Borstkanker

Uw behandeling op de mammapolikliniek begint met onderzoek. Vastgesteld wordt of de afwijking in uw borst goed- of kwaadaardig is. Hiervoor zijn meestal een borstfoto (mammografie) en een echo nodig. Daarnaast nemen we in veel gevallen een biopt (stukje weefsel) om te onderzoeken. Soms is nog meer onderzoek nodig, bijvoorbeeld een MRI of een PET-scan. Als al het nodige onderzoek is gedaan, kunnen we samen met u een passend behandelplan maken.

Borstkanker wordt bijna altijd geopereerd. Bij de operatie verwijdert de chirurg de tumor uit de borst. Dat noemen we een borstsparende operatie. Soms is het nodig de hele borst te amputeren. Tijdens de operatie wordt meestal een lymfklier uit de oksel weggehaald om te kijken of er tumorcellen in zitten (schildwachtklierscintigram). Het is belangrijk voor u om te weten dat we uw oksel moeten opereren of bestralen. Ook weten we beter welke behandeling er na de operatie nodig is. De operatie kan samen met een van onze plastisch chirurgen worden uitgevoerd.

Meer informatie leest u ook in de folders:

• Borstoperatie bij een voorstadium van borstkanker
• Operatie bij borstkanker

Een ander woord voor radiotherapie is bestraling. Het is een plaatselijke behandeling van de borst. De behandeling wordt door de radiotherapeut gegeven. Door middel van radiotherapie kunnen kankercellen beschadigd en gedood worden.

Deze behandeling vindt plaats in het UMC Utrecht. Bij het Cancer Center vindt u meer informatie over bestraling, waaronder een video over de 'breath hold-techniek' die toegepast wordt bij behandeling bij borstkanker.

Als deze behandeling voor u nodig is, bespreken we dat met u op de poli. Het betreft een behandeling om de kans op terugkeer van de ziekte zo klein mogelijk te maken.

Chemotherapie is een aanvullende behandeling met medicijnen die cytostatica genoemd worden. Deze behandeling wordt gegeven om de kans op genezing groter te maken. En ook om de kans op terugkeer van de kanker kleiner te maken. Door chemotherapie kunnen kankercellen beschadigen en remt de groei af waardoor zij gedood kunnen worden. Hierdoor wordt de kans op verspreiding van de kankercellen in het lichaam tegengegaan.

Er zijn veel verschillende cytostatica die ieder op een andere manier de kankercel aanvallen. Vaak wordt er een combinatie van verschillende cytostatica geven. Chemotherapie (kuren) wordt vaak door middel van een infuus toegediend waardoor het in het gehele lichaam kan werken.

De chemotherapie wordt gegeven op de dagbehandeling. Chemotherapie kan zowel vooraf als na de operatie gegeven worden. Indien het vooraf aan de operatie toegepast wordt, kan de chirurg de tumor beter en minder uitgebreid opereren.

Niet iedereen heeft evenveel baat bij een behandeling met aanvullende chemotherapie. Een mammaprint wordt ook wel genprofieltest genoemd. De mammaprint kan helpen bepalen of het geven van chemotherapie in aansluiting op de operatie zinvol is of beter achterwegen gelaten kan worden. Deze test wordt uitgevoerd op het tumorweefsel en de uitslag kan gebruikt worden om de toegevoegde waarde van chemotherapie te bepalen.

Sommige vormen van borstkanker zijn hormoongevoelig: onder invloed van het vrouwelijk geslachtshormoon worden borstkankercellen gestimuleerd om te delen en te groeien. Een behandeling die de aanmaak of de werking van deze stimulerende hormonen onderdrukt, kan daardoor soms de groei van deze kankersoorten afremmen of stoppen. Hormoontherapie wordt meestal als een tablet voorgeschreven en werkt daardoor net zoals chemotherapie in het hele lichaam. De behandeling wordt vaak voor een langere periode voorgeschreven. Hormoontherapie kan gegeven worden om de kans op genezing te vergroten en de kans op terugkeer van de kanker te verkleinen.

Meer over hormonale therapie bij borstkanker

Immunotherapie is een behandeling waardoor het eigen afweersysteem de kankercellen beter kan herkennen en vernietigen. Sommige vormen van borstkanker zijn gevoelig voor een immunologische behandeling. Net zoals bij de chemotherapie kan deze behandeling gegeven worden voor of na de operatie. De behandeling wordt door een injectie of infuus toegediend. Deze immunotherapie wordt gegeven om de kans op genezing zo groot mogelijk te maken.

