt worden om de toegevoegde waarde van chemotherapie te bepalen. Een Mammaprint en Oncotype DX zijn genexpressietesten die het risico op uitzaaiingen van borstkanker kunnen voorspellen.

Immunotherapie is een behandeling waardoor het eigen afweersysteem de kankercellen beter kan herkennen en vernietigen. Sommige vormen van borstkanker zijn gevoelig voor een immunologische behandeling. Net zoals bij de chemotherapie kan deze behandeling gegeven worden voor of na de operatie. De behandeling wordt door een injectie of infuus toegediend. Deze immunotherapie wordt gegeven om de kans op genezing zo groot mogelijk te maken.

In deze folder leest u meer over de behandeling.

Een jaar geleden voelde Marjan een knobbeltje in haar rechterborst. Na een foto en een punctie bleek het om een kwaadaardige tumor te gaan. Op zoek naar een ziekenhuis bij haar in de buurt, klopte Marjan bij het Diakonessenhuis aan. ‘Die kwam bij rondvraag in mijn netwerk als beste uit de bus.’

Liever samen de regie

Marjan wilde zoveel mogelijk de regie in eigen hand houden. ‘Daarvoor bleek ik bij het Diakonessenhuis aan het juiste adres. Van tevoren had ik gevraagd naar chirurg Thijs van Dalen en verpleegkundig specialist Nathalie Wittebolle. Ik had goede verhalen over hen gehoord en wilde graag dat zij mij als team behandelden en begeleidden. Gelukkig kon dat.’

‘Aan Nathalie dank ik mijn leven. Toen ik op de mammapoli kwam voor de definitieve diagnose en het vaststellen van de behandeling, maakte ik voor het eerst kennis met haar. Ze hoorde mijn verhaal aan en besloot me door te sturen voor een MRI. Ze vertrouwde het niet. En ze had gelijk. Ik bleek ook in mijn linkerborst tumoren te hebben.’ ‘Toch heb ik me nooit echt patiënt gevoeld. Er werden geen beslissingen over mijn hoofd heen genomen en de behandeling ging in goed overleg. Met vragen kon ik bij Nathalie terecht. Zij stond altijd voor me klaar. Soms belde ze op vrijdagavond nog om te vragen hoe het ging. Ik gun iedereen een Nathalie. Ze gaat echt vol voor haar patiënten.’

‘Net als Thijs overigens. De dag van mijn eerste operatie kwam hij nog even langs. Hij wilde een extra echo laten maken omdat hij dacht dat er op de MRI nog een tumor te zien was. Net als Nathalie had hij gelijk. Dankzij de oplettendheid van Thijs kon ook die tumor bij de eerste – borstbesparende – operatie weggehaald worden.’

‘Na de operatie heb ik een erfelijkheidsonderzoek gedaan. Naar aanleiding van de uitkomst daarvan en na meerdere gesprekken met Thijs en Nathalie koos ik na de chemo voor borstamputatie in plaats van bestraling. Een pittige operatie, maar ik ben blij dat de kans op terugkeer of op een nieuwe tumor nu zo klein mogelijk is. Ik wil graag mijn twee kinderen zien opgroeien, samen met mijn partner. Ik kan niet in de toekomst kijken, maar ik ben hoopvol.’

Iemand die me kende en begreep

‘Het was heel fijn om iemand te hebben die me kende en begreep. Bij mij was dat Mascha, een physician assistant op de mammapoli. Ze was mijn vaste aanspreekpunt. Vanaf mijn eerste afspraak met de chirurg was ze erbij. Een week later had ik bijvoorbeeld verschillende onderzoeken op één dag: een foto, overleg met de anesthesioloog, bloedonderzoek. Mascha ving me die ochtend op en begeleidde me naar iedere afspraak. ‘Is alles goed gegaan?’ vroeg ze dan. Ook na de behandeling belde ze me op om te vragen hoe het was gegaan.’

Snel en veilig

‘De snelheid heeft me echt verrast. Op 22 juni liep ik om 16.00 uur bij de huisarts naar binnen, omdat ik een schijf in mijn borst voelde. De volgende dag kon ik al terecht bij mammapolikliniek in het Diakonessenhuis om een foto te maken. Enkele dagen later had ik een gesprek met de chirurg. En snel daarna volgde de operatie. Ik hoefde niet thuis bij de telefoon te wachten om te weten wat de volgende stap was. Dat was heel prettig. En ondanks de snelheid, heb ik altijd een veilig gevoel ervaren. Ik had vertrouwen in de artsen en verpleegkundigen die ik tegenkwam.’