Een jaar geleden voelde Marjan een knobbeltje in haar rechterborst. Na een foto en een punctie bleek het om een kwaadaardige tumor te gaan. Op zoek naar een ziekenhuis bij haar in de buurt, klopte Marjan bij het Diakonessenhuis aan. ‘Die kwam bij rondvraag in mijn netwerk als beste uit de bus.’

Liever samen de regie

Marjan wilde zoveel mogelijk de regie in eigen hand houden. ‘Daarvoor bleek ik bij het Diakonessenhuis aan het juiste adres. Van tevoren had ik gevraagd naar chirurg Thijs van Dalen en verpleegkundig specialist Nathalie Wittebolle. Ik had goede verhalen over hen gehoord en wilde graag dat zij mij als team behandelden en begeleidden. Gelukkig kon dat.’

‘Aan Nathalie dank ik mijn leven. Toen ik op de mammapoli kwam voor de definitieve diagnose en het vaststellen van de behandeling, maakte ik voor het eerst kennis met haar. Ze hoorde mijn verhaal aan en besloot me door te sturen voor een MRI. Ze vertrouwde het niet. En ze had gelijk. Ik bleek ook in mijn linkerborst tumoren te hebben.’ ‘Toch heb ik me nooit echt patiënt gevoeld. Er werden geen beslissingen over mijn hoofd heen genomen en de behandeling ging in goed overleg. Met vragen kon ik bij Nathalie terecht. Zij stond altijd voor me klaar. Soms belde ze op vrijdagavond nog om te vragen hoe het ging. Ik gun iedereen een Nathalie. Ze gaat echt vol voor haar patiënten.’

‘Net als Thijs overigens. De dag van mijn eerste operatie kwam hij nog even langs. Hij wilde een extra echo laten maken omdat hij dacht dat er op de MRI nog een tumor te zien was. Net als Nathalie had hij gelijk. Dankzij de oplettendheid van Thijs kon ook die tumor bij de eerste – borstbesparende – operatie weggehaald worden.’

‘Na de operatie heb ik een erfelijkheidsonderzoek gedaan. Naar aanleiding van de uitkomst daarvan en na meerdere gesprekken met Thijs en Nathalie koos ik na de chemo voor borstamputatie in plaats van bestraling. Een pittige operatie, maar ik ben blij dat de kans op terugkeer of op een nieuwe tumor nu zo klein mogelijk is. Ik wil graag mijn twee kinderen zien opgroeien, samen met mijn partner. Ik kan niet in de toekomst kijken, maar ik ben hoopvol.’

Iemand die me kende en begreep

‘Het was heel fijn om iemand te hebben die me kende en begreep. Bij mij was dat Mascha, een physician assistant op de mammapoli. Ze was mijn vaste aanspreekpunt. Vanaf mijn eerste afspraak met de chirurg was ze erbij. Een week later had ik bijvoorbeeld verschillende onderzoeken op één dag: een foto, overleg met de anesthesioloog, bloedonderzoek. Mascha ving me die ochtend op en begeleidde me naar iedere afspraak. ‘Is alles goed gegaan?’ vroeg ze dan. Ook na de behandeling belde ze me op om te vragen hoe het was gegaan.’

Snel en veilig

‘De snelheid heeft me echt verrast. Op 22 juni liep ik om 16.00 uur bij de huisarts naar binnen, omdat ik een schijf in mijn borst voelde. De volgende dag kon ik al terecht bij mammapolikliniek in het Diakonessenhuis om een foto te maken. Enkele dagen later had ik een gesprek met de chirurg. En snel daarna volgde de operatie. Ik hoefde niet thuis bij de telefoon te wachten om te weten wat de volgende stap was. Dat was heel prettig. En ondanks de snelheid, heb ik altijd een veilig gevoel ervaren. Ik had vertrouwen in de artsen en verpleegkundigen die ik tegenkwam.’

Mijn eigen pad volgen

‘‘Ik heb respect voor uw beslissing.’ Dat zei oncoloog Ten Bokkel toen ik aangaf dat ik geen nieuwe chemobehandeling meer wilde. Die reactie vond ik buitengewoon. Ik wil graag mijn eigen pad volgen en die ruimte was er. Alle mensen met wie ik te maken had binnen het Diakonessenhuis straalden die openheid uit. Ik was geen nummer, geen dossier. De chirurg had in mijn dossier gelezen dat ik tennis speel. Het eerste wat ze vroeg toen ik haar ontmoette: ‘Heb je gisteren ook die wedstrijd van Federer gezien?’’

Ze hadden echt de tijd

‘Een huiskamerontmoeting. Dat is het gevoel dat ik had bij mijn eerste afspraak met de chirurg en verpleegkundig specialist. Ik ervaarde een enorme openheid en ontvankelijkheid. Natuurlijk weet ik dat ze het erg druk hebben, maar nooit heb ik een gejaagd gevoel ervaren. Voor die eerste afspraak trokken ze drie kwartier uit. De chirurg kwam niet meteen met oplossingen, ze tastte eerst af hoe ik reageerde op het nieuws dat ik kanker had. Daarna bleef Mascha nog om alles door te lopen en mijn vragen te beantwoorden. Ze gaf ook aan dat ik altijd kon bellen.’

Op een zaterdagavond voelde Inge eerst een knobbel in haar borst en daarna ook meerdere knobbeltjes onder haar oksel. Dat het niet goed zat, voelde ze meteen. Maandag kon zij naar de huisarts. Na lichamelijk onderzoek verwees de huisarts haar meteen door naar het Diakonessenhuis. Daar kon zij de volgende dag terecht op de mammapolikliniek. Dit is onze polikliniek voor borstkanker en andere aandoeningen aan de borst. Op de polikliniek volgden waren meerdere onderzoeken, waaronder een mammografie (borstfoto), een echo en biopten. Omdat de arts meteen zag dat het niet in orde was, pakte zij gelijk door met aanvullende onderzoeken. Anderhalve week na het ontdekken van de knobbel kreeg Inge al haar eerste chemokuur.

Inge: ‘Ik kreeg de diagnose triple-negatieve borstkanker (TNBC), een agressieve vorm van borstkanker. Daarnaast had ik ook uitzaaiingen in mijn oksel. Omdat iedereen meteen adequaat handelde, kon mijn behandeling snel starten. Ik begon met chemotherapie. Dit duurde vijf maanden. Daarna volgde een borstamputatie, bestralingen en vervolgens chemotherapie in tabletvorm van ruim zes maanden. Mijn behandeltraject duurde in totaal vijftien maanden.’

‘Vanaf de eerste ontmoeting met chirurg Ine Burgman en oncoloog Lieke van Huis had ik het vertrouwen en het gevoel dat we dit samen zouden doen. Dat gaf enorm veel steun. Mijn huisarts twijfelde ook geen moment naar welk ziekenhuis hij mij wilde doorsturen. Toen ik naar de reden van zijn keuze vroeg, omschreef hij het Diak als een ziekenhuis dat groot genoeg is voor deskundigheid, maar niet zo groot dat de menselijkheid wegvalt. Dat heb ik ook zeker zo ervaren.’

‘Wat ik heel fijn vond was het vaste behandelteam van artsen en verpleegkundigen. Door de verschillende behandelingen val je de ene periode onder de oncoloog en de andere periode onder de chirurg. Maar iedereen is altijd volledig op de hoogte en je blijft ook in contact met iedereen. Dat voelde erg fijn en betrokken.’

‘Kanker de Podcast, Jij en ik’
Om andere vrouwen met borstkanker en hun naasten te helpen, begon Inge samen met haar beste vriendin Angelique een podcast ‘Kanker de Podcast, Jij en ik’. In deze podcast vertellen ze hoe het zowel voor Inge als patiënt was en voor Angelique als naaste. Hierbij laten ze geen onderwerp onbesproken. Samen spreken zij ook onze specialisten en de behandelaren van Inge. Zo spreken zij chirurg Ine Burgmans over de mammapolikliniek en borstreconstructies. Ook komt oncoloog Lieke van Huis aan het woord. Zij deelt hoe het voor haar is om patiënten te behandelen en wat dit tijdens en na je werk met je doet als mens. Daarnaast vertelt verpleegkundig specialist Noortje Sietsma meer over de afdeling dagbehandeling voor mensen met kanker, wat daar allemaal bij komt kijken en hoe dit werk voor haar is.

U vindt de podcast op Spotify.