Mijn eigen pad volgen

‘‘Ik heb respect voor uw beslissing.’ Dat zei oncoloog Ten Bokkel toen ik aangaf dat ik geen nieuwe chemobehandeling meer wilde. Die reactie vond ik buitengewoon. Ik wil graag mijn eigen pad volgen en die ruimte was er. Alle mensen met wie ik te maken had binnen het Diakonessenhuis straalden die openheid uit. Ik was geen nummer, geen dossier. De chirurg had in mijn dossier gelezen dat ik tennis speel. Het eerste wat ze vroeg toen ik haar ontmoette: ‘Heb je gisteren ook die wedstrijd van Federer gezien?’’

Ze hadden echt de tijd

‘Een huiskamerontmoeting. Dat is het gevoel dat ik had bij mijn eerste afspraak met de chirurg en verpleegkundig specialist. Ik ervaarde een enorme openheid en ontvankelijkheid. Natuurlijk weet ik dat ze het erg druk hebben, maar nooit heb ik een gejaagd gevoel ervaren. Voor die eerste afspraak trokken ze drie kwartier uit. De chirurg kwam niet meteen met oplossingen, ze tastte eerst af hoe ik reageerde op het nieuws dat ik kanker had. Daarna bleef Mascha nog om alles door te lopen en mijn vragen te beantwoorden. Ze gaf ook aan dat ik altijd kon bellen.’

Op een zaterdagavond voelde Inge eerst een knobbel in haar borst en daarna ook meerdere knobbeltjes onder haar oksel. Dat het niet goed zat, voelde ze meteen. Maandag kon zij naar de huisarts. Na lichamelijk onderzoek verwees de huisarts haar meteen door naar het Diakonessenhuis. Daar kon zij de volgende dag terecht op de mammapolikliniek. Dit is onze polikliniek voor borstkanker en andere aandoeningen aan de borst. Op de polikliniek volgden waren meerdere onderzoeken, waaronder een mammografie (borstfoto), een echo en biopten. Omdat de arts meteen zag dat het niet in orde was, pakte zij gelijk door met aanvullende onderzoeken. Anderhalve week na het ontdekken van de knobbel kreeg Inge al haar eerste chemokuur.

Inge: ‘Ik kreeg de diagnose triple-negatieve borstkanker (TNBC), een agressieve vorm van borstkanker. Daarnaast had ik ook uitzaaiingen in mijn oksel. Omdat iedereen meteen adequaat handelde, kon mijn behandeling snel starten. Ik begon met chemotherapie. Dit duurde vijf maanden. Daarna volgde een borstamputatie, bestralingen en vervolgens chemotherapie in tabletvorm van ruim zes maanden. Mijn behandeltraject duurde in totaal vijftien maanden.’

‘Vanaf de eerste ontmoeting met chirurg Ine Burgman en oncoloog Lieke van Huis had ik het vertrouwen en het gevoel dat we dit samen zouden doen. Dat gaf enorm veel steun. Mijn huisarts twijfelde ook geen moment naar welk ziekenhuis hij mij wilde doorsturen. Toen ik naar de reden van zijn keuze vroeg, omschreef hij het Diak als een ziekenhuis dat groot genoeg is voor deskundigheid, maar niet zo groot dat de menselijkheid wegvalt. Dat heb ik ook zeker zo ervaren.’

‘Wat ik heel fijn vond was het vaste behandelteam van artsen en verpleegkundigen. Door de verschillende behandelingen val je de ene periode onder de oncoloog en de andere periode onder de chirurg. Maar iedereen is altijd volledig op de hoogte en je blijft ook in contact met iedereen. Dat voelde erg fijn en betrokken.’

‘Kanker de Podcast, Jij en ik’
Om andere vrouwen met borstkanker en hun naasten te helpen, begon Inge samen met haar beste vriendin Angelique een podcast ‘Kanker de Podcast, Jij en ik’. In deze podcast vertellen ze hoe het zowel voor Inge als patiënt was en voor Angelique als naaste. Hierbij laten ze geen onderwerp onbesproken. Samen spreken zij ook onze specialisten en de behandelaren van Inge. Zo spreken zij chirurg Ine Burgmans over de mammapolikliniek en borstreconstructies. Ook komt oncoloog Lieke van Huis aan het woord. Zij deelt hoe het voor haar is om patiënten te behandelen en wat dit tijdens en na je werk met je doet als mens. Daarnaast vertelt verpleegkundig specialist Noortje Sietsma meer over de afdeling dagbehandeling voor mensen met kanker, wat daar allemaal bij komt kijken en hoe dit werk voor haar is.

U vindt de podcast op Spotify.